Phóng to

Khách mời tham gia buổi giao lưu - Ảnh: THANH ĐẠM

Xem video "Làm gì để người dân thích đi xe buýt?" do Truyền hình Tuổi Trẻ thực hiện

Thời gian gần đây xảy ra nhiều vụ xe buýt phóng nhanh vượt ẩu gây tai nạn giao thông hoặc khiến hành khách té ngã, tiếp viên xe buýt chưa lịch sự, xô xát với hành khách... càng khiến người dân ngại đi xe buýt.

Ngoài ra, nhiều người phàn nàn về việc sắp xếp luồng tuyến chưa hợp lý, trạm dừng nhà chờ cho hành khách đón xe buýt chưa được tiện nghi, hệ thống phân phối vé xe buýt chưa được rộng khắp… dù mỗi năm TP dành khoảng 1.000 tỉ đồng để trợ giá xe buýt.

Nhằm cung cấp thông tin cho bạn đọc hiểu thêm về những vấn đề trong việc cải thiện hoạt động xe buýt trên địa bàn TP như điều hành, tổ chức và quản lý chất lượng phục vụ của xe buýt, những nơi người dân có thể liên hệ khi có bức xúc về xe buýt... Tuổi Trẻ Online tổ chức buổi giao lưu trực tuyến với chủ đề “Xe buýt có phục vụ tốt người dân?” từ 8g30 - 11g30 ngày 14-6-2012.

Khách mời tham gia buổi giao lưu:

- Ông Lê Trung Tính, trưởng phòng quản lý vận tải công nghiệp Sở Giao thông vận tải TP.HCM.

- Ông Văn Công Điểm, phó giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP.

- Ông Cao Đăng Thuấn - Trưởng phòng điều hành Công ty Xe khách Sài Gòn.

- Ông Phạm Quốc Việt, Trưởng phòng kế hoạch điều hành Liên hiệp Các HTX vận tải TP.

- TS Dư Phước Tân, Viện Nghiên cứu phát triển TP.

MỜI CÁC BẠN THEO DÕI NỘI DUNG GIAO LƯU:

* Xin cho biết đến năm nào xe buýt sẽ đáp ứng được 50% nhu cầu đi lại của người dân TP. HCM. Xin cám ơn! (Nguyễn Bá Tiến, 51 tuổi, batien1961@...)

- Ông Lê Trung Tính (trưởng phòng quản lý vận tải công nghiệp Sở Giao thông vận tải TP.HCM): Sau đúng 10 năm tổ chức phục hồi và phát triển hệ thống xe buýt TP.HCM, đến nay chúng ta chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu đi lại của cư dân thành phố.

Phóng to

Ông Lê Trung Tính, trưởng phòng quản lý vận tải công nghiệp Sở Giao thông vận tải TP.HCM - Ảnh: THANH ĐẠM

Mục tiêu của TP.HCM hiện nay cũng chỉ đặt ra ở mức 15% vào năm 2015 và 20% vào năm 2020.

Muốn thỏa mãn mục tiêu 50% đi lại của cư dân thành phố nhất thiết phải cần đến lực lượng vận tải khối lượng lớn như BRT, Metro. Chính vì lẽ đó, từ nhiều năm nay chính quyền TP.HCM đã ra sức đầu tư xây dựng tuyến Metro số 1- Bến Thành - Suối Tiên và hi vọng sẽ được đưa vào hoạt động vào năm 2016.

Riêng tuyến BRT, thành phố chúng ta mới khởi động từ năm 2011, là tuyến dọc theo đại lộ Đông - Tây.

* Tôi là một người khuyết tật, rất ngại đi xe buýt vì thấy đa số xe buýt tại TP.HCM hiện nay chưa thân thiện với mình: sàn xe quá cao, trên xe không có chỗ ngồi riêng trong khi xe buýt thì quá đông, không có tiếp viên giúp đỡ chúng tôi lên xuống xe buýt.

Tôi muốn hỏi sắp tới thành phố mua xe buýt mới có tính tới nhu cầu của người khuyết tật và có kế hoạch gì để người khuyết tật chúng tôi có thể tham gia các loại vận tải công cộng tốt hơn không? (Hải Anh)

- Ông Lê Trung Tính: Bạn đánh giá như thế, theo tôi không sai. Trong thực tế, TP.HCM chúng ta đã có nhiều cố gắng và đi đầu trên phạm vi cả nước trong việc phục vụ người khuyết tật sử dụng phương tiện công cộng. Cụ thể:

* Nếu toàn bộ người dân đi xe máy ở TP.HCM chuyển qua đi xe buýt thì cần khoảng bao nhiêu xe buýt? Hệ thống giao thông như bây giờ có đáp ứng được không? (NGUYENVINHTHANH, 28 tuổi, vinhthanh0704@) - Ông Lê Trung Tính: Theo tôi chắc chắn rằng sẽ không có chuyện toàn bộ người dân sử dụng xe máy chuyển sang đi xe buýt ở TP.HCM vì nhiều lý do khách, chủ quan khác nhau. Thế nhưng bạn hãy yên tâm, với gần 3.000 phương tiện xe buýt hiện nay, nếu sử dụng đến hết công suất, chúng ta có thể vận chuyển gần gấp 2 lần số lượng hành khách đi lại như hiện nay.

- Miễn giảm giá vé đi xe buýt cho người khuyết tật, đã thực hiện từ năm 2006.

- Năm 2008, đã có 5 chiếc xe buýt sàn thấp phục vụ cho người khuyết tật trên tuyến số 6 và khoảng 10 chiếc xe buýt có thang nâng phục vụ cho tuyến số 10.

- Đặc biệt đầu tháng 7 năm nay sẽ có 2 chiếc xe buýt sàn thấp chạy nhiên liệu CNG.

Trong kế hoạch thay thế và bổ sung 1680 xe buýt TP trong giai đoan 2012 - 2015, 2016 - 2020 thành phố sẽ có tính toán phấn đấu đầu tư số phương tiện dành cho người khuyết tật khoảng 5%, vì lẽ phương tiện dành cho người khuyết tật thường đắt hơn phương tiện chạy nhiên liệu xăng dầu khoản trên dưới 50%.

Ngoài ra thực tế cho thấy việc phục vụ cho người khuyết tật ngành GTVT chúng tôi đã được Hội Người khuyết tật TP.HCM hoan nghênh, đánh giá cao. Và chúng tôi luôn cố gắng hết mình trong việc này.

Một số trường hợp phục vụ chưa tốt, nếu có bạn hãy trực tiếp phản ánh về số điện thoại nóng 38.214 444 hoặc tại văn phòng trung tâm điều hành xe buýt tại 102 Ký Con, quận 1.

* Xe buýt là có giá vé rẻ nhất trong các loại phương tiện giao thông, vì sao dân vẫn không mặn mà? Phải chăng là do phân tuyến chưa hợp lý hay vì do xe nghỉ chạy sớm quá?

Bao giờ thì các loại xe buýt không sử dụng còi hơi trong thành phố? Tại sao CSGT và thanh tra giao thông không xử phạt?

Nhà chờ xe buýt thường bị những người bán hàng rong chiếm dụng hay thường có những người vô gia cư ngủ tại đây, bao giờ nhà chờ xe buýt trả lại cho người dân? (Hoàng Công Nhu, 47 tuổi, hoangcongnhu@)

- Ông Dư Phước Tân - Trưởng phòng Nghiên cứu quản lý đô thị, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM: Theo tôi, mặc dù xe buýt là phương tiện giao thông có giá rẻ nhất trong các loại phương tiện giao thông, nhưng người dân vẫn chưa mặn mà, không chỉ do phân luồng tuyến chưa hợp lý, mà còn do nguyên nhân xe gắn máy cá nhân hiện nay vẫn còn rất tiện dụng trong đi lại.

