Tỉ phú Trung Quốc Jack Ma - Ảnh: REUTERS

Báo Wall Street Journal nhận định Jack Ma có rất ít lợi thế để đàm phán với Bắc Kinh sau khi đế chế công nghệ của ông bị chính quyền điều tra độc quyền. Cuộc điều tra này phần nào thể hiện lo ngại của Bắc Kinh về việc Jack Ma đang tập trung quá mức vào lợi nhuận doanh nghiệp của mình, hơn là mục tiêu kiểm soát nguy cơ tài chính của chính phủ.

Phá thế độc quyền dữ liệu

Ant Group, công ty mẹ của ứng dụng thanh toán Alipay, nằm ở tâm điểm của cuộc điều tra chống độc quyền trên. Ứng dụng này nắm giữ dữ liệu liên quan tới thói quen chi tiêu, vay mượn và lịch sử thanh toán của hơn 1 tỉ người dùng.

Với những thông tin đó, Ant Group hợp tác cùng khoảng 100 ngân hàng thương mại để tạo ra các khoản vay cho khoảng 500 triệu người.

Trong những giao kèo này, ngân hàng là bên chịu phần lớn rủi ro nếu tình trạng vỡ nợ xảy ra, trong khi Ant Group vẫn thu được lợi nhuận vì là bên trung gian.

Nay chính quyền Trung Quốc đang tìm cách kiểm soát mô hình kinh doanh này. Dù hứa hẹn lợi nhuận hấp dẫn cho doanh nghiệp, cách làm đó lại mang lại quá nhiều đe dọa cho hệ thống tài chính của Trung Quốc.

Không chỉ dừng lại ở đó, Chính phủ Trung Quốc "cũng lên kế hoạch phá vỡ thế độc quyền dữ liệu của hãng", theo các nguồn tin quan chức và cố vấn chính phủ của Wall Street Journal.

Một trong những kế hoạch đang được cân nhắc là yêu cầu Ant Group cung cấp dữ liệu cho hệ thống báo cáo tín dụng toàn quốc do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) quản lý. Một phương án khác là cho phép Ant Group chia sẻ những thông tin này với một hãng đánh giá tín dụng, cũng do PBOC quản lý.

"Làm sao để quản lý các nhà độc quyền dữ liệu là tâm điểm của vấn đề này", một cố vấn thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc cho biết.

Một số chuyên gia về công nghệ tài chính (fintech) của Trung Quốc cho rằng những công ty như Ant Group nên chia sẻ thông tin tín dụng người dùng vì lợi ích chung. Dù vậy, hiện vẫn chưa rõ liệu các nhà quản lý có yêu cầu tiếp cận toàn bộ thông tin hay không, tính cả thông tin độc quyền mà Ant Group sử dụng để phân tích mức độ tín nhiệm của khách hàng.

"Công khai lịch sử và điểm tín dụng là điều tốt. Nó giúp việc cho vay trở nên cạnh tranh hơn và ngăn chặn tình trạng vay nợ quá mức" - ông Martin Chorzempa, nhà nghiên cứu thuộc Viện Kinh tế quốc tế Peterson, nhận định.

Sự khước từ của Ant Group

Nhiều năm nay, Trung Quốc vẫn cố gắng xây dựng một hệ thống chấm điểm tín dụng riêng, nhằm giúp các bên cho vay dễ dàng xem xét rủi ro tín dụng, cũng như mở rộng tiếp cận nguồn lực tài chính cho doanh nghiệp và người dân.

Jack Ma vốn được đánh giá là người hỗ trợ đắc lực cho nỗ lực trên trong nhiều năm qua.

Tuy nhiên, một vài năm trở lại đây, tỉ phú Alibaba đã khước từ yêu cầu của chính quyền về việc cung cấp thông tin tín dụng cá nhân của khách hàng của Ant Group, theo Wall Street Journal.

Ba năm sau khi Ant Group mở hệ thống chấm điểm tín dụng Zhima Credit, PBOC năm 2018 đã ra mắt hãng chấm điểm tín dụng cá nhân Baihang Credit. Ant Group và Tencent và nhiều hãng khác đã được mời trở thành cổ đông thiểu số của Baihang Credit.

Ý tưởng đằng sau đó là để Ant Group và các cổ đông khác chia sẻ dữ liệu của họ. Tuy nhiên, kế hoạch này đã thất bại.

Ant Group đã từ chối thông tin để giữ lợi thế cạnh tranh, nguồn tin của Wall Street Journal cho biết.

Đài Mỹ nói Jack Ma tạm thời ở ẩn chờ sóng yên biển lặng

TTO - Sau khi dư luận đặt câu hỏi về tung tích nhà sáng lập Tập đoàn Alibaba Jack Ma, cho rằng liệu có phải tỉ phú này 'mất tích', ngày 5-1, phóng viên David Faber của truyền hình tài chính CNBC khẳng định không có chuyện này.