Sinh viên Trung Quốc tham quan khu vực tuyển sinh của các trường đại học Mỹ tại Bắc Kinh năm 2011 - Ảnh: New York Times

Theo Hãng tin Reuters, thông báo được phát trên Đài truyền hình trung ương Trung Quốc, trích lời bộ trưởng Bộ Giáo dục ngày 3-6 với nội dung: Gần đây, một số sinh viên Trung Quốc dự định đi du học ở Mỹ đã gặp phải các vấn đề liên quan đến việc được cấp visa thời hạn ngắn với tỉ lệ từ chối visa tăng.

"Điều này đã ảnh hưởng đến các du học sinh dự định du học ở Mỹ và khả năng hoàn thành việc học suôn sẻ của các sinh viên hiện tại. Bộ trưởng đề nghị các sinh viên và học giả phải đánh giá các nguy cơ thật cẩn thận trước khi quyết định đi du học ở nước ngoài và có sự chuẩn bị thích hợp".

Theo Reuters, mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đã xấu đi trông thấy vì căng thẳng liên quan đến các bất đồng trong vấn đề thương mại, lệnh trừng phạt của Mỹ đối với công ty công nghệ Huawei, căng thẳng trên Biển Đông, và sự hỗ trợ của Mỹ cho Đài Loan.

Hu Xijin, biên tập viên của Thời Báo Hoàn Cầu, viết trên tài khoản Twitter của mình cho rằng cảnh báo của bộ trưởng Bộ Giáo dục "là phản ứng trước một loạt biện pháp mang tính phân biệt đối xử của Mỹ với sinh viên Trung Quốc, và có thể xem đây là phản ứng (của Trung Quốc) với cuộc chiến tranh thương mại do Mỹ khơi mào".

Năm ngoái, đại sứ quán Trung Quốc ở Washington cũng phát đi thông báo khuyên người Trung Quốc có ý định đi du lịch Mỹ phải hiểu rõ về các vấn đề rắc rối liên quan đến chi phí y tế đắt đỏ, tình trạng xả súng ở nơi công cộng, nạn trộm cướp và việc khám xét, tịch thu hành lý của cán bộ hải quan.

Tháng trước, một nhóm nghị sĩ của Đảng Cộng hòa ở Thượng viện Mỹ đã đề xuất ban hành luật nhằm cấm bất cứ ai thuộc biên chế của quân đội hoặc được quân đội Trung Quốc tài trợ nhận thị thực du học và nghiên cứu ở Mỹ.

Chính phủ Mỹ sẽ lập một danh sách các tổ chức và cơ quan liên quan đến quân đội Trung Quốc và cá nhân nào liên quan đến các tổ chức này sẽ không được đến Mỹ học tập hay nghiên cứu để tránh nguy cơ trộm cắp các bí mật về sở hữu trí tuệ và công nghệ.

Tuy nhiên, đại diện của các trường đại học ở Mỹ cũng phản biện về nguy cơ phản ứng thái quá của các nhà lập pháp với lý do cần công nhận vai trò quan trọng của các học giả và sinh viên Trung Quốc và tách bạch vấn đề này với các nguy cơ về an ninh.

Ước tính chi phí học phí và các loại phí mà 360.000 du học sinh Trung Quốc đang du học đóng góp cho nền kinh tế Mỹ là khoảng 14 tỉ USD.

TTO - Tác động của thương chiến Mỹ - Trung không chỉ trong lĩnh vực đầu tư, thương mại, mà còn chi phối cả tới lựa chọn điểm đến học tập của các du học sinh Trung Quốc.