Do vậy, bên cạnh việc cải tiến chất lượng dịch vụ xe buýt (như tăng số lượng đầu xe, cải thiện nhà chờ, phân luồng tuyến hợp lý, thái độ phục vụ...) còn phải có một lộ trình hạn chế xe gắn máy cá nhân, cùng với tạo thói quen đi bộ và sắp xếp lại các tuyến đường, hẻm, sạch đẹp, ngăn nắp, tạo thuận tiện hơn cho người dân tiếp cận đi từ nhà đến các trạm xe buýt.

* Tại sao xe buýt số 54 ít khi đưa vé kiểm soát cho khách, hay dừng lâu tại trạm ung bướu? (phong, 21 tuổi, 0967087@)

Xe buýt ngừng chạy sớm quá * Xe buýt ở TP.HCM ngừng hoạt động quá sớm, tới 20-20g30 là đã ngưng chạy rồi. Tôi đi làm thêm và đi học tới 22g mới về nhưng giờ đó thì không còn xe buýt . (Sinh Viên) - Ông Phạm Quốc Việt: Để phục vụ hành khách đi làm thêm và đi học về khuya, Liên hiệp HTX vận tải thành phố cũng có một số tuyến xe buýt chạy khuya đến 21g như tuyến số 56, tuyến 6... Tuy nhiên, để mở thêm nhiều tuyến xe buýt đêm, phải xem xét nhu cầu đi lại của hành khách trên 1 tuyến cụ thể nào đó, đồng thời cần có sự hỗ trợ thiết thực từ cơ quan quản lý nhà nước để các đơn vị vận tải xe buýt có thể nhân rộng các tuyến xe buýt đêm phục vụ cho nhu cầu người dân. - Ông Cao Đăng Thuấn: Công ty chúng tôi hiện nay có các tuyến xe buýt như Bến Thành - Bến xe Chợ Lớn (MST: 1) hoạt động tuyến đầu tiên xuất bến 5g, chuyến cuối cùng xuất bến là 20g30 về đến bến là 21g05; tuyến Bến Thành - Chợ Đầu mối Bình Điền (MST: 96) hoạt động chuyến cuối cùng tại Bến Thành 21g45.

- Ông Phạm Quốc Việt: Hiện nay, tuyến 54 có hai đơn vị cùng chạy đối lưu là Liên hiệp HTX Vận tải thành phố và HTX Vận tải Bà Chiểu - Chợ Lớn.

Riêng đối với Liên hiệp HTX Vận tải thành phố, chúng tôi thường xuyên tăng cường lực lượng để kiểm tra kiểm soát trên từng tuyến, nếu hành khách đi vé tập thì chúng tôi có in vé đối chiếu để tiếp viên giao cho hành khách; định kỳ hàng tuần hàng tháng đều phổ biến nội quy, tuyên truyền ý thức nghề nghiệp đến toàn thể tài xế - tiếp viên trên tuyến biết.

Với hiện tượng xe buýt hay dừng lâu, hiện nay các tuyến xe buýt của Liên hiệp HTX vận tải đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (GPS), do đó việc xử lý vi phạm dừng đỗ quá thời gian quy định hay vi phạm gian lận vé cũng được xử lý kịp thời, nhanh chóng và khách quan.

* Tôi được biết Công ty Xe khách Sài Gòn đã đưa vào hoạt động tuyến buýt xanh đầu tiên. Sau một thời gian hoạt động, các ông thấy xe buýt xanh có ưu điểm và hạn chế gì? Theo tôi, nếu phát triển được xe buýt xanh sẽ rất tốt vậy tại sao chúng ta không nhân rộng thêm loại xe này? (Văn Cường)

- Ông Cao Đăng Thuấn: Chào bạn, Công ty xe khách Sài Gòn đưa vào hoạt động phương tiện sử dụng nhiên liệu CNG (khí nén thiên nhiên) trên tuyến Bến Thành - bến xe Chợ Lớn (MST:1) từ ngày 28-8-2011 đến nay đã được đánh giá cao về nhiều mặt của hành khách đi xe cũng như các phương tiện truyền thông đại chúng:

- Hành khách đi xe cảm thấy thỏa mái hơn, êm dịu hơn, ít tiếng ồn, an toàn hơn (do thiết kế kỹ thuật bắt buộc người lái xe phải đóng cửa thì xe mới hoạt động được).

- Tuyến số 1 được áp dụng hình thức bán vé tự động nên xe phải dừng hẳn khi đón và trả khách, bên cạnh đó trên xe được trang bị một số thiết bị ngày càng tốt hơn cụ thể; bán vé tự động bằng máy in, hệ thống camera giám sát đảm bảo an toàn cho hành khách cũng như người cùng tham gia giao thông, hệ thống rao trạm tự động, thùng thư góp ý, vệ sinh xe sạch sẽ do được trang bị thùng rác trên xe, bên cạnh đó công tác quản lý được giám sát qua hệ thống GPS.

Hiện nay, để tạo điều kiện thuận lợi văn minh hơn cho hành khách đi xe tại trạm điều hành Sài Gòn, công ty đã thi công lối xếp hàng lên xe buýt tại vị trí trên.

Việc phát triển xe sử dụng nhiên liệu CNG đang được UBND thành phố giao cho Tổng công ty cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn xây dựng đề án để mở rộng loại hình xe buýt xanh như bạn nói.

Phóng to

Ông Cao Đăng Thuấn - Trưởng phòng điều hành Công ty Xe khách Sài Gòn (bìa phải) - Ảnh: THANH ĐẠM

* Chúng em là sinh viên nên thường mua vé xe buýt tập để tiết kiệm. Nhưng vừa qua bạn em có mua một tập vé xe buýt của người bán dạo gần làng đại học Thủ Đức, lúc sử dụng mới biết là vé giả. Vậy xin hỏi bọn em có thể mua vé xe buýt ở đâu để tránh bị lừa?

Tại sao không phát triển hệ thống bán vé xe buýt rộng rãi như việc bán thẻ cào điện thoại để hành khách dễ tiếp cận và yên tâm hơn? (Trà My)

Đạo đức tài xế, tiếp viên

* TP.HCM nên mở lớp dạy đạo đức cho các tiếp viên, tài xế vì nhiều người có thái độ không tốt với hành khách, nhất là những người đi xe buýt tập và những người già, trẻ em.(Huỳnh Duy Hưng, 24 tuổi, Huynhduyhung1989@...)

- Ông Lê Trung Tính: Chúng tôi đã làm điều này 10 năm nay, trước khi có văn bản qui định của Bộ GTVT. Đến nay, có thể nói gần như hầu hết tất cả các lái xe, người phục vụ trên xe đều đã qua lớp tập huấn về nghiệp vụ, chỉ trừ một số ít người mới được tuyển dụng chưa đến lớp đào tạo. Chúng tôi cho rằng vấn đề này thuộc về ý thức, trách nhiệm của người lái xe, tiếp viên trên xe. Do đó, năm nào chúng tôi cũng tiếp tục thực hiện đề xuất của các bạn để hi vọng rằng tình trạng này được hạn chế đến mức thấp nhất.

