Đặt vấn đề quy định về sử dụng chi thường xuyên để mua sắm trang thiết bị, theo đại biểu Trần Chí Cường - phó chủ tịch TP Đà Nẵng - Luật Đầu tư công quy định tính chất của dự án đầu tư công, dẫn tới cách hiểu toàn bộ các dự án xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng, mua sắm tài sản, sửa chữa... đều phải từ nguồn vốn đầu tư công.

"Việc này dẫn tới chồng lấn với các quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các quy định pháp luật chuyên ngành khác trong việc sử dụng chi thường xuyên để mua sắm, sửa chữa, nâng cấp tài sản công", ông Cường đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ các giải pháp.

Nhìn nhận thực tế vướng mắc, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng cần phải có sự giải thích luật của Thường vụ Quốc hội để các bộ ngành và địa phương triển khai được “yên tâm nhất”.

Theo ông, quy định thế nào là chi thường xuyên, thế nào là chi đầu tư vẫn đang bị bế tắc, tạo nên sự vướng trong quá trình thực hiện. Bộ trưởng Tài chính đã có ba lần trình các cấp, gồm cả Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhưng nội dung này vẫn chưa được trình ra Quốc hội.

Giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho hay vướng mắc ở đây "có lẽ không hẳn do Luật Đầu tư công, mà có vướng ở Luật Ngân sách nhà nước", bởi việc sửa chữa, nâng cấp các dự án tài sản công hiện triển khai bình thường, chỉ dự án xây mới phải thực hiện quy trình theo luật đầu tư công.

Theo đó, Chính phủ đang trình Quốc hội với dự án dưới 15 tỉ đồng thì được thực hiện theo chi thường xuyên.

Không bằng lòng với phần trả lời trên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói theo tờ trình của Chính phủ, các cơ quan Quốc hội khẳng định và trả lời rằng trong thực tiễn, không có văn bản pháp luật, trường hợp nào quy định mức chi thường xuyên, chi đầu tư là căn cứ vào giá trị số tiền.

Vấn đề nằm ở tính chất khoản chi chứ không phải giá trị khoản chi. Thêm nữa, rà soát trong Luật Ngân sách cũng không có vướng mắc. Vì vậy, Quốc hội thống nhất đưa nghị quyết đặc thù chi thường xuyên, đầu tư ra khỏi chương trình.

"Thường vụ Quốc hội không giải thích những gì đã rõ", ông Huệ nói.

Nhắc lại câu nói của Bộ trưởng Tài chính "từ nay không nêu lại vấn đề này", song hôm nay lại nhắc lại, Chủ tịch Quốc hội cho hay đã ba lần trả lại văn bản này cho Chính phủ.

Tuy vậy, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc lại cho biết, đã nghiên cứu kỹ Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách. Theo đó, Luật Đầu tư công 2014 "trói" tất cả dự án sửa chữa, nâng cấp mở rộng tài sản công không phân biệt giá trị dự án.

Vì vậy, dự án không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn không được chi, dẫn tới thực trạng Nhà nước nợ 2.200 tỉ đồng các ngân hàng thương mại nhưng chưa bố trí kinh phí được để hỗ trợ các ngân hàng chính sách hay nhiều nơi nhà cửa hỏng mà không có kinh phí sửa.

Chẳng hạn, đại sứ quán Việt Nam tại Đức thiếu hàng rào nhưng Luật Đầu tư công không bố trí vào trung hạn, không làm được hàng rào, đấy là sự thật.

Đề nghị phải giải quyết vấn đề này để đảm bảo kinh tế phát triển, không vướng cho cán bộ làm, không sai phạm khi làm theo chỉ đạo, Bộ trưởng Bộ Tài chính giải thích thêm tại một kỳ họp ông nói "không nêu vấn đề này nữa là do đã trình ba lần rồi, mệt quá nên không nói nữa, chứ không phải là đồng ý".

Nối dài hiệu quả đầu tư công

Dự án đầu tư công được ví như các "công trình tạo lực", là "vốn mồi" kích thích vốn đầu tư toàn xã hội. Mỗi đồng vốn đầu tư công được sử dụng còn có tác động lan tỏa, làm đòn bẩy, tạo động lực phát triển.