UBND TP.HCM vừa gửi Bộ Tư pháp báo cáo kết quả thực hiện kiến nghị sau giám sát của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về công tác thu hồi tài sản thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế.

Trong đó UBND TP.HCM đã nêu nhiều khó khăn, vướng mắc trong thể chế khi thu hồi tài sản tham nhũng. 

Theo quy định, trong quá trình điều tra chỉ cho phép kê biên tài sản có giá trị tương ứng với giá trị phạm tội và thiệt hại. Trong khi đó mức độ và giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng phải được xác định đầy đủ, cụ thể khi bản án có hiệu lực thi hành.

Vì vậy việc thu hồi tài sản tham nhũng phần lớn không được đầy đủ do giá trị tài sản đã kê biên trong quá trình điều tra thường thấp hơn giá trị tài sản phải thu hồi, và những tài sản khác không được kê biên trong quá trình điều tra rất dễ tẩu tán.

Bên cạnh đó với các quy định tại điều 128 và 129 của Bộ luật Tố tụng hình sự, có thể hiểu chỉ kê biên tài sản/phong tỏa tài khoản sau khi có quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Điều này dẫn đến việc thu hồi tài sản chậm, đối tượng vi phạm tìm cách đối phó, hợp pháp hóa các giấy tờ tài liệu hoặc chuyển quyền sở hữu tài sản cho các đối tượng khác.

Ngoài ra đã xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp hoạt động kinh doanh thiếu lành mạnh, huy động vốn rồi ôm tiền bỏ trốn. Việc này cũng có nguyên nhân từ việc quy định thành lập doanh nghiệp quá dễ dàng như không cần vốn pháp định, vốn điều lệ chỉ cam kết đóng và không có các quy định cũng như chế tài hậu kiểm tra việc góp vốn này…

Do đó UBND TP kiến nghị cho phép cơ quan điều tra áp dụng biện pháp ngăn chặn như phong tỏa tài khoản, ngăn chặn chuyển nhượng... tất cả tài sản của người có hành vi phạm tội để việc thu hồi tài sản có hiệu quả.

Cơ quan điều tra áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời kê biên/phong tỏa tài sản ngay từ giai đoạn xác minh, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố khi phát hiện dấu hiệu tẩu tán tài sản.

UBND TP cũng kiến nghị quy định cơ chế đặc thù thu hồi tài sản ngay trong quá trình điều tra, xét xử để tránh tình trạng tẩu tán…

Theo báo cáo của Cục Thi hành án dân sự TP.HCM về thu hồi tài sản tham nhũng, 10 tháng đầu năm 2023, tổng số phải thi hành là 74.080 tỉ, đã thi hành xong 17.650 tỉ, đạt 39%.

Sớm có đề án thu hồi tài sản tham nhũng không qua thủ tục kết tội

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó thủ tướng Lê Minh Khái, về thực hiện kiến nghị sau giám sát công tác thu hồi tài sản trong vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.