Băng tan tại bờ biển tây bắc Greenland - Ảnh: GETTY IMAGES

Theo CNN ngày 19-8, các nhà khoa học trong chương trình Oceans Melting Greenland (OMG) của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã đến hòn đảo lớn nhất thế giới này trong năm nay sau khi các đợt nắng nóng càn quét nước Mỹ và châu Âu, thiết lập nhiều kỷ lục nắng nóng mới và khiến băng tan hàng loạt.

Sự kiện chấn động trên xảy ra ngày 2-8, một trong những ngày nóng nhất của mùa hè này. Người dân địa phương tại làng Kulusuk đã nghe âm thanh của một vụ nổ khi khối băng có kích thước của một sân bóng đá vỡ, tách ra khỏi dòng sông băng kéo dài hơn 8km.

Nhà hải dương học Josh Willis và đội của ông, thuộc NASA, đang tìm hiểu cách thức băng tại Greenland tan chảy. Băng tại Greenland không chỉ bị "tấn công" vì nhiệt độ không khí tăng cao mà còn vì nước biển ấm lên và ăn dần băng từ bên dưới.

"Có đủ băng tại Greenland để khiến mực nước biển dâng lên 7,5m và điều đó sẽ tàn phá đường bờ biển trên khắp hành tinh này" - ông Willis nói. 

Nhóm của nhà hải dương học Willis đã tiếp cận sông băng Helheim, một trong những sông băng lớn nhất của Greenland, và phát hiện một hồ nước không có băng ngay trước sông băng. Ông cho biết đây là hiện tượng ít gặp.

Dữ liệu thu thập được tại sông băng Helheim cũng cho thấy sông băng này đang bị bao bọc bởi nước ấm trong suốt toàn bộ bề dày của tảng băng. 

"Lượng nước ấm này bây giờ có thể tiếp xúc trực tiếp với toàn bộ bề mặt sông băng, đẩy nhanh quá trình tan chảy" - ông Willis giải thích.

Sông băng Helheim đã trở nên nổi tiếng trong vài năm trở lại đây vì nứt và tách băng ở tốc độ đáng kể. Năm 2017, sông băng này mất đi 3,2km. Năm 2018, nhóm các nhà khoa học thuộc ĐH New York đã phát hiện một tảng băng dài 1,6km tách ra khỏi bề mặt Helheim và tan chảy.

CNN cho biết tốc độ tan băng của Helheim dường như vẫn không chậm lại trong năm 2019. "Nhiều mét băng đã tách khỏi sông băng Helheim mỗi ngày, hàng chục mét mỗi ngày" - ông Willis nói.

Những dòng sông băng như Helheim, hay thậm chí những con sông nhỏ hơn quanh các ngôi làng như Kulusuk đều có khả năng khiến mực nước biển toàn cầu dâng tới nửa mét chỉ trong một tháng. Các nhà nghiên cứu của NASA khẳng định đây là vấn đề không thể phớt lờ.

"Greenland ảnh hưởng đến cả hành tinh. Một tỉ tấn băng mất đi ở đây sẽ làm mực nước biển dâng tại Úc, Đông Nam Á, Mỹ, châu Âu. Tất cả chúng ta đều kết nối cùng các đại dương" - ông Willis nhận định.

NASA đang dự tính đầu tư ít nhất 2 vệ tinh mới vào chương trình khám phá mới để theo dõi thảm họa thiên nhiên tiềm ẩn tại Greenland.

Sông băng ở Chile tan chảy đe dọa đa dạng sinh học biển

Những dòng sông băng tại vùng Patagonia ở Chile tan chảy do biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến sự đa dạng sinh học, số lượng và chất lượng các loài sinh vật biển.