Nằm trong chuỗi sự kiện của Mekong Xanh, báo Tuổi Trẻ với sự đồng hành của Công ty cổ phần Tôn Đông Á còn tổ chức tọa đàm về ứng phó hạn, mặn tại ĐBSCL vào tháng 4-2018 - Ảnh: CHÍ QUỐC

Không chỉ lan tỏa thông điệp "cùng xây cuộc sống xanh", Mekong Xanh đã kết nối doanh nghiệp, chính quyền, nhà khoa học và nông dân bằng việc phát hiện nhiều mô hình tốt, gợi mở ý tưởng sáng tạo, dự án đầu tư quy mô lớn hơn trong tương lai.

Các mô hình tốt không chỉ trong sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu mà còn được phát hiện ở nhiều lĩnh vực, đại diện nhiều tiểu vùng sinh thái từ Đồng Tháp Mười, tứ giác Long Xuyên, tiểu vùng giữa sông Tiền, sông Hậu đến ven biển phía đông và bán đảo Cà Mau.

Chân dung những nông dân sáng tạo biết "thả thính dụ cá đồng", "nuôi cua đinh rủng rỉnh tiền", "kiếm bạc tỉ nhờ nuôi cá vua", trở thành "ông vua cây giông cơ đồ 40 tỉ", "làm giàu từ cây sâm biển", trồng thanh long không đủ bán, trồng chuối sạch chinh phục thế giới.

Một lớp nông dân trí thức mới cũng được phát hiện qua các mô hình như KTS Lân với công nghệ trồng rau sạch, những "cậu sinh viên ăn ngủ cùng nông dân", "chàng trai 9X làm máy cho tôm ăn tự động", "khởi nghiệp nuôi tôm sạch từ phòng trọ" đến Anh hùng lao động Hồ Quang Cua ở Sóc Trăng - "người đi tìm đẳng cấp gạo Việt".

Chuyện ông Tư Hưng ở Tam Bình, Vĩnh Long hàng chục năm cất công làm "Thư viện Hai Lúa" mang tri thức đến người dân, hay lão nông Chín Nghĩa ở Tân Hồng, Đồng Tháp 20 năm trồng tre giữ cò, làm khu du lịch không chỉ để kinh doanh mà còn tạo chỗ giao lưu giữa người và chim trời.

Việc giữ đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường sống gắn với sinh kế đối với người dân tự nhiên như cơm ăn, nước uống. Những con người bình dị như ông Lạc "què" - cựu chiến binh - 2 lần được Thủ tướng tặng bằng khen và CLB 1.000 đồng với nhiều hoạt động nghĩa tình hướng đến cộng đồng… cũng được chương trình phát hiện, hỗ trợ.

Song, trong thực tế vẫn còn nhiều mô hình hay cần được tập hợp lại, cần nhiều hơn nữa chương trình hỗ trợ căn cơ từ ý tưởng kinh doanh, tổ chức sản xuất, kết nối thị trường, giải pháp khoa học... Vì vậy, chương trình truyền thông này có thể khép lại, nhưng nó sẽ mở ra những cách làm mới để nhiều mô hình hay của đồng bằng mang tính lan tỏa mạnh mẽ hơn trong cộng đồng.