Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục gia tăng trong những ngày gần đây, khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới liên tục tung ra các đòn thuế quan trả đũa lẫn nhau, đẩy cuộc đối đầu thương mại lên mức chưa từng có.

Ngày 9-4, Trung Quốc đã công bố Sách trắng về quan hệ kinh tế và thương mại với Mỹ, trong đó nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp đáp trả sau khi Washington tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc.

Theo Tân Hoa xã, Sách trắng nêu rõ Trung Quốc cho rằng việc hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có những khác biệt và căng thẳng trong hợp tác kinh tế - thương mại là điều bình thường, và Bắc Kinh sẵn sàng đối thoại với Washington để giải quyết các vấn đề này.

"Nếu Mỹ tiếp tục lạm dụng thuế quan để gây sức ép với Trung Quốc, Trung Quốc sẽ kiên quyết phản đối và không bao giờ chấp nhận kiểu bắt nạt như vậy", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm phát biểu tại một cuộc họp báo thường kỳ.

Ông Lâm nhấn mạnh, nếu Mỹ thực sự muốn giải quyết vấn đề thông qua đối thoại và đàm phán thì cần phải thể hiện thái độ bình đẳng, tôn trọng và cùng có lợi; đồng thời khẳng định "quyền phát triển hợp pháp của nhân dân Trung Quốc là bất khả xâm phạm".

"Chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của Trung Quốc là thiêng liêng và không thể bị xâm phạm. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp kiên quyết và mạnh mẽ để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình", ông Lâm nói.

Trong cùng ngày, Bộ Thương mại Trung Quốc cũng khẳng định nước này có "ý chí vững chắc" để đấu tranh trong cuộc chiến thương mại với Washington.

"Với ý chí kiên định và phương tiện phong phú, Trung Quốc sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp đáp trả và chiến đấu đến cùng nếu Mỹ vẫn tiếp tục leo thang các biện pháp hạn chế về kinh tế và thương mại", Tân Hoa xã dẫn lời bộ này cho biết.

Là đối thủ kinh tế lớn nhất nhưng cũng là đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, Trung Quốc hiện là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong đợt áp thuế này.

Ban đầu, ông Trump công bố mức thuế bổ sung 34% đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày 2-4, nâng tổng mức thuế Mỹ đánh lên nước này tính tới thời điểm bấy giờ là 54%.

Tuy nhiên, một ngày sau đó, khi Trung Quốc đáp trả bằng mức thuế tương tự đối với hàng hóa Mỹ, ông Trump ngay lập tức nâng thêm 50% thuế nữa. Tính cả các mức thuế đã áp dụng hồi tháng 2 và tháng 3, tổng mức thuế quan mà chính quyền Trump áp lên hàng hóa Trung Quốc đã lên tới 104%.

Trước động thái này, Bắc Kinh khẳng định sẽ "chiến đấu đến cùng", không chấp nhận nhượng bộ trước áp lực từ Washington.

Không dừng lại ở biện pháp thuế quan, Trung Quốc còn triển khai thêm các công cụ kinh tế khác, trong đó đáng chú ý là siết chặt xuất khẩu đất hiếm - nguyên liệu chiến lược trong sản xuất công nghệ cao - nhằm gây sức ép lên những ngành công nghiệp mà Mỹ đang phụ thuộc.

Trong khi đó, ông Trump khẳng định bóng đang nằm trong sân của Trung Quốc, rằng nước này "rất muốn đạt được thỏa thuận, nhưng họ không biết bắt đầu từ đâu". Vị tổng thống gợi ý rằng Bắc Kinh có thể bắt đầu bằng một cú điện thoại.

Dù cả hai nước đều để ngỏ khả năng đàm phán, nhưng với những động thái cứng rắn và leo thang gần đây, con đường dẫn tới một thỏa thuận thương mại toàn diện được cho là đầy chông gai, thậm chí có nguy cơ không thể cứu vãn.

Ông Tập lần đầu lên tiếng

Phát biểu tại Hội nghị Trung ương về công tác đối ngoại khu vực hôm 9-4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định sẽ tăng cường quan hệ chiến lược với các nước láng giềng bằng cách "xử lý thỏa đáng" những khác biệt và thắt chặt hơn nữa chuỗi cung ứng khu vực.

Ông Tập nhấn mạnh rằng việc "xây dựng cộng đồng chung vận mệnh" sẽ là ưu tiên trong chính sách ngoại giao của Trung Quốc với các nước xung quanh.

Đây là bài phát biểu công khai đầu tiên của ông Tập kể từ khi căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang tới nay. Theo Tân Hoa xã, mối quan hệ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng đang ở "mức tốt nhất trong lịch sử hiện đại". Tuy nhiên, Trung Quốc cũng thừa nhận đang bước vào giai đoạn then chốt, chịu tác động sâu sắc từ những biến động khu vực và toàn cầu.

Hội nghị lần này là phiên họp chuyên đề đầu tiên về ngoại giao láng giềng do lãnh đạo cấp cao Trung Quốc tổ chức kể từ năm 2013, phản ánh sự chú trọng ngày càng lớn của Bắc Kinh đối với quan hệ với các quốc gia châu Á.

Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược với Mỹ ngày càng gay gắt, Trung Quốc coi ngoại giao láng giềng là trọng tâm hàng đầu trong chính sách đối ngoại, nhằm củng cố vị thế khu vực và ứng phó với thách thức toàn cầu.

Tuổi Trẻ Online tiếp tục cập nhật...

Mỹ chính thức áp thuế quan 104% với hàng Trung Quốc

Nhà Trắng thông báo chính thức áp thuế 104% đối với hàng Trung Quốc từ ngày 9-4 sau khi Bắc Kinh từ chối dỡ bỏ các biện pháp trả đũa thuế quan.