Nguyên nhân của thực trạng này kể ra thì nhiều, nhưng chung quy vẫn bắt nguồn căn nguyên từ chính người lớn.

Phóng to

Tại trại giam Thủ Đức có hàng chục phạm nhân gây án ở lứa tuổi vị thành niên - Ảnh: Thuận Thắng

Đi tìm nguyên nhân phạm tội của trẻ vị thành niên, không khó để nhìn thấy những con số liên quan đến người lớn - những người định hướng nhân cách cho trẻ. Số liệu thống kê tội phạm học cho thấy trẻ em phạm pháp có nguồn gốc gia đình làm nghề buôn bán bất hợp pháp chiếm 51,94%, gia đình có người phạm tội hình sự chiếm 40% và 30% trẻ phạm tội có bố, mẹ hoặc cả hai nghiện hút.

Không những bắt nguồn từ nguồn gốc gia đình, tâm lý trẻ còn bị tác động rất nhiều bởi sự lơ là của người lớn. Sự lơ là ấy có thể xuất phát do bố mẹ ly dị và gây thương tổn đến trẻ.

Xã hội ngày càng phát triển, kéo theo đó không những là sự gia tăng tỉ lệ ly hôn mà còn gia giảm mối quan hệ gia đình. Gánh nặng cơm áo gạo tiền hay sự mải mê kiếm tiền đã khiến nhiều bậc phụ huynh thiếu quan tâm đến con cái. Sự xa cách và thiếu định hướng, uốn nắn đúng mực của người lớn đã dẫn đến sự lệch chuẩn trong hành vi của trẻ.

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã thống kê con số 71% trẻ vị thành niên phạm pháp là do không được quan tâm chăm sóc đúng mực.

Một nghiên cứu của Bộ Công an chỉ ra nguyên nhân phạm tội của trẻ vị thành niên xuất phát từ gia đình: 8% trẻ phạm tội có bố mẹ ly hôn, 28% phàn nàn bố mẹ không đáp ứng nhu cầu cơ bản của các em, 49% phàn nàn về cách đối xử của bố mẹ.

Trái ngược với điều trên, sự quan tâm quá mức của người lớn dễ dẫn đến sự nuông chiều và tâm lý ỷ lại của trẻ. Chính điều này khiến trẻ dễ coi mình là trung tâm và có những nhận thức, hành động sai lầm. Không ít trẻ lợi dụng tình thương của cha mẹ và đi đến con đường phạm pháp như: hút chích, cờ bạc, ma túy… Và khi không đủ khả năng chi trả cho những cuộc ăn chơi của mình, tất yếu sẽ nảy sinh hành vi vi phạm pháp luật.

Do đó, có thể nói gia đình là môi trường quan trọng nhất trong việc giáo dục và định hướng nhân cách cho mỗi cá nhân. Sự quan tâm từ phía cha mẹ sẽ giúp giảm tỉ lệ tội phạm trẻ hóa. Tuy nhiên, sự quan tâm ấy phải đúng mực, không quá ít cũng không quá nhiều. Vì thế, điều cần thiết là phải xây dựng nhân cách cho trẻ ngay từ nền tảng gia đình.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Kỳ 1:Kỳ 2: Kỳ 3: Kỳ 4: