Sáng 6-10, bác sĩ CKII Huỳnh Thị Thúy Hoa (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, TP.HCM) cho biết bệnh đậu mùa khỉ không dễ lây lan ra cộng đồng, mặc dù chúng có nhiều đường lây như: tiếp xúc gần, thân mật kéo dài (hôn, quan hệ tình dục, hít phải giọt bắn, dịch tiết...) hoặc từ nguồn động vật hoang dã.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), bệnh đậu mùa khỉ hiện nay có hai đặc điểm quan trọng và đây sẽ là cơ sở kiến thức để người dân hiểu, biết cách phòng bệnh cũng như bình tĩnh, không hoang mang quá mức nếu không thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Thứ nhất, hầu hết các trường hợp trong đợt bùng phát đậu mùa khỉ trên hơn 100 quốc gia vào năm 2022 - 2023 được xác định là những người đồng tính nam (MSM), song tính (bisexual) và chú ý những người có nhiều bạn tình hoặc người mới có bạn tình là nhóm có nguy cơ cao. Bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu lây qua quan hệ tình dục.

Thứ hai, đa số bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ có phát ban, bóng nước xuất hiện ở bộ phận sinh dục: dương vật, tinh hoàn, môi âm hộ, âm đạo, hậu môn… do liên quan đến đường lây là quan hệ tình dục không an toàn, không dùng bao cao su bảo vệ.

Qua hai đặc điểm mô tả trên, chúng ta có thể thấy rằng bệnh đậu mùa khỉ không dễ lây lan ra cộng đồng và có cách lây gần giống HIV do tiếp xúc, cọ xát với mụn nước hoặc quan hệ tình dục với người đang mắc bệnh.

Tuy nhiên, đậu mùa khỉ sẽ tự thải trừ hoàn toàn vi rút và lành bệnh nếu bệnh nhân có miễn dịch tốt. Bệnh chỉ diễn tiến nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng đối với người suy giảm miễn dịch nặng (AIDS, xơ gan, đái tháo đường...).

Các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ nặng bao gồm các tổn thương lớn hơn, lan rộng hơn (đặc biệt là ở miệng, mắt và bộ phận sinh dục), nhiễm trùng thứ phát ở da hoặc nhiễm trùng máu và phổi.

Từ những phân tích trên, chúng ta thấy rằng bệnh đậu mùa khỉ không dễ lây lan cho tất cả mọi người trong cộng đồng, chỉ dễ lây lan trên một số nhóm người có nguy cơ như đồng tính nam (MSM), người song giới (bisexual), người có nhiều bạn tình quan hệ tình dục không an toàn, không bảo vệ bằng bao cao su...

"Người dân không nên lo lắng quá mức và hãy cảnh giác, chủ động phòng ngừa tích cực nếu thuộc nhóm nguy cơ và tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng nghi ngờ đậu mùa khỉ. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ đậu mùa khỉ thì đến các cơ sở y tế địa phương để được chẩn đoán xác định và chủ động cách ly, tránh lây cho người khác", bác sĩ Hoa khuyến cáo.

Trước đó, Tổ chức Y tế thế giới đã chính thức tuyên bố "bệnh Mpox không còn là tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng gây lo ngại trên toàn cầu" và bệnh này đã được dỡ bỏ mức cảnh báo cao nhất vào ngày 11-5-2023.

Các dấu hiệu nghi ngờ mắc đậu mùa khỉ

Ngành y tế TP.HCM khuyến cáo người dân nếu phát hiện bản thân hoặc người xung quanh có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ cần đến ngay các cơ sở y tế để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị đúng.

Trường hợp được xem là nghi ngờ mắc bệnh:

* Có phát ban cấp tính dạng mụn nước hoặc mụn mủ nhưng không giải thích được.

* Có một hoặc các triệu chứng như đau đầu, sốt trên 38,5 độ C, nổi hạch, đau cơ, đau lưng, mệt mỏi...

* Đặc biệt, trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng có tiếp xúc với ca bệnh hoặc ca bệnh nghi ngờ (thông qua tiếp xúc trực tiếp với da hoặc tổn thương da (bao gồm cả quan hệ tình dục)) hoặc tiếp xúc với các vật dụng bị ô nhiễm như quần áo, giường, đồ cá nhân của người bệnh...

TP.HCM ngăn bệnh đậu mùa khỉ ra sao?

Chưa đầy một tuần sau hai ca bệnh đậu mùa khỉ xuất hiện trong nước, TP.HCM lại phát hiện thêm một ca đậu mùa khỉ "nội địa" mới. Người này cư trú tại huyện Bình Chánh.