Lãnh đạo Hà Nội, TP.HCM cho biết hai địa phương đang khẩn trương xây dựng, trình Quốc hội ban hành nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc thù để phát triển mạng lưới đường sắt đô thị. 

Kiến nghị nhiều nhóm chính sách

Theo đó bao gồm 5 nhóm chính sách: huy động nguồn vốn; rút ngắn tiến độ, phát triển đô thị theo hướng tuyến giao thông (TOD); phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực; các chính sách khác. Có 13 chính sách chung được đề xuất từ hai thành phố. 

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường kiến nghị áp dụng trình tự thủ tục rút gọn khi xây dựng, ban hành nghị quyết của Quốc hội (sẽ rút ngắn 5-6 tháng). Đồng thời phân cấp cho TP.HCM lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi các dự án đường sắt, quyết định chủ trương đầu tư…

Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Trọng Đông kiến nghị các chính sách như: không thực hiện thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư các dự án đường sắt đô thị; thu hồi đất song song với quá trình chuẩn bị đầu tư; lập quy hoạch phương án tuyến, vị trí công trình và khu vực TOD không cần đợi điều chỉnh các quy hoạch liên quan. 

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết phần đánh giá tác động của từng chính sách chưa đánh giá cụ thể các phương án; chưa lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị liên quan; chưa rà soát, cập nhật đầy đủ văn bản quy phạm pháp luật vừa ban hành.

Một số chính sách hai thành phố đề xuất khác nhau. Đơn cử như tại loại dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD, Hà Nội kiến nghị lập báo cáo nghiên cứu khả thi, song TP.HCM kiến nghị chỉ cần căn cứ quy hoạch chung là thành phố có thể phê duyệt chủ trương đầu tư… nên cần rà soát thống nhất chung. 

Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp cho rằng có đủ căn cứ để xây dựng dự thảo nghị quyết trình Quốc hội ban hành theo trình tự thủ tục rút gọn. Nghị quyết của Quốc hội có thể áp dụng cho cả hai thành phố, bao gồm chính sách chung và chính sách áp dụng riêng, song cần làm rõ nội hàm từng cơ chế chính sách.

Rà soát các chính sách tăng phân cấp, phân quyền

Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Giao thông vận tải cùng hai thành phố khẩn trương rà soát nội dung từng cơ chế chính sách đặc biệt, đặc thù trong dự thảo nghị quyết trình Quốc hội theo thủ tục rút gọn.

Trong đó, cần phân nhóm chính sách chung dành cho cả hai thành phố (bao gồm cả những chính sách mới chỉ thực hiện ở TP Hà Nội hoặc TP.HCM); nhóm chính sách riêng cho từng thành phố.

Hai thành phố cần đề xuất cụ thể về cơ chế chính sách phân cấp trình tự thủ tục phê duyệt dự án, quyết định chủ trương đầu tư, vốn đầu tư, điều chỉnh quy hoạch… Việc này bảo đảm rút ngắn trình tự, thủ tục chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án, đẩy nhanh tiến độ thi công xây lắp, sớm hoàn thành các dự án, trên tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". 

Đồng thời triển khai các bước theo quy định của pháp luật đầu tư, các cơ chế chính sách đặc biệt, đặc thù đã đề xuất để chuẩn bị cho các dự án đầu tư đường sắt đô thị.

Bộ Giao thông vận tải và hai thành phố phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện tờ trình, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 2-2025.

Đề xuất công nghệ mới xây cao tốc, đường sắt đô thị theo tiêu chí nhanh, rẻ, tốt

Xây dựng cao tốc cầu cạn, đường sắt đô thị trên cao bằng công nghệ mới - cầu bản trên cọc PRC V+ có chi phí bằng 1/3 vốn đầu tư các cao tốc cầu cạn hiện hữu trên cả nước.