Trọng tài là... đầu câu chuyện

NGUYÊN KHÔI

Tục ngữ Việt Nam có câu "Miếng trầu là đầu câu chuyện". Nhưng với bóng đá Việt Nam, "trọng tài là… đầu câu chuyện" cho dù họ đúng hay sai.

Nói vậy bởi trọng tài là chủ đề nóng của bóng đá Việt Nam trong 10 ngày qua ở cả V-League lẫn Giải hạng nhất.

Mới nhất là câu chuyện Văn Quyết nhận thẻ đỏ vì tấn công trợ lý trọng tài sau trận Hà Nội thua chủ nhà Topenland Bình Định 1-3 vào tối 17-4.

Trọng tài xử lý đúng vẫn bị phản ứng

Phản ứng thể hiện bức xúc của Văn Quyết đến từ việc trọng tài chính Nguyễn Mạnh Hải "bẻ còi", phạt ngoài vòng cấm rồi chuyển sang 11m ở phút 61 khi trợ lý trọng tài Nguyễn Lê Nguyên Thành căng cờ hội ý.

Rafaelson nâng tỉ số lên 2-1 cho Topenland Bình Định. Đây là bước ngoặt dẫn đến trận thua đầu tiên của CLB Hà Nội ở V-League 2023.

Vấn đề là trọng tài Hải có sai không? Băng hình trận đấu cho thấy ông Hải không sai khi pha phạm lỗi trong vòng cấm rõ ràng. Ở vòng 6 trên sân Thống Nhất, trọng tài Vũ Nguyên Vũ cũng có pha "bẻ còi" tương tự.

Ông Vũ cho chủ nhà CLB TP.HCM đá phạt ngoài vòng cấm khi Victor Mansaray sút bật tay trung vệ Adriano Schmidt trong vòng cấm. Nhưng sau khi hội ý với trợ lý trọng tài Nguyễn Thành Trung, trọng tài Vũ đã đổi thành quả phạt 11m, giúp CLB TP.HCM gỡ hòa 1-1.

Đây cũng là tình huống "bẻ còi" đúng của trọng tài. Nhưng cầu thủ Topenland Bình Định phản ứng gay gắt với những lời lẽ khó nghe.

Vòng 3 Giải hạng nhất 2023 hôm 15-4 cũng chứng kiến một hình ảnh phản cảm khác của việc phản ứng trọng tài. Bị từ chối bàn thắng vào lưới chủ nhà Hòa Bình vì lỗi việt vị rõ ràng ở cuối hiệp 1, cầu thủ lẫn ban huấn luyện CLB Bình Phước đã vây và xô đẩy trợ lý trọng tài Nguyễn Văn Lưu - người đã căng cờ báo việt vị.

HLV Lê Thanh Xuân còn phải nhận thẻ đỏ từ trọng tài Trần Ngọc Ánh khi được cho là có tác động vào mặt một trọng tài đứng gần mình.

Cần hành xử đúng mực

Cả ba câu chuyện trên đều cho thấy trọng tài đã có quyết định đúng dù là "bẻ còi". Nhưng các cầu thủ lẫn HLV đều có những phản ứng quá mức, thậm chí là tấn công trọng tài. Với Văn Quyết, hành động tấn công trọng tài là điều khó chấp nhận dù anh đã lên tiếng xin lỗi.

Đúng sai chưa bàn tới, nhưng tôn trọng quyết định của trọng tài là điều cần phải thực hiện. Bởi nếu không, hình ảnh của chính cầu thủ lẫn giải đấu sẽ xấu dần trong mắt người hâm mộ.

Bóng đá luôn có sai lầm. Ngay chuyên nghiệp như Giải ngoại hạng Anh, trọng tài cũng là chủ đề gây tranh cãi dù có VAR hỗ trợ.

