Nguyên phó thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan - Ảnh: TT

Báo Tuổi Trẻ giới thiệu bài viết của nguyên phó thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan nhân dịp chia tay năm cũ Đinh Dậu, đón chào năm mới Mậu Tuất.

Đinh Dậu bay qua chẳng khác chi cánh nhạn lướt qua cửa số, với biết bao bộn bề ở trong và ngoài nước.

Hiếm khi nào dân ta lại phải gánh chịu lắm thiên tai quái ác như Đinh Dậu: nào là hạn hán, nào là bão bùng, nào là lụt lội, nào là triều cường, nào là sạt lở. Về không gian, những tai họa ấy trải dài suốt dọc đất nước. 

Về thời gian, chúng kéo dài từ đầu năm tới những ngày cuối năm. Về cường độ, chúng vượt mọi kỷ lục qua nhiều năm! Hàng triệu người dân chịu ảnh hưởng, hàng trăm bà con thiệt mạng, biết bao gia đình trắng tay, thậm chí không còn phương tiện kiếm kế sinh nhai.

Vẫn là điểm đến an bình

Thật không công bằng nếu đổ hết tội cho ông trời, vì nguồn cơn của thảm họa còn bắt nguồn từ nhiều hành vi "nhân tai": phá rừng, hút cát, lấp sông, lấn biển, xả thải, đào mỏ, tích nước, xả lũ... 

Để bù lại những mất mát lên tới 6.000 tỉ đồng, cần biết bao mồ hôi công sức; nếu không ngăn chặn được những vấn nạn "nhân tai" nói trên thì GDP có tăng cỡ nào cũng không bù đắp nổi!

Bù lại những mất mát, đau thương do thiên tai, Đinh Dậu nổi lên như một năm khá thành công về kinh tế với tốc độ tăng trưởng GDP và tất cả chỉ tiêu đề ra đều đạt, thậm chí vượt dự kiến. 

Không khí đổi mới mạnh mẽ thể chế, ra sức khuyến khích doanh nghiệp tư nhân, chấn chỉnh doanh nghiệp nhà nước, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, đẩy mạnh công cuộc hội nhập... chính là động lực tạo nên sự khởi sắc đó.

Đồng hành với kinh tế, công cuộc đấu tranh chống tham nhũng tới tận cùng, không có vùng cấm đã lấy lại niềm tin và hi vọng của người dân vào đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch hơn, một xã hội lành mạnh hơn, một Nhà nước pháp quyền vững chắc hơn.

Dù thế giới trải qua một năm đầy biến động, chứa đựng biết bao điều bất an, bất ổn, bất định, đất nước ta vẫn được coi là một điểm đến an bình, bạn bè gần xa tới lui dồn dập. 

Thành công mỹ mãn cả về nội dung lẫn tổ chức của Năm APEC như vòng nguyệt quế đánh dấu đỉnh cao về vị thế của Việt Nam trong một thế giới đầy sóng gió.

Năm mới Mậu Tuất tràn đầy những kỳ vọng tốt đẹp - Ảnh: Múa rồng - ĐINH THỊ KIM LAN

Những điều đáng trăn trở

Nay đất nước bước vào Mậu Tuất với những hành trang chủ yếu nói trên do Đinh Dậu truyền lại. Cái đà tạo dựng được trong năm trước cộng với chiều hướng phục hồi thuận lợi của nền kinh tế toàn cầu chắc sẽ thúc đẩy kinh tế tiếp tục khởi sắc. Đó là về ngắn hạn, chứ nhìn dài hạn thì còn không ít điều đáng trăn trở.

Để năng suất lao động kém hơn cả nước bạn Lào và đất nước không rơi vào bẫy thu nhập trung bình, hi vọng rằng chủ trương "tái cấu trúc nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng" được nhắc tới khá nhiều; 

Khái niệm về "Cách mạng công nghiệp 4.0" được lặp đi lặp lại với tần suất cao nhất thế giới sẽ đi vào cuộc sống với nhiều hơn những chính sách cụ thể và những việc làm thiết thực.

Thật đáng mừng, nhờ tố chất nhạy bén đối với cái mới và niềm khát khao sáng tạo, trong giới trẻ đã bùng lên ngọn lửa khởi nghiệp. Nhiều bạn trẻ vào cuộc, nhiều ý tưởng táo bạo ra đời. 

Điều mong đợi là trong năm tới, các cơ quan hữu quan sẽ đồng hành mạnh mẽ hơn với giới trẻ; nhiều cơ chế, chính sách căn cơ sẽ ra đời; hệ sinh thái khởi nghiệp với các vườn ươm và quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ hình thành. 

Đáng chú ý là không ít nhà đầu tư bên ngoài rất thính với mối lợi do trí tuệ của lớp trẻ Việt Nam đem lại, nên đã giành lấy vai trò nhà đầu tư thiên thần. 

Nếu ta chậm chân thì có thể những lớp trẻ thông minh, những ý tưởng sáng láng sẽ đội nón ra đi; phong trào khởi nghiệp sẽ tàn lụi như gió thoảng mưa bay và nước ta sẽ lại lỡ con tàu phát triển theo hướng hiện đại.

Đó là nỗi niềm về sản xuất vật chất. Một khía cạnh khác không kém phần quan trọng nếu như không nói đáng quan tâm hơn - đó là những nỗi bất an về xã hội. 

Đinh Dậu qua đi, nhưng trong lòng mỗi người vẫn đọng lại nỗi lo bộn bề về những tai nạn xã hội, những hành vi bạo hành, những lối sống không lành mạnh, những nguy cơ về ô nhiễm môi trường, những nỗi sợ về vệ sinh an toàn thực phẩm, những nỗi lo bệnh tật, những bức xúc về giao thông, những bất cập về giáo dục... 

Nói cho cùng thì cứu cánh của phát triển vẫn là con người; thu nhập có cao lên nhưng lối sống và cuộc sống không lành mạnh, an lành thì cũng không có được hạnh phúc.

Về mặt đối ngoại, nước ta bước vào Mậu Tuất với một tư thế chững chạc trong mối quan hệ quốc tế đầy sóng gió, nhiễu nhương. 

Tiếng vậy, bên cạnh những cơ hội thuận lợi do những gì đạt được trong Đinh Dậu tạo ra, vẫn còn đó không ít thách thức: nào là nguy cơ tụt hậu xa hơn về chất dưới tác động của vô số phát minh, sáng chế của làn sóng phát triển mới từ khoa học - công nghệ; 

Nào là những trở ngại nảy sinh do chủ nghĩa bảo hộ đẻ ra; nào là những rối ren do sự tranh hùng giữa các nước lớn trên phạm vi toàn cầu và ở khu vực; nào là những hành vi "lặng lẽ" nhưng không kém phần phức tạp để kiểm soát Biển Đông...

Hi vọng rằng những bảo bối hữu hiệu của "trường phái ngoại giao Hồ Chí Minh" sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi thách thức, giữ vững được hòa bình, củng cố được vị thế để làm nên nhiều công tích hơn trong sự nghiệp phát triển và bảo vệ Tổ quốc thân yêu của chúng ta.