- Ông Lê Trung Tính: Đây là một thực tế mới phát sinh trong vòng hai tháng qua, chúng tôi đã tổ chức và kiểm tra các đại lý bán vé tập thể trên địa bàn TP.HCM nhưng chưa phát hiện trường hợp nào.

Tuy vậy, chúng tôi đã có văn bản chính thức gởi CA TP.HCM đề nghị kiểm tra xử lý trường hợp này. Đối với các đơn vị vận tải chúng tôi cũng đã có văn bản hướng dẫn tiếp viên cách phân biệt vé tập giả và tập thật để hạn chế thấp nhất tình trạng trên.

Để yên tâm, bạn hãy đến 21 đại lý bán vé của Sở GTVT để mua. Bạn có thể liên hệ Phòng tài vụ, Sở GTVT (số 63 Lý Tự Trọng Q.1) hoặc vào website www.sgtvt.hochiminhcity.gov.vn để biết thông tin.

Phát triển hệ thống bán vé xe buýt rộng rãi như thẻ cào điện thoại mà mong muốn của ngành giao thông từ lâu nhưng vẫn chưa thực hiện được vì vé thực chất là tiền nên nếu quản lý không chặt sẽ gây thất thoát về mặt tài chính.

* Vừa qua tôi đọc báo có trường hợp một hành khách đi xe buýt do tài xế phóng nhanh nên bị té ngã, nhưng khi phản ảnh thì công ty khai thác tuyến xe buýt không xác định được tài xế nào? Chẳng lẽ không có biện pháp nào để xác định và xử lý những tài xế xe buýt chạy ẩu để bảo vệ quyền lợi cho khách hàng? (M. Nguyên)

- Ông Phạm Quốc Việt: Lái xe là một nghề mang tính đặc thù xã hội cao, đây là một nghề phụ thuộc vào kinh nghiệm tay lái cũng như tâm lý. Khi hoạt động trong môi trường giao thông thành thị, sự ùn tắc cộng với sự hỗn hợp các phương tiện cùng lưu thông trên đường, phải phục vụ đa dạng các đối tượng hành khách khác nhau nên các tài xế thường bị sức ép về mật độ phương tiện tham gia giao thông, ít nhiều cũng ảnh hưởng đến tâm lý nhiều hơn so với những tài xế chạy xe khách đường dài.

Liên hiệp HTX vận tải thành phố chúng tôi không áp dụng khoán doanh thu, số chuyến hoạt động dễ gây áp lực cho tài xế mà chỉ yêu cầu đảm bảo các tiêu chí về chất lượng dịch vụ, chấp hành tốt Luật giao thông đường bộ để đảm bảo an toàn cho chính mình, cho hành khách và người đi đường.

Phóng to

Ông Phạm Quốc Việt, Trưởng phòng kế hoạch điều hành Liên hiệp Các HTX vận tải TP - Ảnh: THANH ĐẠM

* TP.HCM có lộ trình như thế nào để tiến tới việc thay thế hoàn toàn tiếp viên bằng công nghệ GPS, vì hiện nay thái độ phục vụ của tiếp viên trên nhiều tuyến rất kém như: tới trạm không thông báo, chỉ nhắc khi nào khách yêu cầu, gắt gỏng với khách, ăn uống xả rác trên xe... (Hoàng Nhật Đức, 21 tuổi, hoangquanduc@)

- Ông Văn Công Điểm - phó giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP: Thiết bị giám sát hành trình (hay còn gọi là công nghệ GPS) mục đích không phải kiểm soát sự phục vụ của tiếp viên trên xe buýt, mà chủ yếu giám sát hoạt động của xe buýt trên đường như: vận tốc của xe buýt, chạy đúng lộ trình tuyến đường, xe buýt có mở máy lạnh hay không, thời gian hoạt động của xe buýt trên đường...

Đối với việc bán vé xe buýt trực tiếp của tiếp viên trên xe buýt hiện nay, chúng tôi cho rằng ở một số tuyến vẫn còn kém. Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC đã nhận thấy điều này và đã trình Sở Giao thông vận tải từng bước triển khai việc tách dần công tác bán vé xe buýt ra khỏi tiếp viên trên xe buýt bằng loại hình thùng vé bán tự động và tiến tới sử dụng vé xe buýt bằng Thẻ thông minh (Smart Card).

Đến nay, hệ thống xe buýt thành phố đã triển khai thùng vé bán tự động cho 410 xe buýt hoạt động trên 31 tuyến. Riêng hệ thống vé xe buýt bằng Thẻ thông minh, chúng tôi đang trình các sở ngành liên quan và kỳ vọng sẽ sớm đưa vào sử dụng trên hệ thống xe buýt thành phố vào cuối năm 2013.

Phóng to

Ông Văn Công Điểm, phó giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP - Ảnh: THANH ĐẠM

* Biện pháp nào để ngăn chặn và giáo dục lại hành vi ứng xử của một số tài xế, tiếp viên "vô văn hóa" khi phóng nhanh, vượt ẩu và phân biệt đối xử hành khách? Khi tuyển dụng có nên đào tạo lại đạo đức của họ không? (Hinh, 25 tuổi, hinh5c@)

- Ông Cao Đăng Thuấn: Công tác tuyển dụng của công ty được tuân theo một quy định, quy trình rất chặt chẽ. Hằng năm, công ty tổ chức đào tạo chuyên môn nghiệp vụ đạo đức nghề nghiệp đối với đội ngũ lái xe và nhân viên phục vụ.

Câu hỏi của bạn cũng là lời góp ý để chúng tôi có chất lượng phục vu xe buýt được nâng cao, để vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trở thành phương tiện gần gũi, thân thiện với người dân.

Công ty đã nhận được rất nhiều góp ý và phản ảnh của hành khách đi xe thông qua số điện thoại nóng: (08) 39505505 để giải đáp các thắc mắc trả lời các thông tin, phản ánh của hành khách đối với các tuyến hiện nay do công ty đảm nhận.

* Xin hỏi tiêu chí, quy trình tuyển dụng và đào tạo tài xế và tiếp viên xe buýt như thế nào? Tôi thấy nhiều tiếp viên xe buýt còn rất trẻ, không biết đã đủ 18 tuổi chưa và nhiều khi tiếp viên ứng xử không với khách không được lịch sự lắm. Các doanh nghiệp có đào tạo, bồi dưỡng tiếp viên xe buýt thường xuyên không? (Văn Định)

- Ông Cao Đăng Thuấn: Chào bạn. Tại công ty chúng tôi, việc tuyển dụng hiện nay như sau: lái xe tuổi từ 27-50 tuổi, bằng lái xe dấu E, tiếp viên tuổi từ 18-30 tuổi, yêu cần trình độ văn hóa tối thiểu Tốt nghiệp PTTH cơ sở (cấp 2).

Về việc đào tạo nghiệp vụ cho đội ngũ lái xe và tiếp viên, theo quy định, hằng năm công ty vẫn tổ chức các lớp tập huấn theo tài liệu của Tổng cục đường bộ Việt Nam và tài liệu tuyên truyền nâng cao trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ lái xe ôtô. Năm 2011 vừa qua, công ty đã đào tạo nghiệp vụ cho đội ngũ lái xe và tiếp viên với gần 350 người.

Ngoài ra công ty đã tổ chức biên soạn và tập huấn tài liệu về văn hóa doanh nghiệp của công ty với mục đích để công tác phục vụ hành khách đối với các tuyến công ty quản lý ngày càng được tốt hơn.

