Nườm nượp xe của Hãng Thành Bưởi vào khu đất dưới dạ cầu Sài Gòn (TP.HCM) để đón, trả khách - Ảnh: CHÂU TUẤN

Mới đây, khi TP.HCM chuyển các tuyến xe khách liên tỉnh ra khỏi bến xe Miền Đông cũ thì tình trạng xe dù, bến cóc lại càng nở rộ.

Hiện nay xe dù, bến cóc vẫn hoạt động nhộn nhịp trong nội đô, kể cả khu vực trung tâm TP.HCM. Nhiều khu vực đậu xe và đón khách đã trở thành địa điểm quen thuộc của hành khách suốt nhiều năm qua.

Hoạt động rầm rộ

Từ phản ảnh của người dân, mấy ngày qua phóng viên Tuổi Trẻ ghi nhận tại hàng loạt tuyến đường huyết mạch TP như Phạm Ngũ Lão (quận 1), Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh), Lê Hồng Phong (quận 5)... mỗi ngày có đến vài chục lượt xe khách tấp vào lề đường đón trả khách.

9h sáng 26-10, chúng tôi chứng kiến xe khách ra vào liên tục ở đoạn đường Phó Cơ Điều giao với đường Tân Thành, quận 11. Cứ 5-10 phút, nhiều xe chở khách lần lượt nối đuôi đi vào con đường chỉ rộng gần 4m khiến các xe khác phải dừng lại nhường đường.

Hầu hết các xe chở khách qua lại con đường này là xe khách đi miền Tây. Một nhà dân gần đó phải để tấm biển báo "cấm xe lớn đỗ xe" trước nhà, nhưng tình hình đâu lại vào đó.

Xung quanh điểm đón khách này luôn có một nhóm nhân viên hướng dẫn khách lên xe. Khi người dân yêu cầu dời xe đi vì sợ kẹt xe, một nhân viên hét lớn: "Xe dừng một chút rồi đi có sao đâu, làm gì mà kẹt xe vậy!".

Cứ vậy, nhiều hành khách cũng lên xuống xe làm giao thông ở đoạn đường này rối loạn. Gần đó, hàng dài taxi đậu trên đường Tân Thành, Tân Khai chờ bắt khách từ trên xe khách xuống.

Những taxi này đậu cả tiếng, chiếm luôn lề đường, một phần mặt đường cho đến khi bắt được khách mới rời đi. Người đi xe máy qua đây phải chen chúc, người đi bộ phải đi xuống lòng đường.

Trong khi đó, nhiều trạm xăng, trạm xe buýt... cũng dần bị tận dụng thành... bến xe. Hai trạm xăng gần bến xe Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh) là điểm tập kết hàng hóa, hành khách của các nhà xe đi miền Trung, miền Bắc.

Đặc biệt từ ngày gần 100 tuyến xe di dời về bến xe Miền Đông mới (TP Thủ Đức) thì hai trạm xăng này ngày càng tấp nập, nhà xe "chiều lòng hành khách hết cỡ", chấp nhận chi tiền cho khách đi taxi ra đây để lên xe.

Anh Trần Nguyễn Văn Thành, một người dân quận Bình Thạnh, ngán ngẩm nói: "Tình trạng xe khách dừng, đậu bừa bãi diễn ra từ nhiều năm nay. Điều này gây ùn tắc, dễ xảy ra tai nạn cho người đi xe máy.

Tình trạng xe khách đột ngột tấp vào lề mà không mở đèn xi nhan là nỗi ám ảnh của người đi đường". Thế nhưng theo anh Thành, các biện pháp xử lý hiện nay chưa đủ nghiêm, chưa triệt để. Lực lượng cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông xử lý xong rồi vi phạm cứ tái diễn.

PGS.TS Vũ Anh Tuấn - giám đốc Trung tâm nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức - nhận định các biện pháp xử lý hiện nay chưa đủ nghiêm nên xe dù vẫn chạy loạn xạ dưới hình thức xe trá hình, xe hợp đồng, bến cóc mọc lên dưới nhiều hình thức.

