Bộ Giao thông vận tải vừa ban hành thông tư số 05/2024/TT-BGTVT sửa đổi một số thông tư về vận tải đường bộ, dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ, phương tiện và người lái.

Trong đó, về đào tạo lái xe có một số thay đổi đáng chú ý từ ngày 1-6-2024.

Được đào tạo lý thuyết trực tuyến

Quy định mới cho phép học lý thuyết lái xe được thực hiện theo một trong các hình thức (1) tập trung tại cơ sở đào tạo, (2) tập trung tại cơ sở đào tạo kết hợp với đào tạo từ xa, tự học có hướng dẫn và (3) đào tạo từ xa, tự học có hướng dẫn. Đào tạo từ xa, tự học có hướng dẫn là một phương thức đào tạo trực tuyến không đồng bộ.

Chương trình, giáo trình đào tạo lái xe trực tuyến được cơ sở đào tạo điều chỉnh cho phù hợp với năng lực của người học, hình thức đào tạo, thời gian đào tạo và do người đứng đầu quyết định.

Để đào tạo trực tuyến, phải có chương trình, giáo trình, học liệu, hệ thống quản lý đào tạo, quy chế đào tạo theo các quy định của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Riêng các môn học cấu tạo và sửa chữa thông thường, kỹ năng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, kỹ thuật lái xe phải học tập trung tại cơ sở đào tạo. Khác với hiện nay, cấu tạo và sửa chữa thông thường hạng B được tự học.

Bỏ giáo trình khung, tự xây dựng chương trình chi tiết môn học

Khái niệm "giáo trình khung" sử dụng từ 2018 đến nay cũng được bỏ, thay vào đó là giáo trình và chương trình khung. Tuy nhiên, vẫn giữ lại mục đích, yêu cầu của các môn học thay vì mục tiêu hoặc chuẩn đầu ra như giáo dục nghề nghiệp.

Nội dung chi tiết các môn học do người đứng đầu cơ sở đào tạo lái xe tự chịu trách nhiệm tổ chức xây dựng, phê duyệt và đưa vào tổ chức đào tạo, căn cứ vào "chương trình đào tạo lái xe" và "chương trình khung đào tạo lái xe".

Trên cơ sở đó, giáo trình cũng sẽ do cơ sở đào tạo lựa chọn hoặc "biên soạn, thẩm định và ban hành giáo trình theo quy định của pháp luật về giáo dục nghề nghiệp" phù hợp với chương trình khung đào tạo lái xe.

Thêm môn học

Một thay đổi đáng chú ý là có thêm môn học kỹ năng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, nâng số môn học lý thuyết lái xe từ 5 lên 6 tại phụ lục XXI của thông tư.

Các nội dung chính của môn học này gồm:

Khái quát tình hình cháy nổ trong nước và địa bàn trong những năm gần đây. Có các số liệu cụ thể minh chứng. Phân tích các nguyên nhân gây ra cháy nổ và bài học kinh nghiệm từ các vụ cháy lớn.

Kiến thức về các văn bản quy phạm pháp luật trong phòng cháy chữa cháy. Tính chất cháy nổ và sự nguy hiểm của các chất cháy nổ thường gặp như xăng, dầu, khí hóa lỏng…

Các chất thường được sử dụng để chữa cháy. Các biện pháp phòng cháy chữa cháy. Quy trình chữa cháy tại một vụ cháy, biện pháp, chiến thuật, kỹ thuật chữa cháy.

Hướng dẫn cách sử dụng, cách kiểm tra, bảo quản các phương tiện phòng cháy chữa cháy đơn giản thường được các doanh nghiệp và cơ sở trang bị. Thực hành chữa cháy bằng bình cứu hỏa xách tay.

Môn học "đạo đức, văn hóa giao thông và phòng chống tác hại của rượu, bia khi tham gia giao thông" được đổi ngắn gọn lại như trước đây là "đạo đức người lái xe và văn hóa giao thông".

Tuy nhiên, tại khoản 8 điều 4 của thông tư lại chỉ quy định 5 môn học lý thuyết, trong đó có "đạo đức, văn hóa giao thông và phòng chống tác hại của rượu, bia khi tham gia giao thông; kỹ năng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (4 giờ)" với thời lượng 14 giờ cho hạng B1 và 20 giờ cho B2, C.

Bớt kiểm tra môn học, xét tốt nghiệp thay cho kiểm tra kết thúc khóa học

Dù học 5 hoặc 6 môn lý thuyết nhưng sẽ không còn kiểm tra kết thúc môn học riêng cho từng môn. Mà thay vào đó là "kiểm tra khi kết thúc môn học lý thuyết theo bộ câu hỏi sát hạch lý thuyết (nội dung bộ câu hỏi gồm các môn học: pháp luật giao thông đường bộ; cấu tạo và sửa chữa thông thường; nghiệp vụ vận tải; đạo đức, văn hóa giao thông, phòng chống tác hại của rượu bia và phòng chống cháy nổ, cứu nạn và cứu hộ khi tham gia giao thông) và mô phỏng các tình huống giao thông".

Và "kiểm tra khi kết thúc môn học thực hành lái xe với các bài thi liên hoàn, bài tiến lùi hình chữ chi và lái xe trên đường".

Nội dung kiểm tra này hoàn toàn không khác với sát hạch cấp GPLX, trừ bài tiến lùi hình chữ chi mà trong sát hạch không có.

Kỳ kiểm tra kết thúc khóa học gồm "môn pháp luật giao thông đường bộ theo bộ câu hỏi sát hạch lý thuyết; môn thực hành lái xe với các bài thi liên hoàn, bài tiến lùi hình chữ chi và lái xe trên đường" cũng không còn. Thay vào đó là xét cấp chứng chỉ sơ cấp nghề hoặc chứng chỉ đào tạo với học viên đã đạt kiểm tra lý thuyết và thực hành.

Thay đổi này phù hợp với pháp luật giáo dục nghề nghiệp.

Tiêu chuẩn quốc gia về đào tạo lái xe, có chưa?

Lái xe là hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến trật tự, an toàn xã hội nên rất cần có tiêu chuẩn để làm căn cứ cho đảm bảo chất lượng đào tạo và sát hạch cấp giấy phép lái xe.