TT - Miền đất võ Bình Ðịnh từ bao đời nay đã nổi tiếng là vùng địa linh nhân kiệt, nơi đàn bà con gái cũng có thể múa roi đi quyền. Vì sao một vùng đất hẹp của miền Trung gian khó lại trở thành một biểu tượng của tinh thần thượng võ, quê hương của những vị anh hùng áo vải và khởi đi những huyền thoại hào hùng?

Câu trả lời phần nào sẽ được lý giải trong sáu tập phim tài liệu Huyền thoại miền đất võ do Phòng truyền hình báo Tuổi Trẻ sản xuất, sẽ phát sóng trên kênh HTV7 từ ngày 21-6.

Phóng to

Võ sư Hồ Sĩ nối nghiệp ông cha để lưu truyền lại các thế võ Bình Định - Ảnh: HỮU HẠNH

Bộ phim có thể được xem như một bức tranh khái quát đầy đủ và sinh động về võ học Bình Ðịnh từ xưa đến nay. Từ những điều ghi chép trong sử sách về một Bình Ðịnh xưa với tên gọi Việt Thường Thị tụ hội những anh hùng hào kiệt, chí nhân quân tử, võ tướng, võ quan, võ sư, võ sĩ danh tiếng, rồi trải qua bao nhiêu biến cố thăng trầm của lịch sử để thành một Bình Ðịnh nay vẫn hừng hực khí thế trong những lò luyện võ cổ truyền. Ðó gần như không phải là câu chuyện của riêng võ học mà còn là chuyện của đất, của người, của đạo. Như người xưa từng có câu: "Văn không võ, văn nhu nhược. Võ không văn, võ bạo tàn".

Những thước phim ghi lại cảnh võ sư, võ sinh Bình Ðịnh thi triển những bài quyền, luyện võ tay không hoặc sử dụng binh khí được thể hiện đẹp mắt trong không gian đặc quánh của tiếng trống trận hay võ nhạc. Từng tên đất, tên làng dọc sông Côn gắn với những bí kíp võ công danh trấn đã tạo nên một dòng sông võ học chảy dài theo lịch sử cũng được khắc họa rõ nét.

Và theo dấu những bài thiệu cổ (văn bản ghi lại các thế võ thành từng bài), đoàn làm phim cũng đã tìm đến chùa Long Phước - nơi được mệnh danh là "Thiếu Lâm tự" của Bình Ðịnh - để đi tìm sự thật về cuốn tuyệt đỉnh bí kíp được đồn thổi bấy lâu nay: Lục tướng tằng vương phổ minh binh thư chiêu pháp.

Rồi lại về bãi cát sông Côn ở làng võ An Thái, nơi hằng năm có lễ hội Ðổ giàn đầy tinh thần thượng võ: phần thưởng cho người thắng chỉ là con heo quay nhưng luôn là khát vọng của các lò võ tên tuổi trong vùng. Trong những câu chuyện về đời võ, không thể thiếu truyền thuyết về những trận quyết đấu của các cao thủ võ lâm xưa, huyền thoại về những tuyệt đỉnh võ nghệ của những hào kiệt như anh em nhà Tây Sơn, nữ tướng Bùi Thị Xuân, Tăng Bạt Hổ...

Và trên tất cả, những tập phim đã chứng minh thêm một lý giải giản đơn: võ Bình Ðịnh được trưởng thành dựa trên sự khát khao cuộc sống hòa bình của những người dân quê chân chất. Học võ là để phòng thân, để bảo vệ lũy tre cổng làng, để đánh đuổi ngoại xâm, để thể hiện tinh thần yêu nước. Võ đã, đang và sẽ luôn là hơi thở tự nhiên của từng con người nơi đây, được tiếp nối qua nhiều thế hệ để tạo nên một dòng chảy miệt mài và bất tận.

HOÀNG OANH