Xây nhà máy xử lý chất thải nix

Phóng to

Đến ngày 8-12-2009, khu chứa hơn 1 triệu tấn chất thải nix tồn đọng của Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin vẫn đang được đậy kín bằng bao nilông - Ảnh: Thái Bình

Ông Điệp nói:

- Khi đi vào hoạt động (dự kiến tháng 5-2011), nhà máy này mỗi năm xử lý khoảng 330.000 tấn chất thải nix từ Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin và các doanh nghiệp sửa chữa tàu biển khác. Ngoài chất thải nix, nhà máy còn xử lý cả các chất thải rắn công nghiệp khác nên sẽ góp phần rất lớn trong việc bảo vệ môi trường. Gắn liền với nhà máy là các dây chuyền hoàn nguyên sắt xốp, sản xuất ximăng, gạch ốp lát, bao bì, trạm khí hóa than... tạo việc làm cho hàng ngàn lao động trực tiếp và gián tiếp.

* Thưa ông, công nghệ hoàn nguyên của nhà máy này có xử lý triệt để chất thải nix và quá trình đó có gây ô nhiễm môi trường không?

- Trước khi UBND tỉnh phê duyệt dự án, một hội đồng thẩm định gồm các cơ quan chức năng của tỉnh và các nhà khoa học đầu ngành (từ Hà Nội và TP.HCM) đã đánh giá tác động môi trường của công nghệ và các giải pháp mà nhà đầu tư đưa ra để giải quyết các tác động đó. Hội đồng thẩm định đã thông qua việc sử dụng công nghệ này với các giải pháp bảo vệ môi trường kèm theo. Công nghệ hoàn nguyên được sử dụng rộng rãi trên thế giới và được Bộ Khoa học - công nghệ khuyến nghị sử dụng trong việc xử lý chất thải rắn công nghiệp.

Chủ đầu tư (Công ty cổ phần Luyện kim khoáng sản Hà Nội) đã nghiên cứu ứng dụng công nghệ này để xử lý chất thải nix và được Bộ Tài nguyên - môi trường kiểm tra, đánh giá, công nhận và đồng ý triển khai ứng dụng tại nhà máy vừa khởi công xây dựng.

Phóng to

Nhà máy xử lý chất thải nix Ninh Thủy được khởi công ngay cạnh khu chứa hơn 1 triệu tấn chất thải nix của Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin - Ảnh: Thái Bình

* Có ý kiến cho rằng việc cho phép xây dựng một nhà máy xử lý chất thải nix như thế là một cách hợp thức hóa việc ủng hộ công nghệ dùng hạt nix trong ngành sửa chữa tàu biển, vốn được xem là tác động tiêu cực với môi trường?

- Hạt nix là loại nguyên liệu bình thường, chỉ khi sử dụng để làm sạch vỏ tàu mới trở thành chất thải mà nếu phát tán sẽ tác động tiêu cực đến môi trường. Theo tôi biết, sử dụng hạt nix trong sửa chữa tàu biển là công nghệ hiệu quả và kinh tế nhất, hiện đang được sử dụng trên thế giới.

Vấn đề ở chỗ là làm sao quản lý và xử lý chất thải nix để không gây ô nhiễm môi trường. Chính vì vậy mà hạt nix không có tên trong danh mục cấm hay hạn chế nhập khẩu. Còn Bộ Tài nguyên - môi trường chỉ yêu cầu nhà đầu tư phải trình các giải pháp bảo vệ môi trường nếu muốn sử dụng công nghệ hạt nix.

Mấy năm trước có việc người dân địa phương sống quanh khu vực Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin phản ứng gay gắt tình trạng ô nhiễm môi trường. Nhưng theo tôi, đó không phải là lỗi của việc sử dụng công nghệ hạt nix mà là do việc quản lý kém để phát tán bụi thải nix.

Đó là lỗi của nhiều phía: chủ đầu tư (Hyundai Vinashin) đã không nghiêm túc thực hiện đúng cam kết về việc sử dụng các giải pháp ngăn chặn bụi thải nix phát tán ra môi trường. Các cơ quan chức năng cũng có lỗi khi thiếu kiểm soát và buộc doanh nghiệp phải thực hiện các cam kết. Gần đây, chúng tôi đã “siết” doanh nghiệp này, dự kiến trong năm 2010 sẽ đặt một trạm quan trắc môi trường tự động để theo dõi, kiểm soát ô nhiễm ở khu vực này.

Đối với Nhà máy xử lý chất thải nix Ninh Thủy cũng vậy, nếu khi đi vào hoạt động mà không nghiêm túc thực hiện các cam kết về giải pháp bảo vệ môi trường thì chúng tôi sẽ kiến nghị xử lý, thậm chí có thể kiến nghị đóng cửa. Công nghiệp đóng mới và sửa chữa tàu biển không phải là ngành công nghiệp sạch như một số ngành khác. Nếu còn phát triển ngành công nghiệp này thì phải chấp nhận ô nhiễm ở mức độ nào đó, nhưng không phải phát triển bằng mọi giá.

Nếu cơ quan bảo vệ môi trường làm tốt chức trách của mình và doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc các cam kết bảo vệ môi trường thì công nghệ sử dụng hạt nix trong ngành tàu biển không quá đáng ngại. Theo tôi, vấn nạn chất thải nix là “vấn đề con người” chứ không phải công nghệ.