Phóng to

Bên trong đại bản doanh chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Barack Obama ở Chicago - Ảnh: Newsweek

Êkip tranh cử của Tổng thống Obama quả không chơi đùa chút nào. Tôi (nhà báo Newsweek) vừa đến thăm tổng hành dinh này ở Chicago và cá nhân tôi có thể đảm bảo rằng họ không hề chơi đùa chút nào. Chính giữa phòng đúng là có một bàn đánh bóng bàn được trang trí với logo tranh cử của ông Obama cùng nhiều thứ trang trí vui nhộn khác. Trên trần, các tấm biển mang tên các bang của nước Mỹ được treo khắp nơi.

Trong chuyến thăm của tôi, một cô gái luôn theo sát tôi từng bước và ghi âm tất cả những gì mà mọi người nói với tôi. Ben Labolt, người phát ngôn của chiến dịch tranh cử và Stephanie Cutter, nữ giám đốc chiến dịch tranh cử này, đều đứng lên đóng cửa phòng khi tôi bước ngang qua. Duy nhất một lần cô gái cho phép để tôi ở riêng một mình trong vài giây, thời gian vừa đủ để tôi bước đến gần một cái bảng đầy những biểu đồ mà tôi không sao hiểu nổi. “Xin lỗi (mà chẳng thấy giống xin lỗi chút nào), bạn không có quyền xem thứ này” - cô gái thông báo với tôi.

Đúng là họ không hề cười đùa ở tổng hành dinh tranh cử này. Không khí nói chung là căng thẳng. Mười tháng trước ngày bầu cử, tỉ lệ ủng hộ đối với ông Obama chỉ ngấp nghé 46%. Từ thời tổng thống Franklin Roosevelt năm 1936, không một tổng thống nào tái đắc cử khi tỉ lệ thất nghiệp cao hơn 7,2% (tỉ lệ thất nghiệp hiện nay là 8,6%).

Tương tự, từ năm 1956 không tổng thống nào kể từ thời tổng thống Dwight Eisenhower (nhiệm kỳ 1953-1961) giành thêm nhiệm kỳ hai với tỉ lệ tăng trưởng GDP bằng hoặc thấp như hiện tại (khoảng 2%). Ông Obama hiện nay đều dính cả ba trở ngại này.

Không có gì lạ khi không khí ở tổng hành dinh tranh cử này lại căng thẳng như thế. Hào quang mà ông Obama có được khi còn là một ứng cử viên của niềm hi vọng và thay đổi đã được thay thế bằng hào quang của một chính trị gia ít nhiều đã không còn sáng giá mấy.

Năm 2006, ông Obama bước vào chính trường chẳng có gì phải mất. Đơn giản là trước đây êkip tranh cử của ông Obama chẳng có thời gian để lo âu, luôn có một cuộc chiến phải đối đầu, luôn có một chiến thắng khó khăn cần phải giành giật qua từng cơ hội tại nhiều điểm tranh cử. Còn năm nay, họ có duy nhất một cơ hội: ngày 6-11-2012, ngày bầu cử tổng thống. Và có khả năng họ sẽ mất tất cả, bởi vậy các thành viên của êkip tranh cử đều lo âu là thế.

Phóng to

Ông Obama, người có giá trị 1 tỉ USD - Ảnh: Newsweek

Lợi thế của ông Obama

Tin tức tốt lành cho ông Obama là cuộc chạy đua có thể còn khó khăn hơn cho các đối thủ của ông. Trong lúc các ứng cử viên Cộng hòa mất cả năm qua để đăng đàn trên truyền hình, giành nhau chiếc vé duy nhất đại diện cho Đảng Cộng hòa, thì êkip của Tổng thống Obama đã có thời gian để dựng lên được một cỗ máy tranh cử khổng lồ và năng động hơn so với cỗ máy năm 2008.

