Phạm Anh Khoa và Phạm Lịch

Ngay sau khi Trung tâm (Tổ chức phi chính phủ, hoạt động trong lĩnh vực bình đẳng giới, bảo vệ phụ nữ và trẻ em gái) tung ra clip đối thoại của trung tâm này với nam ca sĩ Phạm Anh Khoa, dưới sự chứng kiến của Liên minh truyền thông về quyền của người dễ bị Tổn thương (RIM), Tuổi Trẻ Online đã liên lạc với bà Nguyễn Vân Anh, người sáng lập và đang là Giám đốc Trung tâm này.

* Vì sao CSAGA lại quyết định mời Anh Khoa tới trao đổi?

- Vì chúng tôi muốn người trong cuộc cần phải thay đổi. Trong trường hợp này, người đang bị một cáo buộc rất trầm trọng là Phạm Anh Khoa. Tôi đã trò chuyện và tư vấn cho bạn ấy. Ban đầu bạn ấy nói: "Không, em chẳng làm gì, nên chẳng việc gì em phải xin lỗi cả".

Tôi đã trò chuyện với bạn ấy rất nhiều, trên tinh thần: "Em có biết thế nào là lỗi không? Rồi tôi đưa thông tin về quấy rối tình dục cho Khoa, có nói với bạn ấy: "Rõ ràng những điều em làm gây tổn thương cho người khác và em đã làm những điều người ta không muốn".

Bạn ấy nhận ra là bạn ấy sai và có nói rằng: "Em là người làm nhạc, em chỉ biết có nhạc thôi và thực sự em không quan tâm đến mấy vấn đề này. Bởi vì em không làm chuyện đó nên em không nghĩ như vậy".

Tôi nói: "Em có nói và có một số hành vi như thế này…". Và bạn ấy cũng xác nhận bạn ấy có một số hành vi mà bạn ấy không nghĩ là quấy rối.

Sau khi tôi thuyết phục bạn ấy tham gia buổi trò chuyện của CSAGA với tinh thần là một người trong cuộc, đã từng gây ra lỗi, xin lỗi và thay đổi. Tôi đã nó tôi sẽ đồng hành với quá trình biến chuyển của bạn ấy để bạn ấy phải thay đổi một số hành vi khiến người khác bị tổn thương mà bạn ấy lại cho là bình thường.

Bạn ấy đã cam kết đồng hành. Tôi nói tôi sẽ gửi cho bạn ấy một số kiến thức và tôi nghĩ rằng bạn ấy sẽ phải nghiên cứu. Khi anh thiếu kiến thức, có thể anh sẽ xếp đó là hành vi bình thường. Đến khi bị lên án anh sẽ rất sốc.

Tôi nói với bạn ấy: "Chị nghĩ đó là việc em phải làm thôi, em cần xin lỗi vì những người em làm tổn thương và em phải xin lỗi từ tận trong con người em chứ không phải chỉ xin lỗi mồm". Bạn này mà không tâm phục khẩu phục thì không xin lỗi đâu vì bản thân Khoa là người bản năng và sống theo cảm xúc.

Tôi đã nói chuyện rất lâu, cho đến khi Khoa nói: "Em nhìn thấy lỗi của em rồi". Tôi nghĩ là bất cứ bước nhận lỗi nào thì cũng nên ghi nhận vì đó là sự phục thiện. Ai phục thiện dù ít hay nhiều nên được khích lệ.

Nếu Khoa sai ở chỗ nào thì pháp luật sẽ phải xử lý chứ không phải CSAGA. Kể cả tội phạm, lẫn nạn nhân, CSAGA đều cung cấp thông tin pháp lý. Chúng tôi còn hỗ trợ theo kiện những vụ không đi đến đâu.

Đối với thủ phạm, pháp luật sẽ có trách nhiệm xử lý, còn chúng tôi thì giúp thủ phạm thay đổi. Chúng tôi còn làm ở trong tù cơ mà. Với người đi tù, mình còn muốn cho họ thay đổi, huống hồ là trường hợp này mình chưa biết mức độ vi phạm đến đâu. Chỉ biết bạn có hành vi đó thì bạn cần thay đổi.

Bà Nguyễn Vân Anh, người sáng lập và đang là Giám đốc Trung tâm CSAGA - Ảnh: CSAGA

* Khi tòa có phán quyết thì mới thể biết được ai là nạn nhân, ai vi phạm, mức độ vi phạm đến đâu? Trong trường hợp Anh Khoa - Phạm Lịch, chưa có gì rõ ràng cả, tại sao CSAGA lại can thiệp?

