Phóng to

Ya Suy (cầm micrô) - thần tượng “chân đất” đầu tiên của Vietnam Idol - Ảnh: T.T.D.

Khi xem lại nhiều clip, tôi cũng đồng ý mỗi lần thi của Ya Suy chất lượng lên xuống khác nhau... hôm hát tự tin, truyền cả đam mê, hôm mất tập trung, hát yếu...

Nhưng tôi cũng được chinh phục (như không ít người được chinh phục) khi xem Ya Suy hát mộc bài Nơi tình yêu bắt đầu. Anh hát bản năng nhưng truyền cảm, nói nôm na là hát “có hồn”. Và trong phần thể hiện này, nếu nói Ya Suy “không có chất giọng gì” cũng có thể hơi khắt khe.

Tôi nghĩ số đông khán giả đã ngả nghiêng về Ya Suy hơn những giọng hát chỉn chu khác chính vì có những ngày anh đã đem đến cái cảm xúc trong veo, thương thương mà cũng đủ thuyết phục về năng lực như vậy, dù anh hay lóe lên tắt xuống thất thường.

Nhưng câu chuyện đẹp gieo vào khán giả có lẽ đã bắt đầu khi ở vòng loại Ya Suy ôm đàn hát I’m yours mà mức độ thành công chỉ đủ thu hút giám khảo Mỹ Tâm. Đạo diễn Quang Dũng thẳng thắn từ chối, nhạc sĩ Quốc Trung cũng ngập ngừng từ chối. Lấy tay chùi mắt, mà đôi mắt “ảnh” (Ya Suy) lúc đó thật là một trong những đôi mắt buồn nhất mà tôi nhìn thấy, “ảnh” trở về heo hút không có “chứng chỉ vàng” trong tay, để lại nỗi ray rứt trong lòng ban giám khảo (BGK).

Một chuyến xe đã rẽ ngang rẽ dọc Lâm Đồng để tìm ra Ya Suy. Gặp lại ở buôn làng, nhạc sĩ Quốc Trung nhắc về gương mặt quá buồn lúc trước, “ảnh” cười hiền khô: “Lúc đầu em buồn nhưng về em đã nghĩ lại. Quan trọng là tình yêu âm nhạc của mình như thế nào thôi chứ BGK nhận xét thế nào cũng không sao cả”.

Nhạc sĩ Quốc Trung không giấu được tâm đắc khi nghe những suy nghĩ chín chắn này, anh nhắn nhủ: “Đúng rồi. Cuộc thi nào cũng có tiêu chí, tiêu chí đó phụ thuộc giám khảo, giám khảo có thể đúng, sai, điều quan trọng nhất là cái gì em thích, thấy đúng thì cứ làm, mình phải giữ cái chất của mình”.

Đoạn trao đổi này thật là chi tiết đắt giá cho một cuộc thi dễ gợi tưởng về sự ồn ào, bề nổi, nhưng theo tôi, nó còn là món quà cho những bạn trẻ đang tìm kiếm một sự nghiệp, tìm tiếng tăm giữa đời. Cuộc sống có khi gập ghềnh, ngôn từ nhiều khi nghiệt ngã thì mình nghĩ cái gì đây, để còn sức mà đi tìm kiếm tiếp?

Ya Suy, sau khi tưởng thất bại, đã nghĩ ra điều gì đó để tiếp tục cuộc sống bình lặng, hằng ngày chăm đàn heo, tiếp tục gọi tên một thứ trong trái tim mình là tình yêu âm nhạc. Cuối cùng sự trầm lặng nhưng mãnh liệt lại được đền đáp, Ya Suy được nhận vé vàng cùng những lời ray rứt sửa sai của BGK.

Sau khi đăng quang, Ya Suy được ngợi ca về sự chân thật nhiều hơn giọng hát, chắc chắn vì sự chân thật của anh được khẳng định qua nhiều lần anh đối diện với thành công hoặc thất bại. Nhưng giọng hát thì sao, vì sao giọng hát bị “một phe” khán giả cho là “chả có gì” lại nhận số phiếu áp đảo? Hay thị hiếu khán giả đang thật sự có vấn đề?

Nhiều tranh luận thật sắc sảo. Có ý kiến nói: “Khán giả chọn Ya Suy đã giết chết âm nhạc nước nhà. Thời gian trôi qua sự ngây thơ của Ya Suy rồi biến mất, chỉ có giọng ca tài năng hay không mới ghi dấu lại”. Nhưng có người phản biện: “Có thể ca sĩ X,Y qua trường lớp đã hát Nơi tình yêu bắt đầu điêu luyện hơn Ya Suy nhưng chính giọng hát có hồn của Ya Suy đã đưa bài hát đó chạm đến trái tim tôi”.

Tôi thì thấy ở trong trái tim mình, cái đọng lại chính là câu chuyện về anh chàng thô mộc đã vô cùng yêu âm nhạc, dám bôn ba ra khỏi núi rừng vì âm nhạc, và thầm lặng trở về với một tình yêu không hề... thất bại.

Nếu một giọng hát cất lên - dẫu còn nhiều lỗi “chuẩn kỹ thuật” - nhưng đủ làm người ta liên tưởng đến một tâm hồn đẹp, nhen nhóm một “tình yêu bắt đầu” nào đó dành cho âm nhạc hay cho cuộc sống, thì giọng hát đó có xứng đáng được bình chọn không?

Câu hỏi này không phải dễ, trong mặt bằng cảm thụ ngày càng cao của khán giả và trong thị trường giọng hát trăm hoa đua nở, nhưng tôi nghĩ mình thuộc “phe” chọn Ya Suy vì tôi rất thích khả năng phải đi kèm những câu chuyện đẹp, dù trong âm nhạc, tôn giáo hay bất cứ thứ gì. Đòi hỏi khi nghe phải tách bạch giữa khả năng, kỹ thuật với lòng yêu thích cảm tính quả là một đòi hỏi khó đối với riêng tôi.