- Ông Phạm Quốc Việt: Hiện nay, công tác tuyển dụng đội ngũ tài xế - tiếp viên tại Liên hiệp HTX vận tải thành phố được thực hiện chặt chẽ hơn. Khi nhận hồ sơ, chúng tôi đều phải xác minh trong vòng 1 tuần để xem xét người xin việc có bị sa thải từ các đơn vị vận tải khác hay không? Trước khi nhận chính thức, chúng tôi phải cho tài xế - tiếp viên đi thực tập trên tuyến từ 07 đến 15 ngày, người nào đạt yêu cầu các quy định của Công ty thì mới được nhận làm việc.

Ngoài ra, Liên hiệp HTX vận tải của chúng tôi luôn ý thức trong việc đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ tài xế - tiếp viên, định kỳ hàng tháng, hàng quý hoặc theo lịch yêu cầu của Sở Giao thông vận tải, của Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC thì chúng tôi đều đưa đội ngũ tài xế - tiếp viên đi học lớp các lớp nghiệp vụ tại trường Cao đẳng Giao thông vận tải TP.HCM.

* Tôi đọc báo Tuổi Trẻ cách đây mấy năm thấy Sở Giao thông vận tải nói sẽ qui hoạch mạng lưới xe buýt hoàn chỉnh nhưng đến nay người dân vẫn phải đi 2-3 tuyến xe buýt mới đến nơi. Vì sao việc qui hoạch lâu vậy và bao giờ mới hoàn chỉnh mạng lưới xe buýt? (Hồ Nam-SV trường ĐH Bách Khoa)

- Ông Lê Trung Tính: Muốn có một mạng lưới xe buýt hoàn chỉnh, chúng ta cần phải có rất nhiều trạm trung chuyển. Thế nhưng ở thành phố chúng ta lại thiếu những nơi trung chuyển này nên hệ thống xe buýt chúng ta hiện nay khó có thể tổ chức được hợp lý như mong muốn.

Chính vì lẽ đó nên thành phố đang rất quan tâm đầu tư các điểm trung chuyển dành cho hệ thống xe buýt như công viên Đầm Sen, công viên 23-9, điểm trung chuyển cách ngã ba Giồng (Hóc Môn), quận 12, quận 4, bến xe Văn Thánh. Khi các điểm trung chuyển này đưa vào hoạt động thì chắc chắn mạng lưới xe buýt sẽ được cải thiện một cách tích cực.

Qua nhiều năm quản lý và điều hành hệ thống xe buýt, ngành GTVT thành phố cũng đã cố gắng từng bước hoàn thiện hệ thống mạng lưới này. Cụ thể là cách đây 2 năm, giữa Sở GTVT và Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM đã có một đề tài nghiên cứu nhằm hoàn thiện mạng lưới này do tiến sĩ Phạm Xuân Mai và thạc sĩ Lê Trung Tính chủ trì.

Cho đến nay có thể nói cư dân thành phố từ những nơi xa xôi nhất cũng có thể đi lại đến các khu vực trung tâm bằng chuyến xe trực tiếp hoặc chì cần 1-2 lần chuyển tuyến là có thề đến nơi (ví dụ: từ Cần Giờ về Bến Thành, từ Củ Chi về Bến Thành, từ Biên Hòa về Sài Gòn; từ Đức Hòa, Đức Huệ về Chợ Lớn, từ Long An về Chợ Lớn chúng ta đã có tuyến xe buýt trực tiếp).

Muốn chọn được tuyến xe buýt ngắn nhất bạn hãy truy cập thông tin trên trang web của Sở GTVT, Trung tâm quản lý điều hành vận tải hành khách công cộng hoặc số điện thoại nóng 38. 214 444.

* Em là sinh viên đang học ở TP.HCM và thường xuyên đi xe buýt, nhưng trên xe buýt có một số xe được trang bị nút bấm báo hiệu trạm dừng và sử dụng được, một số khác thì lại bị hư hỏng hoặc không có tác dụng. Thiết nghĩ nút bấm này rất có tác dụng khi xe buýt đông người, khó có thể thông báo cho tài xế biết được. Mong các công ty xe buýt sớm có thể sửa chữa và đưa vào hoạt động nút bấm hữu dụng này. (Hồ Tấn Duy, 18 tuổi, duy_hotan2000@)

- Ông Cao Đăng Thuấn: Chân thành cảm ơn sự góp ý của bạn. Chúng tôi sẽ kiểm tra, khắc phục sửa chữa vấn đề bạn nêu trên ở các tuyến công ty đang quản lý.

* Tài xế, tiếp viên vi phạm sẽ bị xử lý thế nào? Có rõ ràng không? Tôi từng phản ánh vi phạm của một tài xế xe buýt Citranco, nhân viên tiếp nhận phản ánh còn hạch sách, chất vấn lại tôi, hứa sẽ kiểm tra và hồi đáp.

"Nếu phát hiện hành vi vi phạm của tài xế, tiếp viên hoặc kết quả xử lý của doanh nghiệp vận tải chưa thỏa đáng, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua đường dây điện thoại nóng (08) 3821 4444, 3821 4730 hoặc gửi thư về địa chỉ Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC, số 102 Ký Con, P. Nguyễn Thái Bình, Q.1, TP.HCM" - Ông Văn Công Điểm, PGĐ Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP.HCM.

Kết quả là đợi và chẳng thấy trả lời! (Ngo Cong Huy, 21 tuổi, ngoconghuy1402@)

- Ông Văn Công Điểm: Tài xế, tiếp viên vi phạm sẽ bị xử lý dựa trên các điều khoản Hợp đồng khai thác tuyến xe buýt được ký kết giữa cơ quan quản lý tuyến là Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC với doanh nghiệp vận tải.

Chúng tôi xác định rằng tài xế, tiếp viên là những người đại diện cho hệ thống xe buýt giao tiếp với khách hàng, kết quả làm việc của họ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của cả hệ thống xe buýt thành phố.

Do đó, chúng tôi kiên quyết xử lý nghiêm và công khai rõ ràng các hành vi vi phạm của tài xế, tiếp viên. Cụ thể, trong năm 2011 chúng tôi đã xử phạt 8.184 trường hợp vi phạm và trong 5 tháng đầu năm 2012 đã xử phạt 2.826 trường hợp vi phạm.

* Có thể dùng xe buýt 10-12 chỗ và độ giãn cách chừng 3-5 phút một chuyến, thêm nhà chờ xe buýt trên tất cả tuyến được để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân không? (vanhao, 24 tuổi, haongv@)

- Ông Lê Trung Tính: Thật ra loại xe buýt 10-12 chỗ theo qui định hiện hành ở NĐ 91 không được xếp là loại xe buýt (xe buýt phải có tải trọng 17 chỗ trở lên). Tuy nhiên, do tình trạng kẹt xe ở TP.HCM khá phổ biến nên UBND TP đã đề nghị và được Thủ tướng chính phủ chấp thuận sử dụng cho đến 2018.

Thiết lập thêm nhà chờ trên tất các tuyến xe buýt là điều mong muốn của ngành GTVT TP.HCM tuy nhiên trên thực tế do điều kiện mặt bằng, đường xá hiện nay chật hẹp nên toàn hệ thống xe buýt với 147 tuyến, 3.545 km tuyến khai thác hiện chỉ có trên 400 nhà chờ số còn lại trụ dừng hoặc thậm chí là ô sơn kẻ trên đường chứ không phải nhà chờ.

