Tổng thống Mỹ Donald Trump và cố vấn an ninh John Bolton - Ảnh: GETTY IMAGES
Ông John Bolton đã trải qua 520 ngày giữ cương vị Cố vấn an ninh quốc gia cho tổng thống Mỹ. Ông là đời cố vấn an ninh thứ tư dưới thời ông Trump.
Trước ông là các ông Michael Flynn và H.R. McMaster, ngoài ra còn có ông Keith Kellogg giữ cương vị quyền cố vấn an ninh quốc gia trong một thời gian ngắn.
Bất kể thực tế là người giữ cương vị lâu nhất cho tới nay dưới thời ông Trump, nhìn lại lịch sử 30 năm qua của chính quyền Mỹ, theo trang Foreign Policy, thời gian tại nhiệm của ông Bolton vẫn là ít ỏi vì phần đông các cố vấn an ninh đều đồng hành cùng các tổng thống cho tới khi mãn nhiệm.
Đỉnh điểm của những bất đồng?
Theo trang Politico, trong suốt nhiều tháng qua, người dẫn chương trình Tucker Carlson của đài Fox News đã liên tục vận động ông Trump sa thải cố vấn an ninh John Bolton.
Ông Tucker Carlson cho rằng sẽ thật ngớ ngẩn khi ông Trump giữ lại trong đội ngũ của mình một vị cố vấn cao cấp không hề có sự đồng tình, chia sẻ quan điểm với tổng thống về các vấn đề an ninh quốc gia.
Không những thế, ông Carlson và nhiều người khác, trong đó có không ít các quan chức cấp cao trong chính quyền của ông Trump, thường "rỉ tai" ông Trump rằng: ông Bolton không những không đứng về phía tổng thống, mà thậm chí còn dùng truyền thông để chống lại ông Trump.
Ông Trump từng là "fan" của ông Bolton thuở "xa xưa" khi thường xuyên theo dõi những lần ông Bolton xuất hiện trong các chương trình thời sự chính trị của đài Fox.
Khi đó ông thường nói với mọi người rằng ông thích cách thể hiện của ông Bolton trong những cuộc đàm phán vì ông tin là ông Bolton chính là mẫu người có thể làm khiếp sợ các kẻ thù của Mỹ, như Iran.
Nhưng rồi ông Trump đã ngày một thất vọng, bực bội hơn sau khi đọc và xem những bản tin mà trong đó ông Bolton bày tỏ quan điểm bất đồng với chính sách của chính quyền trong mọi vấn đề, từ đàm phán với Triều Tiên cho tới rút lính Mỹ khỏi Syria, hay như ý định đàm phán với các nhà lãnh đạo Iran.
Tướng Jack Keane, cựu Phó Tham mưu trưởng Lục quân, một người thường xuyên trao đổi với Tổng thống và các quan chức cao cấp khác trong chính quyền Mỹ, nhận định: "Khi mà những bất đồng công khai kiểu như vậy và cứ tiếp diễn từ vấn đề này sang vấn đề khác, tôi nghĩ sẽ có một tác động dồn lại tới tâm lý con người và có thể dẫn đến chuyện giảm bớt trao đổi, liên lạc".
Những người chỉ trích ông Bolton, trong đó có ông Carlson, đã hối thúc ông Trump sa thải cố vấn an ninh quốc gia. Ông ấy là người chuyên rò rỉ tin tức, họ "tố" như vậy về ông Bolton với ông Trump.
Ngay cả những người khác trong chính quyền cũng sợ điều tương tự. Đôi khi họ loại ông Bolton và những đồng minh của ông ra khỏi các cuộc họp nhạy cảm vì sợ họ có thể lợi dụng những thông tin nắm được để giành lợi thế.
Giọt nước nào làm tràn ly?
"Giọt nước tràn ly" cuối cùng theo nhiều hãng thông tấn quốc tế rộ lên đưa tin, dẫn nguồn từ nhóm quan chức trong và ngoài chính quyền Mỹ, là việc ông Bolton đã khuyên tổng thống hủy bất ngờ cuộc hẹn đàm phán với giới lãnh đạo Taliban tại Trại David cuối tuần này.
