Chương trình VTV Đặc biệt: Về quê hương mẹ phát sóng lúc 21h15 ngày 13-1 trên VTV1 để lại nhiều cảm xúc trong lòng người xem.

Đây là chương trình đặc biệt về những người con lai Việt - Pháp sống trên đất Pháp cả đời đau đáu câu hỏi về nguồn gốc của chính bản thân mình.

Biên tập viên Mỹ Linh (trái) sang Pháp để thực hiện phim tài liệu VTV Đặc biệt: Về quê hương mẹ - Ảnh: VTV

Năm 1956, sau khi thua trận ở Việt Nam, Pháp rút quân về nước, kéo theo hàng ngàn người có quốc tịch Pháp gồm các bà góa, con lai và những người đã làm việc cho Pháp.

Những con người này phải rời bỏ quê hương để đến một đất nước hoàn toàn mới. Họ được nước Pháp định danh là người Pháp hồi hương từ Đông Dương, hay còn được gọi là Eurasian (người Âu - Á).

Câu chuyện này cũng tương tự câu chuyện 20.000 người Việt đã bị chính quyền thực dân Pháp bắt sang Pháp làm lính thợ những năm 1939 trong bộ phim Công binh - Đêm dài Đông dương của đạo diễn Lê Lâm.

Êkip phỏng vấn các nhân vật tại nhà họ - Ảnh: VTV

Đó là những trang sử đau thương không được đề cập nhiều trong sử sách Việt Nam, và hoàn toàn bị người Pháp phớt lờ.

Đau đáu với số phận của những người con lai Việt - Pháp, biên tập viên Mỹ Linh cùng cùng êkip của Ban sản xuất các chương trình Giải trí, Đài Truyền hình Việt Nam đã đến Pháp thực hiện phim tài liệu VTV Đặc biệt: Về quê hương mẹ.

Bộ phim hé mở những câu chuyện ít người biết tới về số phận của những người mang dòng máu Việt hiện đang sinh sống tại Pháp.

Ông Robert Vaeza cho biết ông luôn giữ hình ảnh của mẹ trong đầu. Ông rất buồn vì không có một bức hình nào của mẹ - Ảnh chụp màn hình

Ông Robert Vaeza, một người con lai, đã bị đưa sang Pháp mà không có mẹ. Cả cuộc đời ông là nỗi buồn dài dặc, nỗi nhớ mẹ khôn nguôi. Buồn hơn khi người cha Pháp không muốn thừa nhận ông.

"Chúng tôi như những cây hoa không có rễ, chúng tôi không thuộc về nơi nào. Chúng tôi đã phải sống với điều đó.

Tôi nghĩ tôi có nguồn gốc từ mẹ tôi nhiều hơn bố. Nguồn gốc từ cha tôi không tính vì ông chỉ là một người nào đó đến Việt Nam, sinh ra một đứa trẻ và ra đi.

Điều quan trọng là mẹ sinh tôi ra đời, điều đó mới đáng kể. Tôi chỉ hối tiếc một điều, tôi không có bức hình nào của mẹ", Robert Vaeza chảy nước mắt khi kể câu chuyện của mình.

Bà Liên Lecrenn Maffrey: "Khi tôi 9 tuổi, tôi hiểu mình không còn tổ quốc nữa" - Ảnh chụp màn hình

May mắn hơn ông Robert Vaeza, bà Liên Lecrenn Maffrey có mẹ sang Pháp cùng. Bà rất thương mẹ, vì mẹ đã phải nỗ lực rất nhiều để nuôi dạy con cái thành người.

"Khi sang Pháp, tôi 9 tuổi. Một lần được ra ngoài, mùi hoa thủy tiên gợi nhớ đến Việt Nam. Lúc đó tôi mới biết tôi không còn tổ quốc nữa...

Mẹ chúng tôi đã phải nuôi dạy con rất vất vả. Bà chỉ có tiền để mua một chiếc cặp cho hai chị em tôi dùng chung. Mỗi sáng bà bảo chị em tôi: 'Bây giờ các con đến trường đi và đừng bao giờ làm cho đất nước của con phải xấu hổ'. Tôi luôn đạt được học bổng quốc gia trong suốt đời đi học", bà Liên kể.

Trong tất cả câu chuyện những người con lai Việt - Pháp kể luôn đầy ắp tình yêu thương dành cho người mẹ. Nhiều người đã giải tỏa được những day dứt về nguồn gốc, lai lịch của mình, bởi hơn ai hết họ hiểu muốn tồn tại chỉ có cách chấp nhận và vươn lên.

Nhiều người đã trồng trong vườn cây tía tô, bầu bí để nhớ về quê hương. Hàng năm họ vẫn gặp mặt nhau để ôn lại truyền thống, và để nhớ mình là người Việt, không bao giờ quên đi gốc gác của chính mình.

Người đàn ông này đã trồng một giàn bầu bên Pháp để nhớ về quê hương Việt Nam - Ảnh chụp màn hình