Ảnh minh họa. Nguồn: southnassau.org

Ung thư đại tràng là một trong 10 bệnh ung thư thường gặp và có tỷ lệ tử vong cao ở nước ta. Biết được nguyên nhân gây bệnh, bạn hoàn toàn có thể phòng tránh bệnh ung thư đại tràng.

Ung thư đại tràng là gì?

Ung thư đại tràng là bệnh ác tính bắt nguồn từ đại tràng. Tế bào của đại tràng bị đột biến thành tế bào ung thư. Các tế bào ung thư tăng sinh vô độ và hình thành u, gây tổn thương đại tràng.

Các tế bào ung thư còn có khả năng di căn tới các cơ quan khác như hạch, màng bụng, gan, buồng trứng,…

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư đại tràng

Ngày nay, ung thư đại tràng nguyên nhân do đâu vẫn chưa sáng tỏ. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã tìm ra những yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh này. Các yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư đại tràng bao gồm:

Chế độ ăn

- Ung thư đại tràng liên quan chặt chẽ tới chế độ ăn nhiều thịt, mỡ động vật. Thực phẩm có nhiều mỡ, thịt động vật làm tăng lượng acid mật và làm thay đổi quần thể vi khuẩn trong đường ruột. Các vi khuẩn đường ruột sẽ biến đổi acid mật thành các chất độc có thể gây ung thư.

- Ăn các loại thực phẩm có chứa chất gây ung thư như benzopyren trong thịt nướng, nitrosamin trong đồ hun khói, đồ muối,… cũng có khả năng gây ung thư.

- Chế độ ăn ít chất xơ làm giảm khối lượng phân, kéo dài thời gian phân ở trong ruột, làm ruột phải tiếp xúc lâu với chất gây ung thư.

- Chế độ ăn thiếu các Vitamin A, B, C, E, thiếu canxi làm tăng nguy cơ ung thư.

- Ngược lại, chế độ ăn nhiều rau, củ, hoa quả giàu chất xơ có tác dụng chống lại ung thư đại tràng, mặc dù vai trò của nó chưa được rõ ràng.

Tiền sử mắc bệnh đại tràng

Những người có tiền sử mắc các bệnh về đại tràng như polyp đại tràng, viêm đại tràng mạn tính, bệnh Crohn,… có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng.

Polyp đại tràng nếu có nhiều và kích thước lớn, đặc biệt là polyp tuyến, khả năng cao đó là tổn thương tiền ung thư. Các tổn thương tiền ung thư có thể phát triển thành ung thư và cần được theo dõi sát sao.

Những người đã được phẫu thuật nối niệu quản với đại tràng có nguy cơ bị ung thư ở miệng nối sau khoảng 25-30 năm phẫu thuật. Do phần đại tràng luôn phải tiếp xúc với phân và nước tiểu.

Tiền sử mắc bệnh đái tháo đường

Nếu bạn mắc các bệnh đái tháo đường, bạn có khả năng mắc ung thư đại tràng cao hơn những người không mắc bệnh.

Tiền sử xạ trị vùng bụng

Những người đã từng xạ trị vùng bụng để điều trị ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư bàng quang,… có khả năng mắc ung thư thứ hai là ung thư đại tràng.

Tiền sử gia đình bị ung thư đại tràng

Nếu bạn có cha mẹ, anh chị em ruột bị bệnh ung thư đại tràng, bạn có khả năng mắc bệnh cao hơn nhưng người khác. Nếu có nhiều hơn một thành viên trong gia đình mắc bệnh, nguy cơ của bạn còn lớn hơn nữa.

Tuổi già

Đa số những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại tràng ở tuổi trên 50. Mặc dù bệnh này có thể gặp ở những người trẻ tuổi, nhưng tỷ lệ rất thấp.

Các thói quen không lành mạnh

- Uống rượu, hút thuốc lá, thuốc lào và sử dụng các chất kích thích khác làm tăng khả năng mắc ung thư đại tràng.

- Lối sống ít vận động và cơ thể béo phì cũng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh này và các ung thư khác nói chung.

Cách phòng tránh ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng là bệnh có tỷ lệ tỷ vong cao. Do đó, phòng tránh bệnh hiệu quả là điều cần làm ngay hôm nay. Cách để phòng tránh ung thư đại tràng là:

Khám sàng lọc ung thư sớm

Ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư có khả năng chữa khỏi nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, người bệnh thường được chẩn đoán khi ở giai đoạn muộn gây khó khăn cho điều trị.

Để phát hiện sớm ung thư đại tràng bạn cần được khám sàng lọc định kỳ. Những người có nguy cơ mắc bệnh trung bình có thể bắt đầu khám sàng lọc ở tuổi 50. Những người có nguy cơ cao, chẳng hạn như những người có tiền sử gia đình bị bệnh này, nên xem xét khám sàng lọc sớm hơn.

Thực hiện thay đổi lối sống

Bạn có thể giảm nguy cơ ung thư đại tràng bằng cách thay đổi những thói quen hàng ngày:

- Hạn chế ăn thịt, mỡ động vật và các loại thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm quay, nướng.

- Ăn nhiều loại trái cây, rau củ để bổ sung vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa. Những chất này có thể giúp phòng ngừa ung thư.

- Hạn chế uống rượu và bỏ thuốc lá. Mỗi ngày, bạn chỉ nên uống không quá một ly rượu đối với phụ nữ và hai ly đối với nam giới.

- Cố gắng tập luyện thể dục thường xuyên để nâng cao sức khỏe và kiểm soát cân nặng.

Ung thư đại tràng là bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh chưa được rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh có thể được phòng tránh nhờ vào thực hiện một lối sống lành mạnh. Khám định kỳ để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư và ung thư cũng giúp phòng và điều trị hiệu quả căn bệnh này.