Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay với Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull trong cuộc gặp song phương ở Đà Nẵng vào tháng 11-2017 - Ảnh: REUTERS

Theo thông tin được tạp chí tài chính Australia Financial Review (AFR) của Úc đăng tải ngày 11-3, Úc và Việt Nam sẽ nâng cấp quan hệ hai nước lên đối tác chiến lược khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có chuyến thăm và làm việc tại thủ đô Canberra từ ngày hôm nay (14-3).

Việc nâng cấp quan hệ song phương Việt - Úc diễn ra vào thời điểm hai nước có nhiều điểm tương đồng về ưu tiên chiến lược, báo AFR bình luận.

AFR nói rằng Việt Nam là quốc gia quan trọng trong cuộc tranh chấp chủ quyền ở biển Đông. Đồng thời, Việt Nam cũng là một trong số ít các quốc gia có lập trường cứng rắn trước việc Bắc Kinh tôn tạo và quân sự hóa trái phép các đảo nhân tạo ở vùng biển này.

Theo tờ tạp chí của Úc, đây được xem là một sự kiện quan trọng trong bối cảnh Úc muốn tăng cường ảnh hưởng của mình trong khu vực cũng như thiết lập một hệ thống thỏa hiệp an ninh nhằm đối phó với một Trung Quốc ngày càng có các bước đi mạnh mẽ.

Khi phác thảo kế hoạch ký Đối tác chiến lược hồi tháng 11-2017, Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull từng nhấn mạnh rằng "hợp tác an ninh quốc phòng" là trọng tâm trong mối quan hệ được nâng cấp với Việt Nam.

Nhà lãnh đạo Úc thời điểm đó cho biết Việt Nam là nước có số du học sinh nhiều thứ tư tại xứ sở chuột túi, là thị trường nông sản đứng hàng thứ sáu của Úc và hơn 3/4 số "bánh mì" dùng trong các bữa ăn tại Việt Nam làm bằng lúa mì của Úc.

Trước thềm Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Úc và lễ ký kết nâng cấp quan hệ Việt - Úc, nhà lãnh đạo Úc cũng đã có cuộc phỏng vấn với tạp chí Australia Financial Review.

"Úc và ASEAN là các đối tác chiến lược và kinh tế thân cận. Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt này là cơ hội giúp khu vực của chúng ta an ninh và thịnh vượng hơn" - Thủ tướng Turnbull tỏ ra lạc quan về hợp tác Úc - ASEAN.

Nhà lãnh đạo Úc cho biết thêm: "Hội nghị đánh dấu thời kỳ trưởng thành trong mối quan hệ giữa Úc và Đông Nam Á. ASEAN là một trong ba đối tác thương mại hàng đầu của Úc, và chúng tôi có sự hợp tác mạnh mẽ trong việc đối phó các mối đe dọa an ninh trong khu vực".

Việt - Úc ký tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác toàn diện vào năm 2009 và tuyên bố tăng cường quan hệ đối tác toàn diện vào năm 2015. Việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược trong năm nay được xem là một cột mốc lớn kế tiếp trong quan hệ hai nước.

Nhận định về mối quan hệ nồng ấm giữa Việt Nam và Úc trên tạp chí AFR, giáo sư Carl Thayer đến từ Đại học New South Wales nói: "Úc đang thúc đẩy Việt Nam tự tin hơn để đóng vai trò mạnh mẽ hơn trong khu vực".

Việt Nam và Úc lần đầu tiên nhất trí bắt đầu thảo luận về quá trình nâng cấp quan hệ hai nước hồi năm 2015. Năm ngoái, tại Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Đà Nẵng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và người đồng cấp Úc Malcolm Turnbull cuối cùng đã nhất trí nâng cấp quan hệ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã bắt đầu chuyến thăm chính thức New Zealand từ hôm 11-3. Thủ tướng sẽ thăm chính thức Úc từ ngày 14-3 và tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Úc ở thành phố Sydney cho đến ngày 18-3.