Hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc xây đảo nhân tạo trái phép ở bãi Vành Khăn của Việt Nam - Ảnh: CSIS

* Có nhiều chuyên gia phân tích rằng việc Trung Quốc tiến hành các hoạt động cơi nới, xây dựng các công trình dân sự và quân sự trá hình tại khu vực quần đảo Trường Sa còn nghiêm trọng hơn việc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 cách đây một năm, ông nghĩ sao?

- Tôi đã nói về việc này đồng thời với lúc diễn ra câu chuyện về giàn khoan Hải Dương 981. Khi chất vấn Thủ tướng, tôi cũng đã đề cập vấn đề này. Khi tôi nói đến câu chuyện Trung Quốc đang xây những bức trường thành trên biển Đông, có vẻ như có một số người không đồng tình lắm. Nhưng thực tế gần đây lại càng cho thấy mưu đồ của Trung Quốc.

Họ muốn đóng những “cột mốc” bằng việc xây dựng các công trình đồ sộ, trường tồn, vĩnh cửu trên biển Đông chứ không phải công trình đơn giản.

Và nếu để họ ngang nhiên xây dựng những công trình vĩnh cửu như vậy trên lãnh thổ Việt Nam thì có nghĩa chúng ta đang mất đi những phần lãnh thổ thiêng liêng của mình.

Tôi rất đồng tình với quan điểm của đại biểu Nguyễn Anh Sơn là Quốc hội nên nghe báo cáo và thảo luận về vấn đề này. Đây là việc còn nghiêm trọng hơn cả vụ giàn khoan Hải Dương 981.

* Thực tế những ngày qua đã có những tiếng nói và hành động của quốc tế. Ông chú ý gì đến tình hình này?

- Đảm bảo luật pháp quốc tế và quyền tự do hàng hải trên biển Đông là quyền của các quốc gia, trong đó có Mỹ.

Tôi nghĩ rằng việc Mỹ đưa ra các tuyên bố và có những động thái xuất hiện ở biển Đông nhằm phản đối các hoạt động phi pháp cũng như tuyên bố hung hăng của Trung Quốc trong tình hình này là cần thiết.

Phải có những tiếng nói và hành động mạnh mẽ của một ai đó, quốc gia nào đó để ngăn chặn những vi phạm pháp luật quốc tế trắng trợn của Trung Quốc trên biển Đông, vì hòa bình và ổn định của khu vực.

Tôi nghĩ rằng không chỉ Mỹ mà các quốc gia khác như Ấn Độ, cộng đồng ASEAN và cả thế giới cần phải lên tiếng để bảo vệ lẽ phải, chấm dứt những hành động đơn phương, thách thức dư luận của Trung Quốc.

* Theo ông, trước tình hình phức tạp và nghiêm trọng như vậy, Quốc hội Việt Nam - với tư cách là cơ quan quyền lực tối cao - ngoài việc nghe báo cáo, thảo luận thì có nên ra một nghị quyết để bày tỏ thái độ, thậm chí là đưa ra các giải pháp?

- Tôi đồng tình với các ý kiến đề nghị Quốc hội phải thảo luận về vấn đề này. Còn việc có ra nghị quyết hay không, tỏ thái độ thế nào, có biện pháp gì... thì tùy thuộc vào ý kiến của số đông đại biểu Quốc hội.

Theo ý kiến cá nhân, tôi thấy Quốc hội Việt Nam phải bày tỏ thái độ, bởi Quốc hội đại diện cho nhân dân, trong lúc cử tri bức xúc, nhân dân mong đợi thì Quốc hội nên có ứng xử phù hợp với mong muốn của cử tri. Đây là điều cần thiết vào lúc này.