Soi rọi vào Cách mạng Tháng Tám, chúng ta thấm thía sâu sắc bài học kinh nghiệm ấy. 

Cuộc tổng khởi nghĩa là thành quả rực rỡ của sự chỉ đạo tài tình mà Trung ương Đảng, Bác Hồ đã chọn lựa đúng thời cơ. Sau khi Nhật đảo chính Pháp ngày 9-3, Đảng ta, Bác Hồ đã dự kiến những khả năng phát triển của tình hình, chỉ đạo cụ thể việc chuẩn bị khởi nghĩa và dẫn tới cao trào quần chúng tạo ra những điều kiện cần thiết để tiến tới tổng khởi nghĩa. 

Sáng tạo ra thời cơ và nắm lấy thời cơ, hành động đúng lúc và kiên quyết bằng sức mạnh quần chúng với sức tiến công của các lực lượng vũ trang còn non trẻ, Cách mạng Tháng Tám đã thành công.

Một sự kiện mới xảy ra. Vụ việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan 981 trái phép trên vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước ta đã dấy lên tình cảm yêu nước của đồng bào các dân tộc ta và lôi cuốn sự ủng hộ của quốc tế. Chính từ đó, nhiều phong trào hành động thiết thực hướng về biển đảo Tổ quốc của đồng bào, chiến sĩ cả nước đã tạo nên hiệu quả thiết thực, thấm sâu ý chí và trách nhiệm xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Đó cũng là thời cơ hành động, nhân lên sức mạnh của chúng ta.

Thách thức mới từ sự kiện biển Đông đang đặt ra những suy nghĩ mới về con đường phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ, đấu tranh giữ vững môi trường hòa bình, sự hợp tác, quan hệ quốc tế, tạo ra những xu thế tích cực mới trên thế giới phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước ta.

Điều quan trọng nhất trên các diễn đàn thông tin hằng ngày bàn luận là tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý, tạo điều kiện để phát huy nội lực và lợi thế so sánh, tranh thủ ngoại lực - nguồn vốn, công nghệ mới, kinh nghiệm quản lý, mở rộng thị trường, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Thời cơ mới gắn liền với hành động. Duy nhất lao động tạo nên sự giàu có, vững bền của đất nước. Tôn vinh sự giàu có do lao động tạo nên là phương thức hữu hiệu chữa những nỗi đau khổ của cảnh nghèo nàn và những thói hư tật xấu trong xã hội.

Trên thực tế, những người chân chính sống bằng thành quả lao động của mình mới có tình cảm lành mạnh, con người trở nên tươi tắn và họ hoàn toàn coi đó là mục tiêu đích thực của cuộc sống. Vì vậy hệ thống luật pháp, cơ chế quản lý phải bảo đảm và tháo gỡ những vướng mắc làm hạn chế sức sáng tạo, khả năng lao động của con người trong tất cả lĩnh vực.

Những rào cản gây phiền hà cho dân, thói cửa quyền của những người có trách nhiệm quản lý nhà nước, ở chính quyền các cấp cần được lên án, tạo nên không khí dân chủ, tự giác trong chấp hành pháp luật, khơi dòng chảy tích cực, sáng tạo trong lao động, sản xuất của quần chúng.

Lòng yêu nước phải trở thành hành động cụ thể của mỗi con người, mỗi tổ chức. Trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc đang trở thành nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi người dân, trước hết là tuổi trẻ.

Trước những thách thức mới đã lộ diện hôm nay là thời cơ để chúng ta củng cố lòng tin và đoàn kết con người Việt Nam trong nước và ở nước ngoài hành động trong sự nghiệp chấn hưng dân tộc, bảo vệ biên giới, hải đảo của Tổ quốc. Đó cũng chính là bài học nhìn từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám mang giá trị khoa học và thực tiễn sâu sắc.