20 năm trước ba tôi qua đời, tôi đã ký từ chối phần di sản thừa kế của ba tôi và để lại cho mẹ tôi đứng tên để hoàn tất thủ tục giấy tờ nhà đất.

Nếu sau này mẹ tôi mất mà không có di chúc thì theo pháp luật, tôi có quyền được thừa kế toàn bộ tài sản của mẹ tôi đã đứng tên, bao gồm cả phần tài sản trước đây tôi đã làm giấy từ chối nhận không?

- Luật sư Lê Văn Hoan (Đoàn luật sư TP.HCM) trả lời:

Điều 649 Bộ luật Dân sự quy định: Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc.

b) Di chúc không hợp pháp.

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Điều 651 quy định những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Mặc dù trước đây người con từ chối nhận di sản phần thừa kế từ cha nhưng toàn bộ nhà đất này hiện thuộc quyền sở hữu của người mẹ. Nếu cha mẹ chỉ có một người con và ông bà ngoại chết trước người mẹ thì người con là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người mẹ và là duy nhất.

Do đó người con sẽ được hưởng toàn bộ di sản thừa kế của người mẹ trừ những di sản mà mẹ bạn lập di chúc cho người khác (nếu có).

Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được luật sư tư vấn

Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân - gia đình, kinh doanh - thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế..., chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.

Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi (gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE) về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ [email protected].

Bà tôi mất không để lại di chúc, vợ bác đòi chia đất được không?

Bà tôi đứng tên 1 mảnh đất và giờ bà đã mất. Bà có 2 người con trai là bố tôi và bác tôi (đã mất). Bà có nguyện vọng giữ mảnh đất đó làm nhà thờ nhưng do bà mất đột ngột nên không có di chúc.