Phóng to

Akio Toyoda tuyên thệ trước Quốc hội Mỹ

Tổng cộng đã có 89 người thiệt mạng, 57 người bị thương vì nguyên nhân này. Nhưng mãi đến cuối năm 2009 Toyota mới tìm được nguyên nhân của hiện tượng xe tăng tốc ngoài tầm kiểm soát do thảm sàn trượt khỏi vị trí làm chân ga bị mắc kẹt và bánh răng bàn đạp ga bị mẻ do sản xuất bằng loại thép không bảo đảm chất lượng.

Toyota phải tiến hành những đợt triệu hồi khắc phục lỗi lớn chưa từng có trong lịch sử công nghiệp ôtô, gần 20 triệu xe trên toàn thế giới và phải chấp nhận mức phạt cao kỷ lục, 50 triệu USD do chậm trễ trong xử lý khiếu nại của khách hàng. Tuy nhiên mức phạt này không thấm vào đâu so những thiệt hại về uy tín của công ty đối với khách hàng.

Điều gì khiến các kỹ sư tài ba của Toyota chậm trễ trong việc tìm ra lỗi của sản phẩm?

Tại cuộc điều trần trước Quốc hội Mỹ ngày 24-2-2010, ông Akio Toyoda, 53 tuổi, chủ tịch Toyota, cháu nội người sáng lập tập đoàn, cho rằng: “Chúng tôi đã đeo đuổi sự tăng trưởng với tốc độ quá nhanh so với tốc độ phát triển của bộ máy quản lý”.

Chân thành cầu tiến Ngày 23-5, sau khi nghe báo cáo của hội đồng tư vấn do ông Rodney Slater đại diện, chủ tịch Toyota, ông Akio Toyoda đã phát biểu: “Nay hội đồng đã cho chúng tôi biết làm thế nào để có thể hiểu biết sâu hơn cách thức đạt được mục tiêu chiến lược, chúng sẽ đáp ứng được yêu cầu an toàn của khách hàng một cách cao nhất”. Cảnh giác với chủ quan tự mãn là bài học quý báu đối với những doanh nghiệp muốn duy trì sự thành công.

Ông Akio Toyoda biết rằng bộ máy yếu kém so với quy mô phát triển không phải là nguyên nhân chính yếu, để tìm được những thiếu sót và gốc rễ của nó phải có những người khách quan, không nể nang. Do đó Akio Toyoda phải cầu viện Rodney Slater, cựu bộ trưởng giao thông Mỹ, và những người nằm ngoài công ty thành lập một hội đồng tám thành viên nhằm tìm ra những yếu kém của bộ máy trong vấn đề an toàn và chỉ ra biện pháp khắc phục.

Sau một năm làm việc, hội đồng tư vấn do ông Slater phụ trách đã đưa ra báo cáo dày 60 trang.

Những vấn đề cần khắc phục

Hội đồng đã thẳng thắn chỉ ra việc Toyota đã thiếu kết gắn các quy định về an toàn của Chính phủ Mỹ, thay vào đó là chuyện vận động hành lang (lobbying). Theo dư luận báo chí Mỹ, Toyota đã bỏ ra 100 triệu USD để vận động hành lang nhằm trì hoãn các cuộc điều tra chính thức của Cơ quan An toàn giao thông Mỹ về vấn đề an toàn.

Đây là hành động “phòng vệ” xuất phát từ nghi ngờ những khiếu nại của khách hàng. Toyota đã không tin những khiếu nại của khách hàng là trung thực mà xuất phát từ việc giật dây của các đối thủ cạnh tranh, do vậy công ty đã lobbying để đối phó.

Ngoài ra, hội đồng còn chỉ ra rằng vấn đề an toàn là trọng yếu, không thể để tình trạng “cha chung không ai khóc”, các thành viên trong ban lãnh đạo đều có trách nhiệm, mà phải có địa chỉ cụ thể. Tháng trước Toyota đã phân công Moritaka Yoshida vào vị trí giám đốc công nghệ an toàn, nhưng theo hội đồng tư vấn, vấn đề an toàn phải do giám đốc điều hành chịu trách nhiệm.

Hội đồng cũng góp ý Toyota cần giảm bớt quản lý tập trung và tăng cường trách nhiệm cho người quản lý khu vực để các quyết định được ban hành kịp thời và linh hoạt.

“Kích thích tố tự hào” biến thành “virut tự phụ”

Thái độ tự tách biệt với khách hàng, nghi ngờ các khiếu nại xuất phát từ niềm kiêu hãnh về những thành quả mà Toyota và nước Nhật đã đạt được.

Những truyền thống của con cháu “Thái Dương Thần Nữ” thật đáng tự hào. Sau khi đầu hàng vô điều kiện quân đội đồng minh vào năm 1945, năm 1970 Nhật đã vươn lên trở thành cường quốc kinh tế đứng thứ hai thế giới. Truyền thống văn hóa Nhật Bản lại càng khiến cộng đồng quốc tế khâm phục hơn khi chịu đựng thiên tai kép động đất và sóng thần trong tháng 3-2011.

Giữa cảnh chết chóc, nhà cửa tan nát, đói lạnh, tuyệt vọng… vậy mà người Nhật vẫn không để mất nhân cách, mọi người nối đuôi nhau chờ đợi hàng giờ để lãnh thức ăn, kiên nhẫn chờ đợi đến phiên mình. Tiền rơi ngoài đường từ những căn nhà đổ nát không ai màng tới, tuyệt đối không diễn ra cảnh “hôi của” như ở các quốc gia khác.

Toyota, nhà sản xuất ôtô hàng đầu thế giới, lại càng xứng đáng tự hào về “phép lạ kinh tế” của mình. Điều đáng tiếc là họ để niềm kiêu hãnh phát triển thành tự phụ chủ quan.

Suốt chín năm trời đứng trước những khiếu nại về xe bị tăng tốc mất kiểm soát gây tai nạn, các kỹ sư Toyota vẫn khăng khăng lỗi do người lái. Chỉ đến khi cảnh sát có trong tay đoạn băng ghi âm lời kêu cứu của một trong bốn nạn nhân tử nạn vào tháng 8-2009 tại bang California, Toyota mới bừng tỉnh và tìm được nguyên nhân làm xe tăng tốc đột ngột.