Một ảnh chân dung phụ nữ do nhà nhiếp ảnh Na Sơn chụp và đăng trên Facebook cá nhân của anh - Ảnh: Na Sơn.

Khoản 1 điều 11 của nghị định 72 quy định: “Tổ chức, cá nhân tổ chức triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh tại Việt Nam phải có giấy phép triển lãm do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp”. 

Trong khi đó, ở phần giải thích từ ngữ (điều 3) viết: “Triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh là hình thức phổ biến, giới thiệu, trưng bày, trình chiếu tác phẩm nhiếp ảnh, bao gồm cả triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh trên mạng Internet”.

Theo tiến sĩ Tuyết Dung, cơ quan nhà nước đã quy định phạm vi điều chỉnh quá rộng, bao gồm “cả triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh trên mạng Internet”. Trong khi hoạt động triển lãm ảnh gắn với địa điểm cụ thể thì dễ quản lý, cấp phép hơn.

Có thể cơ quan quản lý nhà nước dự liệu trong tương lai những triển lãm ảnh trên mạng Internet sẽ phổ biến nên mới đặt ra quy định đó. Nhưng như thế thì quy định cần phải rõ ràng “triển lãm ảnh trên mạng Internet” là thế nào.

Quy định cần cụ thể về hoạt động như thế nào được coi là triển lãm ảnh trên mạng Internet, phạm vi điều chỉnh, thủ tục cấp phép... Về nguyên tắc, việc ban hành quy định pháp luật - kể cả trường hợp dự liệu về sau - vẫn phải bảo đảm quy định phải thống nhất, rõ ràng, chính xác, khả thi.

Quy định tại nghị định 72 không rõ về phạm vi quản lý nhà nước đối với hoạt động triển lãm ảnh trên Internet. Mà khi không xác định được phạm vi quản lý nhà nước thì cơ quan không thể thực hiện theo, còn người dân thực hiện hoạt động triển lãm ảnh trên Internet - đối tượng bị quản lý - cũng mù mờ theo.

Hiện nay, mạng xã hội rất phát triển, gần như ai cũng có tài khoản Facebook, Instagram, Twitter... Nhiều người đều có thể trang bị máy quay phim, máy ảnh để tự đưa lên tài khoản cá nhân của mình nhiều chùm ảnh thuộc nhiều chủ đề, kể cả các ảnh nghệ thuật, thi thố trên mạng...

Nhưng trước một quy định mù mờ như vậy, làm sao phân biệt như thế nào là “đăng chơi”, mục đích “cá nhân” với hoạt động “đăng ảnh trên mạng có hình thức phổ biến, giới thiệu, quảng bá cho nhiều người” để xem xét có thuộc trường hợp phải xin phép?

Bà Tuyết Dung cho rằng quy định không rõ ràng như vậy của nghị định 72 sẽ không khả thi. Hơn nữa, quy định trên không tiệm cận với thực tiễn phát triển của điều kiện xã hội.

Tiến sĩ Tân Hạnh - phó giám đốc Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông cơ sở tại TP.HCM - cho biết thực tiễn phát triển của mạng xã hội trên thế giới đã đặt ra cho chúng ta nhiều yêu cầu quản lý nhà nước về cả pháp lý và kỹ thuật.

Việc nghị định 72 quy định thiếu rõ ràng như vậy về triển lãm ảnh qua mạng Internet thì sẽ khó khăn trong thực hiện. Có thể cơ quan nhà nước cần điều chỉnh, hướng dẫn rõ ràng hơn bằng thông tư.