Phóng to

Tàu hải tuần 31 của Trung Quốc đang đi đến biển Đông, một động thái gây căng thẳng - Ảnh: Reuters

Đại sứ Lê Lương Minh tố cáo Trung Quốc cho phép các tàu hải giám và tàu cá Trung Quốc cắt và gây rối dây cáp của hai tàu thăm dò địa chấn thuộc Công ty PetroVietnam đang hoạt động trong khu vực chủ quyền lãnh hải Việt Nam ở biển Đông.

Đại sứ Lê Lương Minh cho rằng hành động này vi phạm trắng trợn chủ quyền biển của Việt Nam, đồng thời lên án và bác bỏ cái gọi là bản đồ "đường lưỡi bò" chín đoạn của Trung Quốc trên biển Đông. Đại sứ Lê Lương Minh yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay những hành động vi phạm chủ quyền biển của Việt Nam và thực hiện nghiêm chỉnh UNCLOS. Đại sứ khẳng định Việt Nam kiên trì giải quyết bất đồng biển Đông bằng giải pháp hòa bình thông qua đối thoại đa phương giữa các bên trên cơ sở UNCLOS, DOC và các công ước quốc tế khác liên quan.

Đối thoại Mỹ - Việt: kêu gọi hòa bình trên biển Đông

Cũng trong ngày 17-6, Việt Nam và Mỹ đã lên tiếng kêu gọi duy trì hòa bình, ổn định và tự do hàng hải trên biển Đông trong cuộc Đối thoại chính trị - an ninh - quốc phòng Mỹ - Việt thường niên lần thứ tư tại Washington.

Theo TTXVN, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu phái đoàn Việt Nam tham gia đối thoại. Lãnh đạo phái đoàn Mỹ là trợ lý ngoại trưởng về các vấn đề chính trị - quân sự Andrew J. Shapiro. Các quan chức Mỹ và Việt Nam đã trao đổi về những diễn biến gần đây tại biển Đông. Hai bên cho rằng việc duy trì hòa bình, ổn định, an toàn và tự do hàng hải ở biển Đông là phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. Mọi tranh chấp về lãnh thổ ở biển Đông phải được giải quyết thông qua con đường ngoại giao và hợp tác, không gây sức ép hay sử dụng vũ lực.

Hai bên cho rằng các tuyên bố lãnh thổ và lãnh hải cần phải phù hợp với những nguyên tắc được thừa nhận của luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS năm 1982. Hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của Tuyên bố 2002 về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) giữa ASEAN và Trung Quốc, khuyến khích các bên đạt được thỏa thuận về bộ quy tắc ứng xử đầy đủ. Phía Mỹ tái khẳng định những sự kiện bất ổn trong những tháng gần đây ở biển Đông không thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực, gây quan ngại về an ninh hàng hải, đặc biệt về tự do hàng hải, phát triển kinh tế, thương mại hợp pháp và tôn trọng luật pháp quốc tế.

Theo báo Philippine Star, cũng tại cuộc họp giữa các nước tham gia UNCLOS ở Liên Hiệp Quốc ngày 13 đến 17-6, phía Philippines đã phản đối việc Trung Quốc mở rộng khái niệm về khu vực tranh chấp trên biển Đông. Bản đồ “đường lưỡi bò” của Trung Quốc xâm phạm rất sâu vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và các nước trong khu vực, không dựa trên bất kỳ một cơ sở pháp lý nào. Tổng thư ký Ủy ban các vấn đề hàng hải và đại dương Philippines Henry Bensurto kêu gọi các bên phải giải quyết tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS. Ông Bensurto cũng kêu gọi các nước tuân thủ DOC, thực hiện kiềm chế nhằm tránh căng thẳng leo thang, ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định khu vực.

Philippines không chấp nhận bị bắt nạt

Philippine Star cho biết mới đây Tổng thống Benigno Aquino đã khẳng định Philippines sẽ không chấp nhận bị Trung Quốc bắt nạt về vấn đề biển Đông. “Chúng tôi sẽ không chạy đua vũ trang chống lại Trung Quốc, không gây căng thẳng, nhưng chúng tôi sẽ bảo vệ quyền lợi của mình. Chúng tôi sẽ không chấp nhận bị dồn ép dù Philippines là nước nhỏ so với Trung Quốc” - ông Aquino tuyên bố. Chính quyền Philippines nhấn mạnh sẽ theo đuổi các biện pháp ngoại giao để giải quyết vấn đề biển Đông. Phía Philippines cũng kêu gọi các quốc gia ASEAN hình thành một quan điểm chung về biển Đông.

Vấn đề biển Đông cũng đang tiếp tục thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia trong khu vực. Báo Nhật Japan Times đưa tin trong cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Naoto Kan và Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono ở Tokyo hôm 17-6, hai bên đã thảo luận về vấn đề biển Đông. Phía Nhật kêu gọi các nước giải quyết mâu thuẫn thông qua cơ chế đàm phán đa phương có sự tham dự của nhiều quốc gia, trong đó có Mỹ và Nhật. Ngoại trưởng Nhật Takeaki Matsumoto nhấn mạnh việc đảm bảo hàng hải tự do và an ninh hàng hải ở biển Đông là vấn đề “cực kỳ quan trọng” đối với Nhật cũng như cộng đồng quốc tế.

Tổng thống Indonesia cho biết sẽ đưa vấn đề tranh chấp trên biển Đông ra thảo luận tại Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) sắp tới nhằm tìm ra cách thức giải quyết tình hình căng thẳng hiện nay. Trả lời phỏng vấn báo Nikkei, Tổng thống Yudhoyono cho biết Indonesia với tư cách là chủ tịch ASEAN năm 2011 mong muốn thảo luận với Mỹ và Nga tại EAS về tranh chấp trên biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước ASEAN. Trong khi đó, phía chính quyền Úc cũng lên tiếng kêu gọi các nước giải quyết tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông dựa trên UNCLOS.