Ông Tuấn kiến nghị TP cần đưa ra kế hoạch lâu dài, có nghiên cứu và tính toán để dẹp vấn nạn này nhằm quản lý hiệu quả xe đang chạy ngoài bến. Đặc biệt, ông Tuấn nhấn mạnh việc các địa phương xử lý xe dù, bến cóc chưa đủ quyết liệt và đề nghị cần xử lý mạnh tay hơn nữa.

Xe chờ đón khách tại một con hẻm trên đường Điện Biên Phủ, phường 21, quận Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Sẽ cấm xe giường nằm vào trung tâm TP.HCM

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đỗ Ngọc Hải - trưởng Phòng quản lý vận tải Sở GTVT TP.HCM - cho biết sở đã nắm được tình trạng xe dù, bến cóc "tung hoành" ở TP.HCM và đang rốt ráo dùng nhiều biện pháp chấn chỉnh.

Những ngày qua, Sở GTVT cũng theo dõi, phát hiện xe dù, bến cóc bùng phát hơn sau đợt di dời thêm tuyến xe ra bến xe Miền Đông mới vừa rồi.

Trước mắt, Sở GTVT đã có văn bản đề nghị UBND quận 1, UBND quận Bình Thạnh, UBND TP Thủ Đức tăng cường rà soát, xử lý tình trạng lập bến bãi, điểm đón trả khách sai quy định trên địa bàn. Trong đó, chú trọng xử lý dứt điểm một số trạm xăng gần bến xe Miền Đông cũ.

Cùng với đó, Công an TP.HCM cũng chỉ đạo lực lượng trực thuộc phối hợp công an địa phương thành lập các tổ công tác xây dựng kế hoạch chuyên đề xử lý các địa bàn nóng xảy ra việc lập bến bãi, điểm đón trả khách không đúng quy định.

Ông Hải cho biết suốt nhiều tháng nay, lực lượng thanh tra giao thông tuần tra, xử lý liên tục, áp dụng camera để xử phạt nguội khi xe khách vi phạm.

Quá trình xử lý hiện nay gặp rất nhiều khó khăn, các nhà xe dùng nhiều chiêu thức lách luật để hoạt động, họ chấp nhận chạy theo kiểu xe dù, bến cóc để chiều lòng khách hàng. Người dân khi phát hiện những điểm có tồn tại xe dù, bến cóc cần lập tức báo cho lực lượng chức năng nắm bắt, xử lý.

Về lâu dài, Sở GTVT sẽ tổ chức cuộc họp cùng nhiều đơn vị liên quan, các địa phương thống nhất phương án xử lý vấn nạn này, không để tiếp diễn như trước nay nữa.

Sở sẽ tổ chức tuyên truyền để các nhà xe, người dân cùng nắm được hệ lụy mà xe dù, bến cóc để lại. Trong buổi làm việc này, sở cũng mong muốn UBND các quận, huyện, TP Thủ Đức quyết liệt hơn mới dẹp được những bến bãi tự phát.

"TP.HCM muốn chấm dứt nạn xe dù, bến cóc cần thiết sớm thực hiện cấm xe khách giường nằm vào khu vực trung tâm. Sở GTVT đang hoàn chỉnh thủ tục để trình UBND TP.HCM để kịp triển khai trước Tết âm lịch sắp tới", ông Hải nhấn mạnh.

Một hãng xe đưa xe máy lên xe tải trước Trung tâm triển lãm và hội chợ Tân Bình, quận Tân Bình, TP.HCM trưa 26-10 - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Bến xe Miền Đông mới đi lại không thuận tiện

Vắng vẻ hành khách chờ lên xe tại bến xe Miền Đông mới, TP Thủ Đức - Ảnh: T.T.D.

Từ ngày 11-10, đã có gần 100 tuyến xe khách liên tỉnh từ TP.HCM đi các tỉnh miền Trung, miền Bắc được Sở GTVT TP.HCM chuyển từ bến xe Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh) ra đón trả khách tại bến xe Miền Đông mới ở TP Thủ Đức.

