Ông Vương Nghị (trái) gặp Thủ tướng Campuchia Hun Sen tại Phnom Penh - Ảnh: Reuters

Trong ASEAN, Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei đều có tranh chấp với Trung Quốc ở biển Đông, vùng biển mà Bắc Kinh ngang nhiên nhận chủ quyền gần như toàn bộ. Chỉ có Campuchia và Lào lại là các nước không có tranh chấp ở biển Đông. 

Nói với các phóng viên tại thủ đô Vientaine (Lào), Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói Trung Quốc đã đạt được “sự nhất trí quan trọng” với Brunei, Campuchia và Lào. 

Theo Reuters, ông Vương Nghị vẫn một mực nói rằng vấn đề biển Đông không phải là tranh chấp giữa Trung Quốc và ASEAN nên không thể ảnh hưởng đến quan hệ Trung Quốc và ASEAN.

Trung Quốc luôn tìm cách giải quyết song phương các tranh chấp trong khi các nước ASEAN lại muốn giải quyết vấn đề này một cách đa phương. 

Cũng cần nhắc lại, hồi tháng 2, ASEAN đã bày tỏ cực kỳ quan ngại về căng thẳng gia tăng trên biển Đông, nơi mà Trung Quốc liên tục có hành động quân sự hóa, bồi đắp đảo nhân tạo trái phép. 

Vào thời điểm đó, như Reuters cho biết, ASEAN nói trong tuyên bố rằng việc “bồi đắp đảo và các hoạt động làm leo thang tình hình đã làm gia tăng căng thẳng và hủy hoại hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực. 

Mỹ cũng lên tiếng chỉ trích Trung Quốc về việc bồi đắp đảo và xây dựng các công trình trái phép trên biển Đông. 

Vừa qua Trung Quốc cũng đã tìm cách đưa vấn đề biển Đông ra khỏi Hội nghị G7 ở Nhật Bản nhưng các nước G7 vẫn ra tuyên bố quan ngại về tình hình.

Trái ngược với những tuyên bố và cam kết không quân sự hóa biển Đông, Trung Quốc vẫn có những hành động gây quan ngại cho cộng đồng quốc tế như đưa hệ thống tên lửa ra đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà Bắc Kinh chiếm giữ trái phép.