Đây là một thực tế tồn tại mà Sở GTVT TP.HCM rất mong được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương (phường, quận) có tuyến xe buýt đi qua.

* Tình trạng xe buýt không rước khách vẫn thường xuyên xảy ra, điều này liệu BGĐ có biết, và có cách nào chấn chỉnh? (Phạm Thị Ngọc Giao, 32 tuổi, Phamthingocgiao@)

- Ông Phạm Quốc Việt: Đối với tình trạng tài xế xe buýt bỏ trạm không rước khách, Liên hiệp HTX vận tải thành phố chúng tôi xử lý rất nghiêm khắc bằng các biện pháp: cho đi học lại các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, đình chỉ hoặc sa thải nếu tài xế đó thường xuyên vi phạm. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp hành khách đứng không đúng trạm dừng, nhà chờ thì tài xế không thể nào đón rước được.

* Ông Lê Trung Tính từng phát biểu nếu có quảng cáo xe buýt thì giảm hàng trăm tỉ đồng trợ giá xe buýt. Vậy đến nay việc quảng cáo trên xe buýt chưa thực hiện được, vì sao? (Minh Tâm, Thủ Đức)

- Ông Lê Trung Tính: Đúng vậy, nếu có chủ trương cho quảng cáo bên ngoài thân xe buýt thì chắc chắn sẽ có khoản thu để góp phần giảm trợ già từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên mấy năm qua chưa làm được vì còn vướng nhiều thủ tục. Về vấn đề này, hiện nay có yếu tố mới là quyết định 280 của TTCP phê duyệt để phát triển công cộng trên phạm vi cả nước, có cho phép quảng cáo bên ngoài thân xe buýt.

Hi vọng TP.HCM sẽ thông qua chủ trương này khi triển khai thực hiện quyết định 280 của TTCP cũng như luật quảng cáo sắp ban hành thời gian tới.

* Thưa TS Dư Phước Tân, từ góc độ một người nghiên cứu về xe buýt và tham khảo kinh nghiệm của thế giới, TS cho rằng TP.HCM (và cả nước) cần có những giải pháp gì mang tính đột phá để cải thiện nhanh chóng chất lượng xe buýt nói riêng và vận tải hành khách công cộng nói chung để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân? (Trường Trung, Q.Thủ Đức, TP.HCM)

Phóng to

TS Dư Phước Tân, Viện Nghiên cứu phát triển TP - Ảnh: THANH ĐẠM

- TS Dư Phước Tân: Để đáp ứng nhu cầu đi lại người dân bằng xe buýt (hiện nay xe buýt chỉ đáp ứng 7,2% và dự kiến sẽ tăng lên đến hơn 12% năm 2015...), sẽ có nhiều giải pháp để thực hiện. Tuy nhiên, theo tôi, các giải pháp mang tính đột phá (ưu tiên) bao gồm:

VỀ LÂU DÀI:

(1) Bên cạnh củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ xe buýt, cần nhanh chóng phát triển ưu tiên các phương thức vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) đa phương thức khác như metro, monorail... để tạo một hệ thống liên hoàn mạng lưới vận tải công cộng, bổ trợ qua lại giữa xe buýt và các phương thức vận tải công cộng khác, mới có thể thu hút nhiều khách hơn. Thành phố cũng đang thực hiện theo giải pháp này.

Văn hóa đi xe buýt * Mỗi xe buýt chở rất nhiều người. Trên đó là cả một cộng đồng, và tất nhiên phải có văn hóa xe buýt. Theo TS, chúng ta có nên xây dựng một “nền văn hóa đi xe buýt” hay không; nếu có văn hóa ấy sẽ như thế nào? (Nguyễn Văn Đức) - TS Dư Phước Tân: Theo tôi, đây là một yếu tố khá quan trọng trong quá trình củng cố và nâng cao dịch vụ xe buýt. Bên cạnh cải tiến dịch vụ về phía "cung" (như luồng tuyến, bến bãi, nhà chờ...), cải tiến nề nếp và văn hóa đi xe buýt (về phía ''cầu") cũng là một giải pháp cần thiết. Ở Nhật Bản, thói quen xếp hàng là nét văn hóa rất hay khi đi xe công cộng mà chúng ta cần học hỏi. Dường như họ đã xây dựng nề nếp này qua nhiều thế hệ. Cha mẹ chỉ dẫn và làm gương cho con từ nhỏ. Một số hàng ghế ưu tiên dành riêng cho phụ nữ mang thai và người già trên xe cũng được người dân nghiêm túc thực hiện. Ngoài ra, việc tự giác trả tiền ở các máy tự động trên xe cũng là thói quen cần tạo lập.

(1) Nghiên cứu và xây dựng mô hình cơ quan quản lý giao thông công cộng (gọi tắt PTA) trên cơ sở Trung Tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC và Ban Quản lý đường sắt đô thị, để tích hợp các tuyến đường các tuyến đường, mạng lưới và biểu đồ hoạt động tối đa, nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành hoạt động VTHKCC nói chung.

VỀ TRƯỚC MẮT:

(1) Tăng cường số lượng xe buýt (ưu tiên các tuyến đông khách), cải tiến chất lượng dịch vụ (thái độ phục vụ, an toàn, sạch đẹp...). Ưu tiên đất đai hình thành bến bãi cho xe buýt. Từng bước tổ chức lại các đơn vị vận tải xe buýt, giảm bớt đầu mối (nhất là các HTX vận tải xe buýt) để thống nhất quản lý điều hành.

(2) Sắp xếp lại trật tự vỉa hè ngăn nắp (VD: vạch sơn dành riêng) để có chỗ dành cho người đi bộ đi lại, nhất là cải thiện các tuyến hẻm, để người dân có thể tiếp cận đi đến các trạm xe buýt thuận tiện. Kiểm tra thường xuyên, đảm bảo thông thoáng các làn đi bộ trên vỉa hè và ngay cả các tuyến hẻm.

(3) Nhanh chóng hình thành các phố đi bộ để tạo thói quen đi bộ cho người dân (hiện nay có đề án đang nghiên cứu). Nhanh chóng xây dựng và áp dụng một lộ trình hạn chế bớt xe gắn máy, để dần tạo môi trường đi lại bằng xe buýt (do hiện nay tốc độ tăng số lượng xe gắn máy cá nhân quá cao, hơn 10%/năm). Nếu không giảm bớt xe máy, xe triệt tiêu các giải pháp khác nhằm nâng cao và cải thiện VTHKCC.

* Khi mua vé tập cho học sinh, chủ xe có thiệt hại gì không mà sao tiếp viên xe lại không vui? Xin hỏi ông Cao Đăng Thuấn, Công ty xe khách Sài Gòn có biện pháp gì để nhắc nhở các tiếp viên xe buýt về vấn đề này? (Trần Thị Ánh, 47 tuổi, namnv1@)

- Ông Cao Đăng Thuấn: Xin khẳng định rằng Công ty không phân biệt đối với hành khách sử dụng vé mua trước (vé tập), vé lượt khi đi xe. Vì vậy, khi hành khách sử dụng vé tập không ảnh hưởng, gây thiệt hại gì với lái xe và tiếp viên. Rất mong nhận được góp ý trường hợp cụ thể đối với các tuyến Công ty quản lý để có biện pháp xử lý. Bạn có thể phản ánh trực tiếp qua số điện thoại: (08) 39.505.505.

