Ủy ban Kinh tế của Quốc hội có báo cáo thẩm tra dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) sau khi tiếp thu các ý kiến tại phiên họp. 

Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) vào chiều 19-6, sau khi nghe Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, thừa ủy quyền Thủ tướng trình bày tờ trình.

Theo Luật Kinh doanh bất động sản hiện hành, tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản khi bán, cho thuê, cho thuê mua bất động sản không bắt buộc phải thông qua sàn giao dịch bất động sản. 

Tuy nhiên, Chính phủ cho rằng quy định này không phù hợp với tình hình thực tế thị trường, dẫn tới có nhiều hệ lụy như việc hình thành các dự án “ma”, chủ đầu tư lừa đảo khách hàng. Việc không giao dịch qua sàn cũng làm giảm tính minh bạch, công khai thông tin bất động sản, đặc biệt là các bất động sản hình thành trong tương lai.

Do đó, trình Quốc hội sửa Luật Kinh doanh bất động sản lần này, Chính phủ đề nghị mọi giao dịch bán, cho thuê nhà hình thành trong tương lai phải qua sàn.

Chưa đủ cơ sở thực tiễn và an toàn pháp lý  

Tuy nhiên, thẩm tra nội dung này, đa số ý kiến tại Ủy ban Kinh tế đề nghị không bắt buộc giao dịch qua sàn. Bởi đề xuất này chưa đủ cơ sở thực tiễn, chưa làm rõ được an toàn pháp lý của giao dịch bất động sản qua sàn. Yêu cầu này cũng sẽ làm tăng chi phí, và chi phí tính vào giá người mua sẽ phải chịu. 

Với dự án có đủ cơ sở pháp lý, chủ đầu tư đủ năng lực, uy tín thì giao dịch trực tiếp không qua sàn vẫn diễn ra thuận lợi, ít rủi ro. “Việc bắt buộc giao dịch qua sàn tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng quy định để độc quyền, câu kết với các bên tham gia giao dịch để trốn thuế, làm nhiễu loạn thị trường”, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế nêu.

Dẫn chứng từ tổng kết thi hành Luật Kinh doanh bất động sản 2014, đã có tình trạng sàn giao dịch bất động sản liên kết với chủ đầu tư để “lách luật” dưới hình thức phân phối sản phẩm qua khâu trung gian. 

Hành vi này thực chất là sàn đã mua bất động sản, tạo điều kiện cho cả người dân và doanh nghiệp có cơ hội trốn thuế. Chưa kể, tình trạng các sàn giao dịch “ôm hàng”, “tạo sóng”, “thổi giá”, gây “sốt ảo” ăn chênh lệch làm nhiễu loạn thị trường bất động sản diễn ra phổ biến.

Ý kiến khác nhất trí về các trường hợp bắt buộc giao dịch qua sàn giao dịch bất động sản để bảo đảm tính công khai, minh bạch, bảo vệ quyền lợi của người mua.

Chỉ nên khuyến khích

Ủy ban Kinh tế cho rằng cần tôn trọng quyền lựa chọn tham gia giao dịch qua sàn của doanh nghiệp và người dân. Vì vậy, không nên quy định bắt buộc, mà chỉ khuyến khích thực hiện các giao dịch qua sàn. 

Theo đó, Chính phủ cần đưa ra quy định chặt chẽ hơn về điều kiện, quyền và nghĩa vụ của sàn. Mục tiêu là tạo cơ sở pháp lý cho sàn phát triển chuyên nghiệp, hiệu quả, thu hút được các bên tham gia. 

Đồng thời, bổ sung quy định sàn giao dịch bất động sản chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp cung cấp thông tin không đầy đủ, không đúng sự thật dẫn đến thiệt hại cho các bên tham gia.

Về điều tiết thị trường bất động sản, Ủy ban Kinh tế nhận thấy các nội dung tại dự thảo còn chung chung, không có nội hàm chính sách cụ thể, mang tính tình thế.

Do đó, cần có quy định cụ thể để phát triển và quản lý thị trường thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Mục tiêu là cần cơ cấu lại thị trường phù hợp với việc phát triển trong từng thời kỳ, cơ cấu lại nguồn cung, hạn chế tình trạng đầu cơ, giảm nguy cơ “tăng trưởng nóng”, mất cân đối cung - cầu. 

Hiện dự thảo luật thiết kế theo hướng giao Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách giải pháp để điều tiết thị trường. Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định về trường hợp vượt thẩm quyền của Chính phủ thì quy định trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo các luật chuyên ngành.

Giao dịch bất động sản phải qua sàn: từ buộc đến buông

TTCT - Giao dịch bất động sản (BĐS) có bắt buộc phải qua sàn hay không đang là nội dung gây nhiều tranh cãi khi thảo luận hoàn thiện Dự thảo Luật kinh doanh bất động sản sửa đổi.