Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị - Ảnh: Reuters

"Chúng tôi (Trung Quốc) sẵn sàng, trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc 'một Trung Quốc' và tôn trọng các lợi ích cốt lõi của nhau để đối thoại với chính phủ mới của Mỹ", ông Vương Nghị khẳng định tại một buổi tiệc tất niên.

Tuyên bố này sau đó được Bộ Ngoại giao Trung Quốc đăng tải lại vào cuối ngày 24-1. Theo đó, người đứng đầu ngành ngoại giao Trung Quốc thừa nhận việc định hướng quan hệ Trung - Mỹ dưới thời ông Trump "đã thu hút được sự chú ý đặc biệt" trong thời gian qua.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh Bắc Kinh sẵn sàng "tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau, tập trung hợp tác, quản lý và kiểm soát các tranh chấp và thúc đẩy sự phát triển của quan hệ Mỹ - Trung, vì lợi ích lớn hơn của hai dân tộc".

Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump không mấy suôn sẻ. Chính quyền mới ở Washington có thái độ cứng rắn với Trung Quốc trong nhiều vấn đề như thương mại, tranh chấp ở Biển Đông. Bản thân ông Trump cũng hơn một lần làm "phật ý" Trung Quốc khi tỏ ra nghi ngờ chính sách "một Trung Quốc".

Sự đối đầu giữa hai cường quốc kinh tế số 1 và số 2, nếu có và trở nên gay gắt, sẽ khiến nền kinh tế thế giới loạn nhịp phát triển. Điều này đã được Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai nhắc tới trong bài xã luận của Tân Hoa xã đăng ngày 25-1. 

Đại sứ Cui cho rằng hiện tại chính quyền Trump vẫn chưa có một chính sách rõ ràng với Trung Quốc và khẳng định xu hướng chung trong quan hệ Trung - Mỹ chắc chắn không thể đảo chiều bởi "đó là sự lựa chọn đúng duy nhất" cho cả hai nước.

Ông Cui cũng cảnh báo bất kỳ một cuộc chiến tranh thương mại nào xảy ra thì người thiệt hại nhiều nhất vẫn là Trung Quốc và Mỹ. Đồng thời kêu gọi ông Trump hãy làm đúng trách nhiệm của một nước lớn. 

"Nền kinh tế thế giới cần động lực để phát triển mạnh mẽ hơn và tăng trưởng nhanh hơn, đó là trách nhiệm không thể tránh được của Mỹ và Trung Quốc, đó là việc phải làm hơn là chú tâm vào một cuộc chiến tranh thương mại", ông Cui tuyên bố.

Khi được hỏi về quyết định rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương của tổng thống Trump, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ thừa nhận một mình Bắc Kinh không thể đảm nhận vị trí của Mỹ - quốc gia đã đặt ra rất nhiều nguyên tắc và định chế trong thương mại quốc tế.

"Các nguyên tắc trong thương mại quốc tế không thể chỉ được định sẵn bởi Trung Quốc hay Mỹ. Thay vào đó, nó nên được xây dựng và thực hiện bởi tất cả các quốc gia trên thế giới", ông Cui kêu gọi.