* Tôi xin hỏi đại diện Liên hiệp HTX vận tải thành phố, hiện nay ông đang quản lý nhiều tuyến xe buýt trong TP.HCM, ví dụ tuyến 104 là tuyến mẫu của liên hiệp, tài xế chạy gấp rút, tranh giành khách do áp lực của chủ xe, theo ông có cách giải quyết ra sao? (tràn thi ngân tuyền, 22 tuổi, ngantuyen2004@)

- Ông Phạm Quốc Việt: Đối với các tuyến xe buýt của Liên hiệp HTX vận tải thành phố quản lý thì đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (GPS), nên việc quản lý tài xế chạy quá tốc độ, rà rút đều được xử lý một cách khách quan, rõ ràng và hợp lý. Từ đầu năm 2012 đến nay, Liên hiệp chúng tôi đã xử lý đình chỉ theo nội quy 52 trường hợp vi phạm.

Còn do áp lực từ phía chủ xe, tôi cho rằng hoàn toàn không có, vì hiện nay chúng tôi không áp mức khoán doanh thu, số chuyến hoạt động mà chỉ yêu cầu tài xế chấp hành tốt Luật giao thông và đảm bảo an toàn cho tất cả mọi người.

Bên cạnh đó, chúng tôi thường xuyên tổ chức các cuộc họp với mục đích tuyên truyền ý thức trách nhiệm của mỗi xã viên trong việc quản lý xe để đạt kết quả tốt trong công tác phục vụ người dân đi xe buýt.

* Đấu thầu các tuyến buýt là chủ trương đúng đắn, tuy nhiên có nhiều rào cản khiến DN mới hoạt động VTHKCC không thể tham gia. Các cơ quan quản lý có giải pháp gì để khuyến khích, tạo điều kiện cho họ tham gia đấu thầu tuyến? (Hoàng Anh, 32 tuổi, drmen_darling@)

- Ông Lê Trung Tính: Đúng vậy, đây là một chủ trương đúng đắn nên TP đã thực hiện đấu thầu trong lĩnh vực xe buýt từ 5 năm qua. Ở năm đầu tiên, chủ trương này có một số kết quả nhất định như tuyến trúng thầu có giá thành thấp hơn giá mời thầu từ 500 triệu cho đến 1,2 tỉ đồng. Tuy nhiên, cho đến nay chủ trương này không phát huy tác dụng vì lý do thực chất là hoạt động xe buýt ở TP.HCM cũng như các thành phố đô thị khác trên thế giới kinh doanh buýt thì bị lỗ nên không hấp dẫn nhà đầu tư. Số doanh nghiệp mới có thương hiệu tham gia lĩnh vực buýt cũng đếm trên đầu ngón tay như công ty Mai Linh, công ty Phương Trang; nhưng hai đơn vị này đến nay cũng chỉ tham gia 2 tuyến xe buýt không trợ giá không phải qua đấu thầu.

Kế hoạch năm 2012, chúng tôi đưa vào đấu thầu 20 tuyến xe buýt, giá gói thầu đang trình Sở Tài chính thẩm định. Nhưng đánh giá chung chúng tôi vẫn chưa có gì lạc quan về số đơn vị mới tham gia đấu thầu, ngoài những đơn vị đang hoạt động trong lĩnh vực xe buýt nên yếu tố tích cực cạnh tranh không nhiều.

* Theo ông, xe buýt ở nước ta có ít người đi, ngoài lý do chất lượng xe buýt chưa tốt, có phải do thói quen của người Việt Nam là thích đi xe riêng không? Ví như quãng đường có vài chục mét cũng đi xe máy, tuyến đường có thể đi xe buýt những cũng không đi hay có cầu vượt nhưng người đi bộ vẫn băng qua lòng đường…? Theo ông có giải pháp nào để cải thiện tình hình này? (Minh Khang)

- TS. Dư Phước Tân: Đây là vấn đề nan giải trong quá trình phát triển xe buýt. Do công tác quản lý buông lỏng trong một thời gian dài, xe máy phát triển tràn lan, dễ mua, thuận tiện sử dụng nên phương tiện này gia tăng rất nhanh. Cấu trúc đô thị phát triển các khu dân cư bên ngoài khu trung tâm, phần lớn theo hướng tự phát nên đường hẻm khá nhiều, thuận tiện xe máy sử dụng, làm thành phố trở thành đô thị phụ thuộc xe máy.

Trước mắt, theo tôi, có lẽ từng bước tạo thói quen đi bộ, thông qua nhanh chóng hình thành phố đi bộ, giúp người dân có nhiều chỗ đi bộ, tạo dần thói quen. Song song, hạn chế bớt số lượng xe máy gia tăng quá nhanh như hiện nay. Sắp xếp các tuyến hẻm và thông thoáng, mở rộng hẻm trong điều kiện cho phép để có chỗ cho khách bộ hành đi lại (đây là giải pháp cốt lõi trước mắt).

Ở các nước, khi đi bộ ra xe buýt, metro cũng mất thời gian, nhưng người dân chấp nhận vì lợi ích cộng đồng. Riêng nước ta, cần có các chương trình để từng bước tạo thói quen này (thực tế có lẽ rất lâu dài).

* Tôi thấy TP có vài chiếc xe buýt hai tầng của HTX Quyết Thắng. Vì sao đến nay các đơn vị vận tải không phát triển loại xe buýt này? (Mai Hà, Q.Phú Nhuận)

- Ông Phạm Quốc Việt: Xe buýt hai tầng có sức chở lớn và là một trong những yếu tố để thu hút hành khách đi xe buýt. Tuy nhiên, để phát triển loại xe buýt này trên nhiều tuyến, tôi nghĩ cần phải có chính sách hỗ trợ từ Nhà nước. Bên cạnh đó xe buýt này có chiều cao lớn hơn các xe buýt thông thường nên đi qua những tuyến đường nhỏ hoặc có nhiều hệ thống dây điện, cáp quang trên cao sẽ khó đưa vào hoạt động được.

Nếu các điều kiện nêu trên được giải quyết đồng bộ, tôi nghĩ rằng Liên hiệp HTX vận tải thành phố và các đơn vị thành viên sẽ tiên phong trong việc đầu tư xe buýt hai tầng để phục vụ cho nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân thành phố.

- Ông Văn Công Điểm: Hai chiếc xe buýt hai tầng của HTX Quyết Thắng được đưa vào sử dụng từ ngày 5-12-2005 trên tuyến xe buýt số 6. Xe buýt hai tầng có sức chứa lớn và có chiều cao lớn hơn xe buýt bình thường, do đó để tiếp tục triển khai xe buýt hai tầng trên những tuyến xe buýt khác cần cân nhắc đến hai yếu tố là điều kiện đường sá, khổ đường và lưu lượng hành khách đi lại trên tuyến. Ngoài ra, thành phố cũng chưa có chính sách hấp dẫn để khuyến khích các doanh nghiệp vận tải đầu tư xe buýt hai tầng.

* Là hành khách thường xuyên của tuyến xe buýt tuyến số 13, xin cho hỏi vì sao đã lâu rồi, hầu hết các xe số 13 vẫn không có tay vịn cho khách, như vậy chẳng phải rất nguy hiểm cho khách hay sao? (Lâm Thị Kim Phượng, 39 tuổi, phuongplongphan@)

- Ông Phạm Quốc Việt: Cảm ơn câu hỏi của bạn. Tuyến xe buýt số 13 do Hợp tác xã Xe buýt Quyết Tiến (đơn vị thành viên thuộc Liên hiệp HTX vận tải Thành phố). Để phục vụ tốt nhu cầu đi lại và đảm bảo an toàn cho hành khách, chúng tôi sẽ yêu cầu HTX Quyết Tiến bổ sung thêm các tay vịn còn thiếu trong thời gian sớm nhất.

