Tổng thống Joe Biden trong bài phát biểu đầu tiên trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ ngày 29-4. Do dịch COVID-19, chỉ khoảng 200 người được mời tham dự trực tiếp - Ảnh: REUTERS

Bài phát biểu dài hơn 1 giờ đồng hồ kết thúc lúc 22h tối 28-4 giờ Mỹ, tức 9h sáng nay 29-4 (giờ Việt Nam) đánh dấu sự kiện 100 ngày đầu tiên của ông Joe Biden trên cương vị tổng thống Mỹ, tính từ ngày 20-1 là thời điểm ông tuyên thệ nhậm chức.

"Hôm nay, tôi đến đây để nói về khủng hoảng và cơ hội, về việc tái thiết lại đất nước, phục hồi nền dân chủ Mỹ và giành lấy tương lai cho nước Mỹ", ông Biden mở đầu bài phát biểu.

Tổng thống Biden chia sẻ kể từ sau khoảnh khắc rời bàn tay khỏi cuốn kinh Thánh khi tuyên thệ, ông nhận lãnh trách nhiệm điều hành một đất nước đang có nhiều cuộc khủng hoảng cùng lúc. Đó là đại dịch COVID-19, suy thoái kinh tế và sự mất niềm tin vào các giá trị dân chủ sau vụ bạo loạn tại đồi Capitol.

"Sau 100 ngày giải cứu và đổi mới, nước Mỹ đã sẵn sàng để cất cánh. Chúng ta sẽ làm việc, mơ mộng, khám phá và dẫn đầu thế giới một lần nữa. Cùng nhau, chúng ta đã cho thế giới thấy không có cái gọi là từ bỏ ở nước Mỹ", ông Biden tuyên bố.

Kế hoạch 2.000 tỉ USD

Sau phần mở đầu hứng khởi, đương kim tổng thống Mỹ nói về các thành tựu chống dịch COVID-19, về khoản trợ cấp 1.400 USD cho mỗi gia đình gặp khó khăn vì đại dịch và 1,3 triệu việc làm được tạo ra trong 100 ngày đầu tiên.

"Nước Mỹ đang chuyển mình, tiến về phía trước và sẽ không thể bị dừng lại. Chúng ta đang cạnh tranh với Trung Quốc và các quốc gia khác để giành chiến thắng trong thế kỷ 21. Chúng ta phải làm nhiều hơn nữa, không chỉ là tái thiết, mà phải là tái thiết tốt đẹp hơn nữa", ông Biden đặt vấn đề để giới thiệu kế hoạch đầy tham vọng hơn 2.000 tỉ USD.

Tổng thống Mỹ lập luận bằng việc chi hàng ngàn tỉ USD trong quá khứ, nước Mỹ đã làm được nhiều điều phi thường, giúp quốc gia này đi trước thời đại "hết lần này đến lần khác".

Theo ông, trong bối cảnh cạnh tranh như hiện tại, "tái đầu tư cho nền kinh tế và người lao động Mỹ" là điều cần thiết.

"Phố Wall không xây dựng đất nước này. Tầng lớp trung lưu đã xây dựng đất nước này. Và các công đoàn đã tạo ra tầng lớp trung lưu", ông Biden nhấn mạnh.

Kế hoạch của ông Biden bao gồm chi 1.000 tỉ USD cho giáo dục và chăm sóc trẻ em trong 10 năm, 800 tỉ USD tín dụng thuế cho các gia đình có thu nhập trung bình và thấp, 200 tỉ USD cho phổ cập giáo dục mầm non miễn phí và 109 tỉ USD cho giáo dục cao đẳng miễn phí trong vòng 2 năm.

Theo Hãng tin Reuters, để có đủ nguồn ngân sách thực hiện kế hoạch tham vọng này, chính quyền của ông Biden sẽ tăng mức trần thuế thu nhập cá nhân với người giàu từ mức 37% như hiện tại lên 39,6%.

"Tôi sẽ không áp đặt bất cứ khoản tăng thuế nào với những người kiếm được dưới 400.000 USD/năm. Đã đến lúc các doanh nghiệp Mỹ và 1% người Mỹ giàu nhất cần trả đúng số tiền họ phải nộp", ông Biden nêu cam kết trước Quốc hội Mỹ.

Thông điệp với Nga, Trung Quốc

Sĩ quan chỉ huy trên tàu khu trục USS Mustin của Mỹ vắt chéo chân, quan sát tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc ngày 4-4 - Ảnh: HẢI QUÂN MỸ

Chính sách đối ngoại chỉ chiếm một phần nhỏ trong bài phát biểu đầu tiên của Tổng thống Biden trước lưỡng viện. Ông nhắc đến Trung Quốc và Nga, cảnh báo 2 nước này sẽ phải trả giá cho các hành động vi phạm nhân quyền.

"Tôi đã nói với Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc rằng Mỹ sẽ không lùi bước trước cam kết của chúng tôi trong các vấn đề nhân quyền và các quyền tự do cơ bản", ông Biden phát biểu.

Vị tổng thống thứ 46 của nước Mỹ cũng bảo vệ quyết định rút quân khỏi Afghanistan. Ông lập luận công lý đã được thực thi khi Mỹ tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden (kẻ chủ mưu loạt tấn công khủng bố ngày 11-9-2001).

"Sau 20 năm dũng cảm và hi sinh, đã tới lúc cần đưa những người lính của chúng ta trở về", ông Joe Biden nói.

Nhà lãnh đạo Mỹ kế đó thừa nhận thế giới hiện đứng trước nhiều thách thức mà không một quốc gia nào có thể ứng phó một cách đơn độc.

Ông tuyên bố nước Mỹ sẽ không dẫn đầu một mình mà sẽ làm điều đó cùng với các đồng minh. Tổng thống Biden cam kết: "Mỹ sẽ thành kho vắc xin chống COVID-19 giống như Mỹ là kho vũ khí của các nền dân chủ trong Thế chiến thứ II".

"Mỹ sẽ tiếp tục hiện diện quân sự mạnh mẽ tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương giống như chúng tôi đang làm với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ở châu Âu. Điều đó không phải để bắt đầu xung đột, mà là để ngăn chặn xung đột", ông Biden khẳng định.

Sau chiến thắng đầy tranh cãi, 100 ngày đầu tiên của Tổng thống Biden vượt xa mong đợi

TTO - Chiến thắng sau cuộc bầu cử đầy tranh cãi, Tổng thống Joe Biden đi qua 100 ngày đầu tiên trong sự dò xét nghi kỵ xen lẫn hân hoan đến từ trong và ngoài nước. Nhưng nhìn chung, những gì ông làm đã vượt xa sự mong đợi ban đầu.