Đó là đánh giá chung của một số lãnh đạo các đơn vị tại TP.HCM trong hội nghị về nâng cao chất lượng phòng chống tội phạm tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép tiền chất ma túy tại TP.HCM do Viện Kiểm sát nhân dân TP tổ chức chiều 31-10.

Theo thống kê của Công an TP.HCM, từ tháng 7-2013 tới nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP tiếp nhận, điều tra 20 vụ mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép tiền chất ma túy dùng vào mục đích sản xuất ma túy. Cơ quan điều tra khởi tố cả 20 vụ án, nhưng tới nay chỉ khởi tố được bốn bị can.

Thiếu tá Mai Văn Linh, phó trưởng Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC47), Công an TP, cho biết tỉ lệ tội phạm về ma túy tổng hợp liên tục tăng, cứ năm sau cao hơn năm trước, thậm chí năm sau cao hơn năm trước 100%.

Thiếu tá Linh nhấn mạnh: theo quy định hiện nay, người sản xuất, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy dạng tổng hợp bị xử lý nhẹ hơn so với ma túy truyền thống.

Trong khi tác hại mà loại ma túy tổng hợp gây hại cho sức khỏe con người và gây nguy hiểm cho xã hội cao gấp nhiều lần so với ma túy truyền thống như heroin.

“Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển dễ dàng hơn, lợi nhuận cao hơn, hình phạt lại nhẹ hơn, nên việc các đối tượng chọn lựa ma túy tổng hợp thay ma túy truyền thống là hệ quả tất yếu” - ông Linh nói.

Liên quan đến vấn đề này, ông Bùi Xuân Cường - phó vụ trưởng Vụ 1C, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao - cũng nói: “Nếu không có những điều chỉnh phù hợp, việc giải quyết các vụ án sẽ gặp rất nhiều khó khăn, trong khi ma túy tổng hợp đang ngày càng gây ra những tác hại vô cùng to lớn. Không ít vụ con giết cha, cha giết con có nguyên nhân từ ma túy tổng hợp”.

Một vấn đề khiến nhiều lãnh đạo các ngành tòa án, viện kiểm sát và cơ quan điều tra tỏ ra bức xúc là ngày 17-9-2014, Tòa án nhân dân tối cao ban hành một công văn có nội dung: “Bắt buộc phải trưng cầu giám định hàm lượng của các chất ma túy trong các chất thu giữ nghi là chất ma túy để lấy đó làm căn cứ kết tội các bị cáo theo quy định”.

Ông Huỳnh Anh Kiệt - phó chánh tòa hình sự Tòa án nhân dân TP.HCM - nói trước đây chỉ áp dụng quy định giám định chất ma túy, tính trọng lượng của ma túy chứ không thực hiện việc giám định hàm lượng ma túy, ngoại trừ các trường hợp được quy định cụ thể.

Từ khi Tòa án nhân dân tối cao có văn bản chỉ đạo, Tòa án nhân dân TP cũng như hầu hết các địa phương buộc phải trả hồ sơ cho viện kiểm sát, đề nghị giám định làm rõ hàm lượng tinh chất ma túy.

“Hầu hết cơ quan điều tra, viện kiểm sát đều không đồng tình với nội dung văn bản này, bản thân chúng tôi cũng có kiến nghị Tòa án nhân dân tối cao xem xét lại, nhưng trước mắt chúng tôi buộc phải chấp hành, không thể làm khác” - ông Huỳnh Anh Kiệt nói.

Tại cuộc họp, ông Tất Thành Cang - ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, phó chủ tịch UBND TP.HCM - thẳng thắn phê bình lãnh đạo Sở Y tế và Sở Công thương TP, hai đơn vị chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về các loại tiền chất ma túy phục vụ công nghiệp và y tế.

“Là lãnh đạo các đơn vị quản lý nhà nước về hóa chất, dược phẩm có liên quan tới tiền chất ma túy nhưng chưa nhiệt tình, chưa có trách nhiệm đầy đủ trong phối hợp xử lý, kiểm tra, giám sát và nắm tình hình về sản xuất, tàng trữ tiền chất ma túy.

Thậm chí khi xảy ra sự cố cháy, nổ có liên quan tới tiền chất ma túy, các sở đều nói không có liên quan” - ông Cang nói.