* Tại sao trên đường Nguyễn Văn Linh, quận 7 không có nhà chờ xe buýt cho hành khách trú mưa, nắng khi chờ xe buýt? (Tô Kim Khánh, 64 tuổi, tokimkhanh@)

- Ông Văn Công Điểm: Tuyến đường Nguyễn Văn Linh, quận 7 do Công ty Phú Mỹ Hưng quản lý. Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC đang phối hợp với Công ty Phú Mỹ Hưng tiến hành khảo sát và sẽ trình Sở Giao thông vận tải phê duyệt vị trí lắp nhà chờ xe buýt trong thời gian tới.

*Xe buýt nhả khói đen xì, tài xế xe buýt hút thuốc, chạy nhanh chạy ẩu... Là một phương tiện giao thông phổ biến và tiện lợi, vậy thì khi nào những vấn đề nhức nhối trên sẽ được giải quyết và biến xe buýt thành một phương tiện văn minh, hiện đại như mong muốn của mọi người? Xin cám ơn! (Trần Minh Tuân, 23 tuổi, tmtuan1705@)

- Ông Văn Công Điểm: Đa số xe buýt hiện nay ở TP.HCM đã sử dụng trên 8 năm, chất lượng kỹ thuật đang xuống cấp, việc xe buýt nhả khói đen là có xảy ra. Để từng bước tạo xe buýt thành một phương tiện văn minh, hiện đại, Sở Giao thông vận tải đang trình UBND thành phố Đề án đầu tư thay thế xe buýt giai đoạn 2012-2015 với số lượng đầu tư dự kiến là 1.680 xe buýt. Các xe buýt đầu tư mới có chất lượng tốt, ưu tiên sử dụng xe buýt sàn bán thấp, tiêu chuẩn khí thải từ EURO 3 trở lên (trong đó dự kiến có 300 xe buýt sử dụng khí nén CNG), thống nhất về kiểu dáng và màu sơn.

Tài xế hút thuốc trên xe buýt là vi phạm nội quy khai thác tuyến xe buýt do Sở Giao thông vận tải quy định, tài xế vi phạm lần đầu bị phạt 200.000 đồng, tái phạm lần 2 bị phạt 400.000 đồng, tái phạm lần 3 bị phạt 400.000 đồng và bị đình chỉ cho đến khi tài xế học lại lớp nghiệp vụ theo quy định. Trong thời gian qua, Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC cũng đã thường xuyên phát loa nhắc nhở lái xe tại các ga hành khách xe buýt Chợ Lớn, ga hành khách xe buýt Sài Gòn, ga hành khách xe buýt Quận 8. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra thực tế trên các tuyến xe buýt.

Tài xế phóng nhanh chạy ẩu trong thời gian gần đây đã giảm nhiều so với các năm trước. Từ đầu năm đến nay, chúng tôi thường xuyên nhắc nhở các doanh nghiệp vận tải và họ cũng đã ký cam kết thực hiện tốt "năm an toàn giao thông" của thành phố. Để giảm thiểu thấp nhất tình trạng tài xế phóng nhanh chạy ẩu, chúng tôi đã yêu cầu các doanh nghiệp vận tải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (GPS) để tăng cường kiểm tra, xử phạt trực tiếp trên hệ thống máy tính, đến nay cơ bản đã lắp đặt xong GPS trên tất cả các tuyến và đang hoàn chỉnh phầm mềm quản lý, quy chế xử phạt. Cuối năm 2012, chúng tôi sẽ xử phạt tài xế phóng nhanh chạy ẩu qua thiết bị giám sát hành trình.

* Tôi có dịp nói chuyện mấy anh tài xế xe buýt, hỏi tại sao các anh hay phóng nhanh vượt ẩu thì được họ cho biết do công ty, hợp tác xã quy định hành trình, nếu về bến trễ phải nộp phạt. Họ cũng nói mỗi ngày phải làm việc mười mấy tiếng từ 4-5g sáng tới 19-20g tối. Qúy vị nói sao về điều này, và có giải pháp gì không? (Sơn Nam)

- Ông Văn Công Điểm: Theo kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu Phát triển thành phố và Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, người dân thành phố rất quan tâm đến việc xe buýt chạy đúng giờ. Tuy nhiên, với đặc thù giao thông thành phố thường xảy ra ùn tắc giao thông, do đó Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC không xử phạt xe buýt về bến trễ dưới 10 phút. Trường hợp xe buýt về trễ trên 10 phút nếu có lý do khách quan như kẹt xe, Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC cũng không xử phạt.

Theo Luật Giao thông đường bộ năm 2008 có qui định "thời gian làm việc của người lái xe ôtô không được quá 10 giờ trong một ngày và không được lái xe liên tục quá 4 giờ". Hiện nay, lái xe buýt làm việc trên 10 giờ trong một ngày là có xảy ra ở một số tuyến xe buýt, vì lý do muốn tăng thêm thu nhập nên lái xe cam kết với các doanh nghiệp vận tải xin hoạt động từ sáng đến chiều tối.

* TS đánh giá như thế nào về chất lượng của hoạt động xe buýt tại TP.HCM hiện nay (về luồng tuyến, về chất lượng phục vụ, về cách sắp xếp tổ chức, xử lý, điều hành…). TP.HCM đặt mục tiêu xe buýt sẽ đáp ứng đa phần nhu cầu đi lại của người dân trong thời gian tới, theo ông liệu có đạt được mục tiêu này? (Quang Huy)

- TS Dư Phước Tân: Trong bối cảnh xe máy "cạnh tranh" với xe buýt, rất thuận tiện đi lại, giá cả vừa phải, đặc biệt là phần lớn cấu trúc đô thị TP.HCM phù hợp với đi lại bằng xe gắn máy... Việc phát triển xe buýt để chiếm thị phần ngày càng tăng trong đi lại hiện nay là một thách thức rất lớn của ngành xe buýt. Vì vậy, mặc dù có nhiều nỗ lực cải thiện chất lượng dịch vụ, đến nay, xe buýt vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu đi lại.

Hiện nay, Sở GTVT và Trung tâm Quản lý và Điều hành Vận tải Hành khách công cộng đã và đang có nhiều kế hoạch cải thiện chất lượng phục vụ xe buýt (như rà soát lại đất đai mở rộng bến bãi, sắp xếp lại tổ chức công ty, hợp tác xã vận tải sao cho hiệu quả, cải tiến luồng tuyến, thái độ phục vụ...). Tuy nhiên, mức độ phấn đấu tỷ trọng VTHKCC chỉ đạt khoảng 12-14% vào năm 2015 (hiện nay là 7,2%).

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH TPHCM đến năm 2025, phấn đấu đạt khoảng 21-23% vận tải xe buýt (trong đó, VTHKCC nói chung kể cả Metro, monorial...chỉ khoảng 30%). Do vậy, chỉ tiêu VTHKCC bằng xe buýt hiện nay cũng còn khiêm tốn, đòi hỏi nỗ lực rất lớn của ngành GTVT.