- Bọn tôi tham gia tất cả giai đoạn, từ giai đoạn phòng ngừa, từ khi đứa trẻ chưa biết gì để các bạn ấy hiểu thế nào là bình đẳng giới, cần đối xử thế nào, đến những người trưởng thành bước vào ngưỡng cửa hôn nhân, cho đến những người sống chung có nguy cơ bạo lực, với những ông bố giai đoạn đầu có con...

Còn trường hợp của Anh Khoa thì gắn với phong trào #Metoo. Trong trường hợp có dấu hiệu quấy rối tình dục, nhưng khó có bằng chứng, thì mình phải vận động sự thay đổi.

Bây giờ mọi người có thể chửi Phạm Anh Khoa, nhưng mọi người muốn thế nào? Muốn anh ta thay đổi hay nhục nhã cúi đầu, hoặc chết đi? Đó là hai cái rất là khác nhau giữa tổ chức phát triển và phong trào tự phát chửi cho sướng miệng.

Có rất nhiều vụ kiện, nếu không có sự hỗ trợ của chúng tôi, sẽ có những người có tội can thiệp để được tự do. Có một trường hợp giết vợ, nhưng người chồng không trực tiếp ra tay, mà do em của anh này đẩy người vợ dẫn đến tử vong.

Chúng tôi đã tạo ra sức ép để tòa thấy anh đó có tội, vì dù không trực tiếp gây ra cái chết của vợ nhưng anh ấy là người tổ chức ra cuộc này. Anh ta hô "đánh chết nó đi cho tao". Khi anh ấy vào tù, chúng tôi giúp hòa giải mối quan hệ giữa anh ta và con cái.

Tóm lại, cách xuyên suốt của CSAGA là nhìn ra những điều tốt đẹp của mỗi người, khích lệ điều tốt đẹp phát triển.

* Chưa xác định được ai hại ai trong chuyện này. Liệu việc can thiệp truyền thông của CSAGA có mang tiếng gỡ tội cho Phạm Anh Khoa?

- Nếu bạn ấy gây ra tội thì phải chịu sự xử lý của pháp luật. Phải có đơn kiện hai bên, bên nào tổn thương thì chịu sự xử lý của pháp luật chứ. Tôi thì tôi chẳng gỡ tội, tôi nói: "Em sai em phải xin lỗi, hành vi của em khiến người khác bị tổn thương, em phải xin lỗi".

Ai cũng có thể gây tổn thương cho người khác. Đây là nói thật lòng, không phải gỡ tội cho Anh Khoa, mà việc gì phải gỡ tội cho bạn ấy?.

* Tại sao CSAGA không làm việc với Phạm Lịch?

- Chị có thấy cô Lịch nói khắp mọi nơi và nói hết rồi không? Bọn tôi cũng đã có một series về chương trình này. Tùy trường hợp, trong trường hợp này Anh Khoa là đại sứ thiện chí, từng có chương trình cộng tác với CSAGA, cho nên chúng tôi cần làm được cái việc là cho anh ta nhận lỗi và thay đổi.

Thấy câu chuyện thế này mà lại dìm cho Anh Khoa chết toi và không nói gì à? Vấn đề ở chỗ, chúng tôi muốn người trong cuộc thay đổi nên chọn Anh Khoa.

* Như vậy CSAGA xác định Anh Khoa có lỗi?

- Tôi nói Anh Khoa có lỗi ở đâu, thì nhận lỗi ở đó. Tôi tư vấn cho Khoa thay đổi.

* Lỗi của Anh Khoa ở đây cụ thể là gì?

- Bạn ấy đã nói ra, còn có chính xác hay không thì có tòa phán xét chứ chúng tôi sao kiểm tra được?

* Nếu khi xác định được lỗi của các cá nhân, CSAGA có làm việc với Phạm Lịch không?

- Tôi làm việc với nạn nhân, thủ phạm, trong bối cảnh nào là theo kế hoạch của chúng tôi. Tôi luôn chào đón mọi người cần sự tư vấn. Phạm Lịch nếu cần sự tư vấn, chúng tôi luôn sẵn sàng. Hiện tại chúng tôi có hotline cho những việc này, còn truyền thông thỉnh thoảng mới có.

* Cảm ơn bà đã cung cấp thông tin!

TTO - Trong một diễn tiến bất ngờ, trung tâm CSAGA và ca sĩ Phạm Anh Khoa vừa ra thông cáo báo chí, trong đó rocker đã lên tiếng về những hành vi mà mình bị cáo buộc.