Ngày 13-7, TAND tỉnh Đắk Lắk đưa ra xét xử sơ thẩm bị cáo Tưởng Đăng Thế (45 tuổi, trú xã Ea Kênh, Krông Pắk, Đắk Lắk) - người kêu oan 17 năm - về tội "giết người". Phiên tòa kéo dài xuyên trưa và quá trình tranh luận khá gay gắt giữa bị cáo, luật sư với đại diện viện kiểm sát, nhân chứng trực tiếp.

Hiện trường vụ kêu oan 17 năm bị đảo lộn?

Nội dung vụ án thể hiện khoảng 15h ngày 18-1-2006, bà Nguyễn Thị Liên (trú thôn Tân Trung) phát hiện con gái Trần Thị Kim Hồng (sinh năm 1993) nằm bất động cách nhà 50m. Trên mặt và người có nhiều vết thương chảy máu, quần bị lột khỏi người.

Bà Liên đưa đi cấp cứu nhưng Hồng đã không qua khỏi vào 23h đêm cùng ngày. Đại diện bị hại, chị Trần Thị Kim Hoa (34 tuổi, trú TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) đề nghị tòa xử đúng người, đúng tội, xử bị cáo án tử hình và không yêu cầu bồi thường về mặt dân sự.

Tại phiên tòa, Thế vẫn một mực kêu oan, nói mình "không giết hại cháu Hồng", xin được minh oan. Còn luật sư Chu Đức Lưu (luật sư chỉ định bào chữa cho Thế) cho rằng kết luận điều tra, cáo trạng có sai sót, chưa đúng thực tế.

Theo ông, kết luận điều tra, cáo trạng thể hiện Thế kéo tay, dùng cây đánh và sát hại nạn nhân Hồng từ nhà ra vườn cây theo hướng Bắc - Nam, vị trí chết cách nhà 50m.

Tuy nhiên, biên bản khám nghiệm hiện trường (lập từ 4h đến 10h sáng 19-1-2006) thể hiện từ vị trí nạn nhân tử vong (cách nhà 50m), công an phát hiện, thu thêm các vật chứng, hung khí, vết máu nằm ở 2 vị trí 1,4m và 5,4m so với vị trí nạn nhân chết.

"Điều đó cho thấy nạn nhân bị đánh đập rồi sát hại theo hướng Nam - Bắc, tức ngược lại với kết luận điều tra, cáo trạng. Vì ngoài vết máu tại vị trí nạn nhân chết, còn xác định 2 vị trí máu khác ở vị trí cách 1,4m và 5,4m như đã nêu.

Không thể nào máu nạn nhân có thể bắn xa như thế. Giả sử máu nạn nhân bắn ra như vậy thì quần áo Tưởng Đăng Thế sẽ bê bết máu. Sau gây án người bị cáo vẫn sạch sẽ, cả ngày hôm đó vẫn mặc bộ quần áo này", ông Lưu lập luận.

Trả lời vấn đề này, kiểm sát viên Phạm Ngọc Hưng, Viện KSND tỉnh Đắk Lắk, cho rằng Thế sát hại Hồng khoảng 14h30, mãi 16h mẹ nạn nhân mới phát hiện. Do con nặng, bà phải kéo nạn nhân suốt quãng 50m từ vị trí nạn nhân nằm vào nhà nên có thể có thêm vết bầm, trầy xước. 

Hơn nữa, sau khi vụ án xảy ra, việc bảo vệ hiện trường không chặt, người dân qua lại nên dấu vết có thể sai lệch, xáo trộn.

"Biên bản khám nghiệm chỉ ghi nhận những gì có, còn lại tại hiện trường chính. Quá trình điều tra thì lời khai của bị cáo, các nhân chứng phù hợp với các tài liệu, chứng cứ khác, đủ để khẳng định hành vi phạm tội của Thế", ông Hưng nói.

Luật sư Lưu không đồng ý với lập luận này. Ông cho rằng khi phát hiện con nằm (cách nhà 50m) thì bà Liên phải kéo, bế ngược vào nhà.

Luận sư Chu Đức Lưu, Đoàn luật sư Đắk Lắk

Không có đời nào bà Liên bế con đi xa hơn (tại vị trí 51,4 và 54m, hai vị trí có vật chứng, vết máu – PV) rồi mới kéo quay vào nhà để đưa đi cấp cứu. Việc này không được Viện kiểm sát đối đáp, tranh luận lại.

Nhiều mâu thuẫn, vi phạm tố tụng chưa làm rõ

Luật sư Chu Đức Lưu còn cho rằng sáng 25-1-2006, Thế đi ăn sáng với bạn thì bị công an bắt, đưa đi. "Cơ quan tố tụng lại công bố Thế đầu thú và có bản tự nhận tội. Không chỉ vậy, bản nhận tội viết ngày 26-1-2006, Thế khai là do bị bỏ đói, không cho uống nước và đánh đập suốt ngày, đêm hôm trước", ông nêu vụ việc.

Đối với việc bà Lê Thị Loan (cùng thôn với nạn nhân) khai trèo lên cây cà phê cách nơi Hồng bị giết 6-7 cây (khoảng 20m - PV) và trực tiếp thấy sự việc, ông Lưu nói cũng rất mơ hồ. "Tôi đã đến hiện trường và từ các bản ảnh hiện trường thời điểm xảy ra vụ án có thể khẳng định bà Loan không thể nhìn thấy diễn biến vụ giết người. Lúc này cây cà phê đã tốt, cây cao, lá giáp tán nên với khoảng cách như vậy không thể nhìn thấy gì.

Khi thực nghiệm hiện trường, bà Loan cũng không nhớ vị trí mình đứng, không nhìn thấy được diễn biến như đã khai. Tức là bà Loan không có mặt lúc vụ án xảy ra", ông Lưu khẳng định.

Từ căn cứ của mình, ông Lưu và luật sư đồng nghiệp đề nghị hội đồng xét xử tuyên bị cáo vô tội và trả tự do tại tòa.

Nói về việc này, kiểm sát viên Lê Thị Ngọc Dung, Viện KSND tối cao, lại cho rằng thư tố cáo của bà Loan gửi ngày 23-1-2006, trước thời điểm Thế bị bắt, nhận tội. Đây là sự thật khách quan khẳng định không có sự tác động của bất cứ cơ quan tố tụng nào. 

Bị cáo, luật sư nói hai nhà mâu thuẫn nên bà Loan tố cáo, nhưng ngày con gái đậu cao đẳng, bà Loan mời liên hoan thì Thế vẫn đến chung vui.

Việc bà Loan mãi đến 18 tháng sau mới lộ diện, đi thực nghiệm hiện trường và mới đây nhất vào năm 2022 thực nghiệm lại không nhớ vị trí chính xác cây cà phê nào là có thể chấp nhận, vì thời gian quá lâu. 

"Tuy nhiên có đủ căn cứ để khẳng định bị cáo không oan sai. Việc bị cáo nại ra các lý do có chứng cứ ngoại phạm, bị điều tra viên đánh đập chỉ để chối tội", bà Dung nói.

Bị cáo 17 năm kêu oan vụ cô bé chết trong rẫy vắng

Cho rằng có dấu hiệu bức cung, nhục hình, vi phạm về tố tụng nên TAND tối cao đã hủy cả hai bản án sơ và phúc thẩm, trả hồ sơ để điều tra, xét xử lại vụ bị án kêu oan suốt 17 năm.