Tuy nhiên sau nửa tháng, mỗi ngày bến xe Miền Đông mới chỉ đón khoảng 2.000 khách với 204 chuyến xe xuất bến, thay vì khoảng 500 chuyến theo kế hoạch.

Nhiều chuyên gia giao thông nhận định bến xe mới nằm ở vị trí khá xa, đi lại không thuận tiện nên hiện chỉ chủ yếu đón người dân ở khu vực TP Thủ Đức. Mới đây, các đơn vị đã đưa vào hoạt động hai xe buýt miễn phí chở khách từ bến xe cũ ra bến xe mới, tần suất hoạt động 12 chuyến/ngày nhưng khách vẫn ít đi do khung giờ chạy chưa hợp lý.

Chính vì những bất tiện này, tình trạng xe dù, bến cóc càng phát sinh mạnh mẽ, hơn 300 tuyến xe "biến mất" một cách lạ thường. Đặc biệt đối với các tuyến xe khách đi miền Trung, miền Bắc, nhà xe chủ động rước khách gần bến xe cũ hoặc trạm xăng gần đó.

Đứng chờ xe ở bến xe Miền Đông mới, anh Đ.Q. (35 tuổi, quê Thanh Hóa) cho hay đường dẫn về bến xe này có nhiều xe "dù" hoạt động, họ linh hoạt đón trả khách ở nhiều điểm hơn.

"Đây là lần đầu tiên tôi ra bến xe Miền Đông mới để bắt xe. Mỗi lần đi xa tôi thường mang theo rất nhiều hành lý, nếu đi taxi từ Bình Thạnh xuống bến này mất hơn 200.000 đồng, quá đắt đỏ, gần bằng một vé đi từ TP.HCM đến Đà Lạt. Nếu các hãng đều có xe trung chuyển và phát triển nhiều tuyến xe buýt kết nối với bến mới thì sẽ tiện cho người dân", anh Q. nói.

Nhiều hành khách cho rằng nên làm thêm các bến xe trung chuyển để tăng khả năng phục vụ hành khách, đồng thời giảm tình trạng xe dù, bến cóc.

Ông Vũ Anh Tuấn - giám đốc Trung tâm nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức - cho hay giải pháp khả thi là tăng cường xe trung chuyển và các tuyến xe buýt kết nối với lộ trình, thời gian và giá vé phù hợp.

Ví dụ hành khách có thể đi xe buýt nội thành miễn phí, chi phí được tính vào giá vé xe khách liên tỉnh. Hoặc kết hợp với các dịch vụ trung chuyển của chính nhà xe như các hãng Phương Trang, Thành Bưởi đang áp dụng.

Theo ông Tuấn, phát triển giao thông công cộng nội đô là yếu tố tiên quyết để TP giải quyết nhiều vấn đề.

"Chúng ta nên có lộ trình rà soát sử dụng đất ở trung tâm để xây dựng các trạm dừng mà xe khách liên tỉnh được phép dừng để đón trả khách. Có thể kết hợp ngay với những trạm dừng xe buýt có không gian rộng, không ảnh hưởng tới an toàn của người đi đường.

Những bãi đỗ xe trong khu vực trung tâm có không gian đất đai vẫn còn, chúng ta nên tận dụng. Đồng thời quy định các tuyến đường mà xe khách từ 30 chỗ trở lên được phép hoạt động, khung thời gian hoạt động, giống như vành đai xe tải để đảm bảo sự chuyển tiếp từ từ", ông Tuấn đề xuất.

THU DUNG - CHÂU TUẤN

Sau phản ánh của báo Tuổi Trẻ, TP.HCM tập trung dẹp ‘xe dù, bến cóc’ nhiều điểm nóng

TTO - Sau bài viết "Dời các tuyến xe khách về bến xe Miền Đông mới, "xe dù, bến cóc" vẫn "nhảy" lung tung" đăng trên Tuổi Trẻ Online ngày 15-10, Sở Giao thông vận tải TP.HCM đã đề nghị các đơn vị tập trung xử lý vấn nạn này.