Lợi thế duy nhất của ông Obama chính là thời gian, giám đốc mới của chiến dịch tranh cử lần này Jim Messina nói với tôi như thế. Không cần tham gia cuộc chiến bầu cử sơ bộ với các cuộc đấu khẩu của các ứng viên Cộng hòa về các chủ đề nhàm chán, trong mười tháng qua, êkip của ông ta đã dành toàn tâm toàn lực chuẩn bị cho ngày bầu cử vào tháng 11 sắp tới. Điều này đã đem lại cho Đảng Dân chủ một bước đi trước, không chỉ so với năm 2008 mà còn cả với các ứng cử viên Đảng Cộng hòa vốn tối mặt tối mũi với việc vận động tìm quỹ tài trợ cho tranh cử.

“Chúng tôi có người trên khắp cả nước, những người đã làm việc trong hệ thống 4-5 năm và đã được đào tạo. Ông Mitt Romney và Newt Gingrich không có chiến dịch tại địa bàn các bang này” - Messina khẳng định.

Hãy thử xem qua các con số. Tại tổng hành dinh tranh cử của ông Obama ở Chicago vào lúc này có hơn 200 nhân viên đang làm việc, con số gấp hai lần so với êkip của ông George W. Bush vào năm 2004 và gấp đôi so với ứng cử viên Cộng hòa Mitt Romney.

Xét về số lượng, chiến dịch của tổng thống George W. Bush năm 2004 có tổng cộng 52 khóa đào tạo cho các lãnh đạo các khu vực bầu cử. Trong khi đó, đội ngũ của ông Obama chỉ riêng trong một tuần của tháng 12-2011 tại bang Iowa đã tổ chức 57 khóa đào tạo.

Ông Messina khẳng định họ đang tạo nên một chiến dịch làm lu mờ mọi thứ trước đó. “Nỗ lực của chúng tôi dựa vào thực tế và công nghệ. Nó sẽ khiến năm 2008 thành thời tiền sử” - Jim Messina nói chắc chắn. Và ông không phải nói suông.

Không khoa trương, lực lượng gây quỹ của ông Obama cũng đang làm nên lợi thế khác của ông. Nội trong giới nhân viên mảng tài chính, ông Obama đã nhận được khoản đóng góp hơn 15,6 triệu USD, nhiều hơn tất cả các ứng viên Cộng hòa. Đến nay, tổng cộng tổng hành dinh Chicago và Ủy ban quốc gia Đảng Dân chủ đã thu về gần 200 triệu USD, với gần một nửa là các khoản đóng góp dưới 200 USD. Giới phân tích nguồn quỹ của ông Obama tin chắc ông có thể đạt 1 tỉ USD vào tháng 11-2012.

Đi tìm một thông điệp mới

Nhưng, quyên tiền và nhân lực chỉ có hiệu quả nếu đi với những thông điệp đúng đắn. Khi tôi hỏi những cố vấn hàng đầu của ông Obama về hình ảnh nào cho tổng thống lần này, họ thoạt đầu tìm cách né tránh. “Ông biết đấy, chúng ta thừa hưởng một nền kinh tế khủng khiếp, và dù sao chúng ta cũng đã thông qua nhiều đạo luật”. Nhưng đó không thể là tiếng gọi cho phép huy động giới trẻ và các cử tri độc lập, những nhóm cử tri chủ lực cho một tổng thống lúc này. Chính vì thế, tổng hành dinh ở Chicago đang tìm cách đưa ra một thông điệp mới mang tính chiến đấu hơn.

Theo David Axelrod - chiến lược gia trưởng về chính trị của ông Obama, chiến lược năm 2012 phải thừa nhận rằng “dân chúng ít quan tâm đến những gì đã làm được mà quan tâm đến cách thức mà chúng ta cũng như các đối thủ của chúng ta đang có ý định để đối phó với những thách thức kinh tế” mà giới trung lưu đang phải đối mặt. Nói cách khác, các cử tri có thể chờ đợi để nghe những bài diễn văn hướng về tương lai thay vì quá khứ tồi tệ.

