Người biểu tình Iran biểu tình phản đối vụ tướng Soleimani bị Mỹ sát hại trước văn phòng Liên Hiệp Quốc tại Tehran, Iran - Ảnh: REUTERS

Hãng tin Reuters ngày 4-1 phát đi bản tin có tiêu đề: "Bên trong âm mưu của ông Soleimani tấn công lực lượng Mỹ tại Iraq" phần nào giúp giải đáp câu hỏi trên. 

Cuộc chiến giành ảnh hưởng tại Iraq

Giữa tháng 10-2019, thiếu tướng Qassem Soleimani, tư lệnh lực lượng đặc nhiệm al-Quds thuộc Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran, đã gặp các đồng minh dân quân người Shi’ite của Iraq tại một biệt thự bên bờ sông Tigris. Phía bên kia sông là khu tổ hợp Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad.

Theo thông tin về cuộc gặp này từ hai chỉ huy dân quân và hai nguồn tin từ lực lượng an ninh Iraq cung cấp cho Reuters, vị tư lệnh thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng đã chỉ đạo cho đồng minh cấp cao nhất của ông tại Iraq là Abu Mahdi al-Muhandis và nhiều lãnh đạo dân quân khác, tăng cường tấn công nhằm vào các mục tiêu của Mỹ tại Iraq bằng vũ khí tối tân do Iran cung cấp.

Tuy nhiên các kế hoạch hành động chiến lược chỉ được triển khai trong bối cảnh những cuộc biểu tình quy mô lớn phản đối sự ảnh hưởng của Iran tại Iraq gia tăng.

Tình thế bất lợi này khiến Cộng hòa Hồi giáo Iran trở thành thế lực không được chào đón ở Iraq. Và theo các nguồn tin của Reuters, các kế hoạch tấn công lực lượng Mỹ tại Iraq của tướng Qassem Soleimani là nhằm lái sự phản đối của dư luận Iraq với Iran sang phía Mỹ.

Tuy nhiên ý đồ hành động của ông Qassem Soleimani rốt cuộc lại dẫn đến cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ngày 3-1 giết chết ông này và ông Muhandis, đánh dấu mốc leo thang căng thẳng lớn giữa Washington và Tehran. 

Hai vị chỉ huy quân đội này đã chết trong xe khi đang tiến về thủ đô Baghdad. Biến cố giáng một đòn cực mạnh vào Cộng hòa Hồi giáo Iran và với các tổ chức bán quân sự mà nước này ủng hộ.

Hiểu Iraq như lòng bàn tay

Hãng tin Reuters cho biết từ những cuộc phỏng vấn của họ với các nguồn tin an ninh Iraq và các chỉ huy dân quân người Shi’ite, họ đã biết được phần nào hoạt động của ông Soleimani tại Iraq, một nơi mà như ông Soleimani từng nói với phóng viên Reuters là ông hiểu rõ như lòng bàn tay.

Hai tuần trước cuộc gặp tháng 10 kể trên, ông Soleimani hạ lệnh cho Lực lượng Vệ binh cách mạng Iran vận chuyển thêm các loại vũ khí hiện đại, như rocket katyusha và các loại tên lửa vác vai có khả năng bắn hạ trực thăng tới Iraq thông qua hai cửa khẩu biên giới. Các chỉ huy dân quân và nguồn tin an ninh Iraq xác nhận việc này với Reuters.

Khi có mặt trong cuộc họp tại biệt thự ở Baghdad, ông Soleimani nói với các chỉ huy có mặt tại cuộc họp về việc thành lập một nhóm dân quân mới gồm các lực lượng bán quân sự không mấy tên tuổi mà phía Mỹ không biết đến. Đây sẽ là lực lượng có thể tiến hành các cuộc tấn công bằng rocket nhằm vào những người Mỹ đang đồn trú tại các căn cứ quân sự Iraq.

Ông Soleimani cũng lệnh cho lực lượng Kataib Hezbollah, một lực lượng do ông Muhandis thành lập và huấn luyện ở Iran, giữ nhiệm vụ chỉ đạo kế hoạch mới.

Một trong các nguồn tin từ lực lượng dân quân kể lại, khi đó ông Soleimani đã nói với họ là một nhóm kiểu như Kataib Hezbollah "sẽ khó bị người Mỹ phát hiện".

Trước khi phát động các cuộc tấn công, giới tình báo Mỹ có lý do tin rằng tướng Soleimani có tham gia ở "giai đoạn cuối" trong việc hoạch định chiến dịch tấn công người Mỹ tại nhiều nước bao gồm Iraq, Syria và Lebanon.

Một quan chức cấp cao Mỹ tiết lộ với Reuters việc ông Soleimani đã cung cấp các loại vũ khí tân tiến cho lực lượng Kataib Hezbollah.

Phát biểu trước báo giới ngày 3-1, Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng, ông Robert O’Brien, cho biết ông Soleimani đã vừa từ Damascus (Syria) tới Iraq. Ông Robert O’Brien cáo buộc vị tướng của Iran đã "hoạch định các cuộc tấn công nhằm vào binh sĩ Mỹ, không quân, lực lượng thủy quân lục chiến, thủy thủ và các nhà ngoại giao của chúng ta".

Quan chức tại trụ sở của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran từ chối bình luận với Reuters về những thông tin liên quan tới âm mưu tấn công của tướng Soleimani mà Reuters có được từ các nguồn tin của họ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran cũng chưa bình luận gì về vấn đề này.

Tướng Iran Soleimani bị Mỹ 'tìm diệt' như cách với trùm khủng bố bin Laden

TTO - Diễn biến nóng tại Trung Đông với việc Mỹ không kích giết chết nhân vật quyền lực số 2 của Iran “quá nhanh, quá nguy hiểm” có thể khiến nhiều người không dễ tỏ tường câu chuyện.