Người tham gia giao thông dừng xe đúng vạch quy định tại ngã tư Hàng Xanh, Q.Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: NHẬT THINH

Theo thông tin từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, năm 2018 toàn quốc có hơn 8.000 người tử vong do tai nạn giao thông (TNGT). Thiệt hại do TNGT là 5-12 tỉ USD/năm. Mục tiêu kéo giảm 5-10% TNGT và thương vong mỗi năm cần thay đổi ý thức chấp hành pháp luật giao thông và ý thức về an toàn, bởi đây là nguyên nhân trong phần lớn vụ TNGT.

Đừng tự rước họa

Bao nhiêu người phóng nhanh, vượt ẩu, lái xe bạt mạng với "tốc độ bàn thờ" vẫn nhan nhản ngoài đường. Đường ngày càng đông xe nhưng ai cũng muốn vượt, không nhường. Leo lề, lấn trái, chạy ngược chiều… thành cảnh tượng hỗn loạn hằng ngày trên đường. 

Rồi người ta mang thói đi xe tùy tiện lên đường cao tốc với những vụ ôtô chạy ngược chiều, hoặc dừng xe tụ tập ăn uống rồi khoe hình ảnh lên mạng. 

Rồi thêm nỗi khiếp sợ khác khi xe tải lùa hàng chục xe máy trên đường vì tài xế có dùng chất kích thích (ma túy, rượu bia)…

Coi thường an toàn cho mình và cho người khác là nguyên nhân nhiều vụ tai nạn có thể tránh được. Như kiểu bất ngờ mở cửa ôtô gây tai nạn cho người đi xe máy, lỗi này thường không do tài xế, mà do người ngồi trên ôtô. 

Cũng có khi người đi xe máy bất cẩn, không chú ý quan sát tự va vào xe khác (như vụ một phụ nữ tử vong vì tông vào đuôi xe tải đang dừng bên đường chiều 13-9 ở huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước).

Lỗi thiếu quan sát khi sang đường, đi ngược chiều vẫn còn là nguyên nhân gây tai nạn phổ biến. Và dù nhiều nơi có biển cấm, nhắc nhở, dù tai nạn thường xuyên xảy ra nhưng vẫn có người bất chấp luật, vì sự tiện lợi mà không màng nguy hiểm. 

Ngày 2-11, tại quốc lộ 51 thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, một người đi xe máy ngược chiều, thiếu quan sát khi qua đường đã tử vong tại chỗ khi ôtô 16 chỗ không thể tránh kịp. Xem hình ảnh vụ tai nạn, nhiều người phải thật sự rùng mình sợ hãi bởi tai nạn trong tích tắc, từ sự thiếu ý thức... 

Ranh giới giữa sự sống và cái chết thành mong manh khi mọi người tự đánh cược với tử thần giao thông.

Quá nhiều vụ tai nạn đường sắt nghiêm trọng xảy ra khi ôtô, xe máy cố băng ngang đường ray trước mặt đoàn tàu đang tiến tới… Cũng có người mất mạng vì té ngã trên những con đường đầy bùn sình, đất cát do xe nào đó đổ vương vãi trên mặt lộ. 

Làng quê tôi từng bàng hoàng về cái chết tức tưởi của một cô giáo trẻ, đường trơn khiến xe máy cô loạng choạng, cô ngã, xe khác chèn ngang người. TNGT có thể vô chừng, không trừ một ai, nhưng nếu cẩn trọng và chấp hành luật sẽ giảm nguy cơ gây họa cho người, cho mình.

Phía sau tay lái là người thân

Tôi từng rất ấn tượng về một quảng cáo truyền thông nâng cao ý thức hạn chế rượu bia. Người ta ví người say lái xe là đã chở luôn cả gia đình - mái ấm của anh ta gập ghềnh, chông chênh phía sau lưng. Phía trước tay lái là sự sống, phía sau là hạnh phúc của chính mình và người thân. Không riêng gì với những người có hơi men, mỗi người lái xe đúng luật là tự bảo vệ mái ấm của gia đình.

Mỗi khi lưu thông trên đường thấy phía trước xảy ra tai nạn hay thấy vết sơn trắng vẽ đậm trên đường, tức đã có tai nạn xảy ra, người ta thường sẽ chạy chậm hơn, cẩn thận hơn. 

Rồi dần dà khi dấu vết kia mất đi, người ta lại lơ là, thiếu ý thức và tai nạn lại xảy đến. Những vết sơn gây sợ hãi, ám ảnh tiếp tục kể về câu chuyện của bao người khác! Trong đó nhiều vụ do lơ là, bất cẩn mà nhiều người đã và đang phải mang thương tật, mất tài sản, thậm chí mất mạng.

Người còn sống còn có thời gian để sám hối, sửa chữa sai lầm, chứ không thể trả lại sự sống, bù đắp đủ cho người đã thiệt mạng, đã thành tàn phế và mất sức lao động. 

Ngày thế giới tưởng niệm các nạn nhân tử vong do TNGT hằng năm sẽ thật sự ý nghĩa khi mỗi người, mỗi ngày thay đổi mình một chút để an toàn hơn. Tai nạn là lời nhắc nhở nghiêm khắc người ở lại. 

Tưởng nhớ người đi và cẩn trọng hơn mỗi bận đi về, vì mình, vì gia đình và vì mọi người.