* Tôi đi tuyến 33, cự ly từ An Sương về Chợ đầu mối, giá vé đưa ra là 4.000đ nhưng tiếp viên lại thu 5.000đ. Giải quyết vấn đề này ra sao? (phan ngọc lan thanh, 30 tuổi, lanthanhlx@)

- Ông Lê Trung Tính: Bạn hãy phản ảnh về cho đơn vị quản lý tuyến này là đơn vị HTX 19-5 (anh Triệu chủ nhiệm, số ĐT: 0988 889 539). Nếu chưa thỏa đáng thì hãy gọi về số đường dây nóng 38 214 444. Nếu thực sự tiếp viên lấy quá giá trong trường hợp này sẽ bị xử phạt theo nội qui của đơn vị HTX 19-5 hoặc thep hợp đồng HTX đã ký kết với trung tâm.

* Em là một học sinh thường xuyên đi tuyến số 3. Em thấy buổi chiều lượng người đi xe khá đông mà chất lượng xe kém, hệ thống điều hòa xuống cấp. Vậy sao không nâng cấp xe ạ? (Hoàng Nam, 18 tuổi, nampro741@)

- Ông Phạm Quốc Việt: Sau nhiều năm hoạt động, chất lượng xe buýt hiện nay đang dần xuống cấp. Do đó, Liên hiệp HTX vận tải thành phố đang tiến hành xây dựng đề án đầu tư phương tiện xe buýt mới, xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch (CNG) và sẽ trình UBND TP.HCM, Sở Giao thông vận tải xem xét để chúng tôi sớm đưa xe buýt mới vào hoạt động trên các tuyến hiện hữu để thay thế các xe buýt cũ hiện nay.

* TP có lộ trình thế nào để tiến tới việc thay thế hoàn toàn tiếp viên bằng công nghệ GPS, vì hiện nay thái độ phục vụ của tiếp viên trên nhiều tuyến rất kém như: tới trạm không thông báo, chỉ nhắc khi nào khách yêu cầu, gắt gỏng với khách, ăn uống xả rác trên xe...(Hoàng Nhật Đức, 21 tuổi, hoangquanduc@)

- Ông Lê Trung Tính: Báo cho bạn một tin mừng là toàn bộ hệ thống xe buýt của thành phố đã gắn GPS. Tuy nhiên, để tiến tới thay thế hoàn toàn tiếp viên bằng công nghệ GPS là một việc cần có thời gian dài. Cho đến nay Sở GTVT TP chỉ đang thí điểm 2 tuyến xe buýt bỏ không cần lực lượng kiểm tra giám sát ở hai đầu bến. Hi vọng, sau đợt thí điểm này chúng ta sẽ mở rộng mô hình này.

* Hàng ngày, vào những giờ cao điểm số lượng khách đi xe buýt rất đông (tại trạm dừng ngã tư Bình Thái) có những phần tử xấu đã lợi dụng hoàn cảnh này và chúng còn đóng vai rất giống những sinh viên thực thụ và cũng chen chúc lên xe như những người khác, móc túi rồi chen xuống hoặc đi một đoạn rồi xuống.

Xin cho biết chúng tôi biết ai sẽ hỗ trợ hành khách trong trường hợp này, và chúng tôi phải gọi số điện thoại nào? Xin cám ơn! (Nguyễn Văn Dũng 45 tuổi, vandung1967@...)

"Theo tôi, để đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của người dân thành phố, cần có những việc hết sức cơ bản như: nhà chờ xe buýt văn minh, lịch sự, làn đường dành cho người đi bộ an toàn và thông thoáng, thái độ phục vụ của nhân viên nhà xe, tài xế phải có văn hóa, đón trả khách đúng nơi qui định" - Bạn đọc Lâm Thị Kim Phượng

- Ông Văn Công Điểm: Tình trạng móc túi cũng đang len lỏi trên các tuyến xe buýt. Trong thời gian qua, Trung tâm Quản lý và Điều hành VTHKCC thường xuyên phối hợp với Đội Cảnh sát Điều tra trật tự xã hội (thuộc Công an TP.HCM) tăng cường công tác kiểm tra. Với số lượng xe buýt hoạt động khoảng 18.000 chuyến/ngày, lực lượng kiểm tra sẽ không kham nổi. Do đó, trước mắt hành khách nên tự đề phòng.

Nếu phát hiện móc túi trên xe buýt, hành khách vui lòng liên hệ số điện thoại nóng (08) 3821 4444, 3821 4730 hoặc anh Nguyễn Chánh Trung - Đội trưởng Đội kiểm tra Trung tâm số điện thoại 090 2373959.

* Hiện nay rất nhiều xe buýt giả tranh giành khách với xe buýt "xịn". Còn các tài xế xe buýt chạy rất ẩu; các nhân viên thì hay câu kéo khách, có cách ứng xử không tốt, thậm chí chửi thề. Như vậy các ngành chức năng có biện pháp gì để ngăn chặn các vấn đề trên? (Nguyễn Quốc Hùng, 17 tuổi, ongemdo@)

- Ông Lê Trung Tính: Theo tôi tình trạng xe buýt giả tranh giành khách với xe buýt thật không xảy ra trên địa bàn TP.HCM mà thường thấy trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, Vũng Tàu.

Còn các hành vi phục vụ chưa tốt của lái xe, tiếp viên trên xe buýt, bạn hãy dành thời gian phản ảnh về các cơ quan chức năng (điện thoại nóng của trung tâm: 38 214 444, điện thoại của đơn vị quản lý ghi bên ngoài thân xe hoặc trên web site của Sở GTVT TP.HCM), những người vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của đơn vị hoặc quy định mà đơn vị đã ký hợp đồng với trung tâm quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP.HCM.

* Hằng ngày tôi đón xe buýt ở khu vực khu du lịch Suối Tiên. Tình hình giao thông ở đây rất phức tạp, nguyên nhân chính là do các tuyến xe buýt như 601, 603 hay 33, 19... dừng đỗ đón khách rất lâu. Xin cho biết việc dừng đỗ như vậy là được phép hay không? (Võ Minh Phát, 22 tuổi, vmphat90@)

- Ông Phạm Quốc Việt: Hiện nay, ở khu vực KDL Suối Tiên tập trung các tuyến xe buýt có trợ giá và không có trợ giá của TP.HCM và các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương... Do đó, tình trạng xe buýt ở một số tuyến dừng lâu đã và đang xảy ra, đây là việc vi phạm quy định của ngành và làm ảnh hưởng đến thời gian đi lại của hành khách.

Để giải quyết các trường hợp nêu trên một cách hiệu quả, tôi nghĩ trước hết các đơn vị vận tải cần có nhiều biện pháp chế tài, tuyên truyền sâu rộng các quy định của ngành đến đội ngũ tài xế - tiếp viên. Ngoài ra, cần có sự phối hợp chặt chẽ và thường xuyên của các cơ quan chức năng có liên quan, nếu được vậy tôi tin chắc trong thời gian tới tình hình giao thông tại khu vực này sẽ đi vào ổn định.

* Tôi thấy tuyến xe buýt số 88 loại nhỏ rất cơ động, phù hợp với các tuyến đường hẹp, đông người. Nó sẽ ít gây kẹt đường trong thành phố. Xin cho biết vì sao chúng ta không sử dụng loại xe này cho các tuyến khác. Xin cám ơn! (Nguyễn Văn Dũng 45 tuổi, vandung1967@...)(nguyen van dung, 45 tuổi, nguyenvandung@)

- Ông Văn Công Điểm: Xe buýt đang sử dụng trên tuyến 88 là xe buýt tiêu chuẩn loại nhỏ 40 chỗ ngồi (B40), đúng là đang rất cơ động như ý kiến của bạn. Việc bố trí xe buýt trên từng tuyến đường sẽ phụ