U vàng dưới da là biểu hiện của rối loạn mỡ máu nặng chứ không phải là bệnh da liễu. Đây có thể là nguồn cơn của những bệnh lý nguy hiểm như: rối loạn chuyển hóa, mỡ máu, tim mạch, đột quỵ, viêm tụy cấp...

8 năm sống chung với các u cục mà không biết bệnh

Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương vừa khám cho nam bệnh nhân 40 tuổi, bàn tay, bàn chân bệnh nhân có các sẩn cục đa hình thái, đa kích thước 1-3cm, mật độ chắc, xuất hiện ở khớp mặt duỗi các ngón tay, chân, ấn không đau.

Bệnh nhân cho biết khoảng 8 năm nay thấy da vùng bàn tay, bàn chân, gối hai bên xuất hiện các sẩn cục kích thước nhỏ, lúc đầu màu đỏ, bằng phẳng với bề mặt da, ấn vào có đau ít. Sau đó các sẩn này tăng dần kích thước và nổi gồ trên bề mặt da nhiều, nhưng không đau.

Bệnh nhân đã đi khám và thấy có mỡ máu, acid uric cao nên được điều trị theo hướng: gout, rối loạn mỡ máu. Tuy nhiên sau điều trị tình trạng các sẩn cục vẫn to lên và xuất hiện nhiều hơn.

Kết quả thăm khám cận lâm sàng và giải phẫu bệnh, bệnh nhân được chẩn đoán u vàng thể củ.

Tương tự, cách khi vào viện 3 tháng, anh Đ.V.K. (34 tuổi, Quảng Ninh) thấy trên người xuất hiện các nốt đặc có nhân vàng, viền đỏ bên ngoài, kích thước 1-3mm, ở vùng lưng, bụng, cánh cẳng tay, đùi cẳng chân hai bên, không đau, không ngứa, không gây cảm giác khó chịu gì.

Anh K. tưởng mình bị mụn ngoài da nên tự ý nặn, những nốt nhỏ sau khi nặn nhân vàng ra thì thâm lại, đóng vảy, còn các nốt to hơn thì rất khó nặn. Đồng thời, các nốt này có xu hướng ngày càng lan rộng và dày đặc hơn ở các vị trí trên.

Anh đi khám da liễu nhưng không rõ chẩn đoán, uống thuốc 1 tháng các u lại nhiều hơn kèm theo mệt mỏi, gầy sút cân, tiểu nhiều, uống nhiều. Tại Bệnh viện Nội tiết trung ương, anh được chẩn đoán u vàng phát ban, rối loạn lipid máu hỗn hợp, đái tháo đường type 2.

Nhiều thể phát ban khắp cơ thể

Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hương, Bệnh viện Nội tiết trung ương, cho biết u vàng (erruptive xanthomas) là một tổn thương da lành tính gây ra bởi sự lắng đọng cục bộ của lipid, đặc biệt là triglycerid trong lớp hạ bì.

Biểu hiện của u vàng là các nốt đặc, sẩn màu vàng hồng có kích thước khác nhau từ 1-4mm, thường xuất hiện ở vị trí mặt duỗi các chi và mông, lưng. Tình trạng này thường đặc trưng bởi nồng độ triglycerid huyết thanh tăng cao và bệnh lý đái tháo đường kiểm soát kém hoặc mới được chẩn đoán.

"Có khoảng 10% bệnh nhân tăng triglycerid máu nặng có biểu hiện u vàng phát ban trên da. Bệnh nhân K. là một trong những ca bệnh đặc biệt của tăng triglycerid máu nặng với biểu hiện trên da kèm theo đái tháo đường mới được chẩn đoán", bác sĩ Hương nhấn mạnh.

U biểu hiện dưới dạng sẩn, mảng hoặc nodules trên da. U vàng ở da có thể vô căn hoặc là dấu hiệu của rối loạn lipid máu nguyên phát (có tính di truyền), tăng lipid máu thứ phát (do bệnh toàn thân hoặc thuốc). Các thể lâm sàng u vàng ở da bao gồm thể phát ban, thể phẳng, thể củ, thể ở gân, thể sùi…

Dễ viêm tụy cấp và nhồi máu cơ tim

TS.BS Nguyễn Quang Bảy, trưởng khoa nội tiết và đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết u vàng dưới da là biểu hiện của rối loạn mỡ máu nặng chứ không phải là bệnh da liễu.

Bệnh hình thành là do lipid huyết tương làm nhiệm vụ vận chuyển lipid trong đại thực bào và cholesterol trong máu đi đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Bệnh thường được phát hiện cùng lúc với một số bệnh lý tim mạch - nội tiết - chuyển hóa. Đồng thời, rối loạn lipid máu cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh lý này.

Tuy nhiên, một số trường hợp bị bệnh u vàng, nhưng hàm lượng mỡ trong máu vẫn bình thường. Người ta cho rằng có thể là do sự rối loạn chuyển hóa tại chỗ.

Bệnh không được điều trị có thể gây ra biến chứng ở các cơ quan:

Da: Vàng giác mạc, các ban vàng ở mi mắt, u vàng ở gân khuỷu tay, đầu gối, bàn tay, gót chân, màng xương…

Nội tạng: nhiễm lipid võng mạc, gan nhiễm mỡ, có thể gây viêm tụy cấp. Nguy hiểm nhất là gây xơ vữa động mạch, tổn thương động mạch vành gây nhồi máu cơ tim, tổn thương mạch máu não gây tai biến mạch não, tổn thương động mạch hai chi dưới gây viêm tắc thiếu máu hoại tử bàn chân...

Để chẩn đoán và điều trị, theo bác sĩ Hương cần phải sinh thiết nốt sẩn tìm tế bào bọt (đại thực bào ăn lipid), xem rối loạn lipid máu này có tính chất gia đình không, cùng với đó là tình trạng thừa cân, béo phì, đái tháo đường...

Ký sinh trùng gây nhiều loại u khắp cơ thể

Nhiều loại ký sinh trùng tạo ra các khối u trên khắp cơ thể. Không ít người bị chẩn đoán ung thư, bệnh viện trả về cuối cùng lại khỏi bất ngờ nhờ phát hiện và điều trị ký sinh trùng. Vậy phải phân biệt u do ung thư và ký sinh trùng thế nào?