Nhưng phản ứng của cầu thủ, HLV lẫn từ chính người đứng đầu Cơ quan Quản lý trọng tài chuyên nghiệp Anh (PGMOL) rất chuyên nghiệp. PGMOL đã phải xin lỗi CLB Brighton ba lần kể từ cuối năm 2022 đến nay vì các quyết định sai lầm của trọng tài.

Đây là cách tốt nhất để PGMOL xoa dịu CLB và thể hiện tinh thần cầu thị. CLB Khánh Hòa hay CLB TP.HCM hẳn sẽ rất vui nếu như ban trọng tài VFF có lời xin lỗi vì những sai lầm của trọng tài ở vòng 5.

Các CLB ở Anh cũng không phản ứng tiêu cực như cách mà các CLB hay cầu thủ Việt Nam đang phản ứng như đã nhắc ở trên. Khi bức xúc vì trọng tài, các CLB ở Anh sẽ gửi đơn khiếu nại.

Ban tổ chức giải làm việc với PGMOL để bảo vệ quyền lợi của các CLB và sẽ xin lỗi nếu trọng tài sai. Phản ứng văn minh là điều bóng đá Việt Nam cần phải thực hiện bởi hình ảnh của giải đấu sẽ không thể tốt lên khi trọng tài luôn bị chỉ trích dù sai hay đúng.

Vì sao trọng tài Malaysia làm được?

Tối 17-4, trận Thanh Hóa - TP.HCM (5-3) khép lại với 5 thẻ vàng cùng nhiều va chạm căng thẳng. Ngoài sân, HLV Popov (Thanh Hóa) và Vũ Tiến Thành (TP.HCM) đã xảy ra màn đấu khẩu gay gắt.

Nhưng mọi việc vẫn nằm trong tầm kiểm soát của trọng tài đẳng cấp FIFA Bin Ali đến từ Malaysia - người được ban tổ chức V-League mời đến điều khiển vòng 7 trên sân Thanh Hóa.

Cương nhu đúng lúc, trọng tài Bin Ali góp phần không nhỏ trong việc dập tắt sự nóng nảy của cầu thủ hai đội. Nhiều cựu trọng tài quốc gia, cựu trọng tài FIFA Việt Nam dành lời khen cho ông Bin Ali.

Trong đó, ông Bin Ali đã dừng trận đấu gần cuối hiệp 1 để đề nghị hai HLV cần phải bình tĩnh, không nên có những cuộc đấu khẩu. Phút 17, bóng chạm tay Hoài An trong vòng cấm địa, nhưng trọng tài Bin Ali không cho Thanh Hóa hưởng phạt đền.

Giải thích việc này, một cựu trọng tài FIFA nói: "Ông ấy vận dụng đúng tinh thần luật của FIFA: chỉ thổi phạt đền khi trọng tài quán xuyến đầy đủ việc cầu thủ bị phạm lỗi".

Trước đó, một trọng tài FIFA của Malaysia, ông Tuan Yaasin, đã gây ấn tượng tốt đẹp với cầu thủ lẫn HLV CLB Khánh Hòa và SHB Đà Nẵng.

"Trọng tài Yaasin bám sát mọi diễn biến, nhờ phân phối sức lực hợp lý và phán đoán tình huống khá tốt. Từ đó, ông đưa ra những quyết định nhanh, dứt khoát với phong thái tự tin. Nhìn rõ sự quyết đoán của ông Yaasin, cầu thủ hai đội hiếm khi tranh luận về các tình huống bị phạt" - trọng tài thứ tư trận này là ông Khổng Tam Cường nhận định như vậy về đồng nghiệp Yaasin.

Ông Cường cho biết thêm: "Đây là tuần cuối của tháng chay Ramadan nên người theo đạo Hồi phải nhịn ăn uống từ lúc mặt trời mọc cho đến khi mặt trời lặn. Với trọng tài, việc chay tịnh như thế rất dễ kiệt sức nếu không chuẩn bị nghiêm túc. Tuy nhiên, hai trọng tài Malaysia đều chu toàn trận đấu với nền tảng thể lực dồi dào. Thật đáng phục!".

SĨ HUYÊN