Người phụ nữ bán tăm bị người dân ở xã Mai Đình vây đánh ngất ra đất - Ảnh cắt từ clip

Liên tiếp các trường hợp nạn nhân bị người dân địa phương bao vây đánh hay đập nát ôtô rồi châm lửa đốt chỉ vì nghi ngờ những nạn nhân này đến địa phương để bắt cóc trẻ em.

Những sự việc này nhanh chóng được đăng tải trên mạng xã hội Facebook khiến nhiều người bức xúc, lo lắng, mong muốn chính quyền địa phương phải có trách nhiệm hơn với những vụ việc đau lòng vừa qua.

Không có quyền “tự xử” trong bất kỳ trường hợp nào

Theo luật sư Nguyễn Kiều Hưng, việc đánh đập hay phá hoại tài sản người khác vì nghi ngờ bắt cóc trẻ em là các hành vi vi phạm pháp luật với các dấu hiệu như gây rối trật tự công cộng hoặc cố ý gây thương tích. Tùy theo mức độ gây ra mà cơ quan điều tra xử lý vi phạm hành chính hay hình sự.

“Một số người dân hùa nhau đánh hoặc đốt xe nạn nhân vì nghi ngờ họ bắt cóc trẻ em là hành vi vi phạm pháp luật" - LS Trần Ngọc Quý (Đoàn luật sư TP.HCM) nói.

Đối với trường hợp nghi ngờ cá nhân hay tập thể nào đó vi phạm pháp luật, người dân có quyền theo dõi, trình báo cơ quan công an hay chính quyền địa phương để xác minh làm rõ sự việc, ngăn chặn hành vi phạm tội.

Đối với trường hợp bắt quả tang cá nhân hay tập thể nào đó có hành vi vi phạm pháp luật (hành vi phạm tội đang xảy ra) như bắt cóc trẻ em, cướp tài sản, trộm chó…, sau khi người dân bắt được đối tượng thì nhanh chóng dẫn giải họ đến cơ quan công an để xử lý theo quy định của pháp luật.

LS Quý lưu ý trường hợp người dân giữ đối tượng phạm pháp quá lâu sẽ phạm tội bắt giữ người trái pháp luật.

Cơ quan chức năng cần giám sát thông tin

“Bắt nguồn từ nhiều thông tin bắt cóc trẻ em lan truyền trên các trang mạng xã hội thời gian vừa qua mà những thông tin này lại chưa được kiểm chứng. Điều này đã đặt câu hỏi về trách nhiệm của cơ quan chức năng” - LS Hưng nói.

TS xã hội học Phạm Thị Thúy cho hay: "Có thể chính vì một vụ bắt cóc trẻ em rồi sát hại dã man trong thời gian qua đã làm cho người dân quá sợ, nên khi họ gặp bất cứ một dấu hiệu khả nghi nào thì đều quy kết cho một nguyên nhân là bắt cóc trẻ em".

Đồng thời tâm lý đám đông đã “châm ngòi nổ” cho hành vi bạo lực ngày càng "leo thang". Một vài người lan truyền thành một nhóm người trong cộng đồng, khi có sự “kích động” của mạng xã hội thì thông tin lan truyền ngày càng nhanh.

Giáo dục pháp luật cho người dân

Sau hai ngày xảy ra vụ việc, tinh thần của một phụ nữ bán tăm vẫn còn hoảng loạn, trên mặt nhiều vết bầm tím do bị đánh - Ảnh: Giang Long

LS Quý cho biết nếu người dân nghi ngờ đối tượng nào đó có dấu hiệu bắt cóc trẻ em hoặc bắt được quả tang đối tượng đó đang thực hiện hành vi bắt cóc trẻ em thì người dân cũng không có quyền “tự xử” người này.

Người dân chỉ có quyền bắt giữ họ khi họ đang thực hiện hành vi phạm tội và có quyền theo dõi đối tượng nghi ngờ phạm tội. Điều người dân cần làm trong những trường hợp này là nhanh chóng báo cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan công an nơi gần nhất, tuyệt đối không tự ý "xử lý" đối tượng đang nghi ngờ.

"Chính vì người dân không hiểu luật pháp mà đôi khi những hành động tưởng chừng tốt, giúp ích cho cộng đồng lại vô tình phạm pháp" - TS Thúy nhấn mạnh.

Theo TS Thúy, điều quan trọng nhất là giáo dục cho người dân cần phải tôn trọng cơ thể và tài sản của người khác dù người đó phạm tội. Việc xử phạt người phạm tội thì chỉ có cơ quan chức năng mới có thẩm quyền quyết định. 

Mời bạn đọc nghe các phát biểu trong bài:

>> TS Phạm Thị Thúy

>> Luật sư Trần Ngọc Quý 

>> Luật sư Nguyễn Kiều Hưng