Dù sao, êkip tranh cử của Tổng thống Obama cũng thừa nhận rằng thông điệp mới này sẽ không thể tạo nên sự hứng khởi (Vâng, chúng ta có thể - Yes, we can) như ông Obama đã có được khi giành nhiệm kỳ đầu tiên. Cần phải có nhiều nỗ lực hơn nữa giống như bốn năm trước để lôi kéo cử tri tham gia và thuyết phục họ ủng hộ tổng thống. Thế nhưng, Jim Messina đã sẵn sàng.

Trông cậy vào công nghệ

Nhóm các chuyên gia phát triển của ông Obama trong vài tháng qua đã viết lại những nguyên tắc chiến dịch tranh cử có từ thời điện thoại iPhone chưa phổ biến, mạng xã hội Twitter còn mới mẻ và Facebook chỉ bằng 1/10 hiện tại. Họ đã đi đến một số kết luận.

Theo Michael Slaby - trưởng nhóm cải tiến và hòa nhập của chiến dịch, nhận thấy chiến dịch cần làm tốt hơn việc đối xử với những người ủng hộ không chỉ như những người quyên tiền. Nhóm của Slaby đang phát triển một chương trình máy tính có khả năng lược các thông tin về hành vi bầu cử trên mạng lẫn ngoại tuyến để “cá nhân hóa” mọi hoạt động của chiến dịch từ gây quỹ, tình nguyện, thuyết phục...

Trong năm 2012, chiến dịch của ông Obama sẽ không ném cho người ủng hộ một đoạn video và bảo họ “chia sẻ với bất cứ ai mà bạn biết”. Thay vì vậy, thông điệp sẽ là “chia sẻ với bốn người bạn của bạn trên Facebook ở Lehigh Valley, bang Pennsylvania, những người lo lắng về chính sách thuế của tổng thống”.

Một trong những thử thách của nhóm là siết chặt kết hợp giữa các chiến dịch trực tuyến và chiến dịch thực tế. Thay vì kêu gọi người ủng hộ tham gia tạo hồ sơ trên trang mạng MyBarackObama.com như năm 2008, trang MyBO năm nay không đòi hỏi tài khoản và tải lên hình ảnh cá nhân. Nó có thể dễ dàng được truy cập bằng tài khoản Facebook tại mọi nơi có máy tính kết nối Internet và có thể liên lạc với tất cả bạn bè của mạng Facebook.

“Một người bạn có thể dễ bị thuyết phục hơn nếu bạn nói chuyện với họ, thay vì là một người tình nguyện vô danh nào đó” - một người trong chiến dịch giải thích.

Bài toán cuối cùng là tận dụng được thế hệ điện thoại thông minh với khả năng lướt web, chia sẻ video và kết nối Facebook hoặc Twitter. Nếu như chiến dịch năm 2008 chỉ dựa chủ yếu vào tin nhắn thì tham vọng của nhóm năm nay lớn hơn thế.

Hồi tháng 11-2011, êkip chiến dịch đã thiết kế lại trang web để nó có cùng giao diện và làm việc hiệu quả trên mọi nền tảng máy tính, máy tính bảng và điện thoại. Mục tiêu hết sức đơn giản là giúp các tình nguyện viên dễ dàng đăng ký cử tri mới và sắp xếp cuộc gọi cho những cử tri chưa quyết định, đồng nghĩa với việc sẽ có nhiều phiếu bầu hơn.

Dù vậy, chiến dịch thực tế vẫn là mũi nhọn. Kế hoạch năm nay của Jim Messina là không đến lại hầu hết tất cả các bang đã đến trong năm 2008, mà lấy lại 251 cử tri đoàn mà cựu ứng viên tổng thống John Kerry (phe Dân chủ) đã đạt được năm 2004. Một trong những lá phiếu được Messina đánh giá quan trọng trong năm nay là của cộng đồng gốc châu Mỹ Latin.

Êkip tranh cử ở Chicago của Tổng thống Obama đang nỗ lực đảm bảo chiến dịch tranh cử của ông hoàn hảo về khâu tổ chức và công nghệ. Tuy nhiên, không ai biết được kế hoạch tỉ mỉ này có thể giúp ông ngồi thêm bốn năm nữa trên chiếc ghế tổng thống của nước Mỹ hay không.