Theo dẫn giải của tổng thống Trump, ông đã có những tham vấn riêng trước khi đi đến quyết định cuối cùng là hủy cuộc gặp và chấm dứt đàm phán với Taliban. Và ông rất tức giận khi nghe nói ông Bolton đã "kể công" về sự ảnh hưởng của ông ấy trong quyết định đó.
Sự ra đi của ông Bolton là minh chứng rõ ràng cho thấy; ông Trump đã ngày càng quả quyết và tự tin hơn với những đánh giá của riêng ông về tình hình an ninh quốc gia. Nó cũng cho thấy ông Trump đã gấp rút hơn trong ý đồ thực hiện cam kết trong chiến dịch tranh cử của ông là giảm bớt sự can thiệp quân sự của Mỹ tại nước ngoài.
Ông Bolton đã nhìn về những vấn đề này theo cách khác và không giấu diếm về điều đó. Cả ông Trump và ông Bolton đều rất quyết liệt bảo vệ quan điểm của họ, theo đó mối xung đột giữa họ đã lên tới mức không thể dung hòa.
Cố vấn an ninh John Bolton đã 70 tuổi, từng là luật sư được đào tạo tại ĐH Yale - Ảnh: AP
"Không có gì để mất"
Trong khi người tiền nhiệm của ông Bolton, ông H. R. McMaster, thường làm việc theo quy trình "truyền thống" là trình bày một loạt các lựa chọn khác nhau và những nguy cơ đi kèm với từng lựa chọn về những vấn đề chủ chốt lên để tổng thống xem xét, ông Bolton lại có cách làm hoàn toàn khác.
Theo trang Politico, ông Bolton thường thích chia sẻ riêng với tổng thống những chỉ dẫn của ông. Một điểm khác biệt nữa là trong khi dưới thời ông McMaster, nhiều người phàn nàn vì ông cho họp hành quá nhiều thì dưới thời ông Bolton, Ngoại trưởng Mike Pompeo thậm chí còn nói đùa với các cộng sự về việc cần thay đổi quy trình làm việc của Hội đồng An ninh Quốc gia để khỏa lấp sự thiếu vắng ông Bolton.
Trong mắt giới quan sát chính trị của Mỹ, ông Bolton chưa bao giờ là một nhân vật phù hợp tự nhiên với Nhà Trắng thời ông Trump.
Nghiêm khắc và đạo mạo, vị luật sư đã 70 tuổi từng được đào tạo tại trường ĐH Yale danh tiếng này rốt cuộc đã không thể thuyết phục vị chủ soái của mình trong những vấn đề quyết sách về an ninh quốc gia, bất kể thực tế ông đã đảm nhiệm hiệu quả các vị trí cấp cao khác trong các chính quyền trước.
Chính ông Bolton từng công khai thừa nhận chiếc ghế Cố vấn an ninh quốc gia dưới thời ông Trump gần như chắc chắn sẽ là vị trí cuối cùng, cũng là cao cấp nhất, trong chính phủ mà ông đảm nhiệm.
Cũng bởi thực tế này, giới phân tích cho rằng, ông sẽ cực đoan hơn so với những cộng sự trẻ hơn, con đường quan lộ còn dài hơn, khi "không có nhiều thứ để mất" nếu kiên quyết đeo đuổi những mục tiêu chính trị ông cho là đúng đắn, ngay cả khi tổng thống không chia sẻ với ông điều đó.
Một số chuyên gia cho rằng ông Bolton phải ra đi vì đã gây ảnh hưởng xấu tới chiến dịch tái tranh cử của ông Trump năm 2020. Có những quan điểm khác cũng nhận định việc ông Bolton đi có thể giúp tiến trình đàm phán giữa Mỹ với Iran, với Triều Tiên mềm mỏng hơn, song điều này sẽ còn cần thêm thời gian để có thể nhận diện rõ ràng.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận