Có khoảng 500 container hàng bị ùn ứ tại cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn - Ảnh: PT

Ngày 22-10, đoàn công tác của Bộ Công thương đã đến tháo gỡ khó khăn, giải quyết ách tắc hàng nông sản xuất khẩu tại cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn.

Theo bà Vũ Thị Nguyệt, chủ hộ kinh doanh cá thể cho biết, từ ngày 15-10 đến nay, lượng thanh long xuất khẩu được của doanh nghiệp giảm 40%.

Nguyên nhân là trước đây phía bạn chỉ kiểm tra hàng bằng mắt thường, thì nay kiểm tra thực tế và thực hiện truy xuất nguồn gốc ngay tại cửa khẩu.

Mặc dù doanh nghiệp được các cơ quan chức năng tại cửa khẩu hỗ trợ nhiều, thậm chí cung cấp nước uống, đồ ăn cho lái xe, hay lựa chọn những quả nhanh hỏng, ưu tiên vào luồng xanh, song vẫn gặp không ít khó khăn.

Đặc biệt khi vụ dưa hấu sắp tới, phía Trung Quốc không cho lót rơm rạ mà phải dùng bao bì, dẫn tới quả dưa dễ bị hỏng vì nóng, bí, khiến cho doanh nghiệp lo lắng mà không biết dùng biện pháp nào.

Ông Quốc Hải, phó giám đốc Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn, cho biết lượng hàng hoá dồn về cửa khẩu Tân Thanh từ giữa tháng 10 tăng đột biến (khoảng trên 250 xe/ngày) chủ yếu là mặt hàng thanh long do đang vào chính vụ.

Trong khi đó, Hải quan Trung Quốc áp dụng hệ thống kiểm tra, giám sát toàn bộ quy trình, bao gồm cả xe có hàng và không có hàng. Thời gian kiểm tra mất khoảng 6-7 phút, so với trước đây là 2 phút, nên mỗi ngày chỉ có 120-150 xe nên dẫn tới tình trạng ùn ứ.

"Mỗi ngày đều tồn khoảng 400 xe, cao điểm ngày 18-10 chỉ xuất khẩu được 182 xe. Tính đến 19h ngày 21-10, lượng phương tiện tại cửa khẩu còn tồn khoảng 470 xe hàng, do phía bạn thắt chặt quản lý truy xuất nguồn gốc. Muốn xuất khẩu phải có giấy phép của cơ quan kiểm dịch, thông tin về chất lượng sản phẩm và truy xuất nguồn gốc" - ông Hải cho hay.

Hiện nay, phía Trung Quốc chỉ cho phép nhập khẩu hàng nông sản qua 3 cửa khẩu: Cốc Nam, Tân Thanh và Hữu Nghị, gây nên tình trạng ùn ứ hàng hoá xuất khẩu tại một số thời điểm.

Ông Trần Thanh Hải, cục phó Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho rằng thời gian tới, các sở công thương cùng phối hợp với Bộ NN&PTNT thông báo, khuyến cáo tới doanh nghiệp, thương nhân cần chủ động trong việc nghiên cứu, tìm hiểu, cập nhật tình hình những yêu cầu của thị trường.

Chẳng hạn như yêu cầu về tem nhãn, truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn vùng trồng, kiểm nghiệm, kiểm dịch, đóng gói, chất lượng, chủng loại… mới có thể xử lý tận gốc vấn đề "cung vượt quá cầu" như hiện nay được.

Bộ Công Thương cũng đề nghị UBND các tỉnh có nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc (Bình Thuận, Long An, Tây Ninh, Ninh Thuận, Gia Lai…) thông báo về tình hình ùn ứ hàng hoá tại cửa khẩu Tân Thanh để phối hợp chỉ đạo điều tiết hợp lý lượng hàng hoá lên cửa khẩu, tránh tình trạng ùn tắc, hàng hoá xuống cấp, hư hỏng, thiệt hại cho thương nhân.

Ngoài ra sẽ đề nghị phía bạn cho phép mặt hàng nông sản qua các cửa khẩu khác của Lạng Sơn như: Chi Ma, Na Hình, Bình Nghi… để tăng khả năng thông quan.