Lượng tóc thải ở Mỹ và Canada cao gấp 7 lần châu Âu. Gần như tất cả lượng tóc đó kết thúc tại các bãi chôn lấp và lò đốt rác - tạo ra khí nhà kính độc hại góp phần vào hiện tượng biến đổi khí hậu.

Nhưng ít ai biết rằng tóc rất có ích, có thể dùng để làm phân bón, hoặc dệt thành tấm thảm lau dầu tràn.

Nam châm hút dầu

Tổ chức phi lợi nhuận Matter of Trust (MoT) có trụ sở chính ở San Francisco và có các thành viên làm việc tại hơn 60 trung tâm rải rác trên 17 quốc gia để thu gom tóc thải.

MoT dùng máy chuyên dụng dệt nên những tấm thảm vuông dày khoảng 2,54cm, chiều ngang khoảng 84cm để làm sạch vết dầu loang.

Cô Lisa Gautier, người đồng sáng lập MoT, giải thích: “Lớp vảy thô ráp bên ngoài của thảm tóc cho phép dầu bám vào”.

Ông Glenn Johnson, nhà khoa học vật liệu của Lực lượng Không quân Mỹ, giải thích: Cấu tạo của tóc gồm 95% keratin, loại protein dạng sợi này làm trung gian cho các tương tác kỵ nước - nói cách khác là làm cho “chất nhờn dính vào nhau".

Trong một nghiên cứu năm 2018, Megan Murray, nhà khoa học môi trường tại Đại học Công nghệ Sydney, Úc, phát hiện mỗi gam tóc người trong loại đệm này có thể hấp thụ 0,84 gam dầu thô. Tỉ lệ này nhiều hơn hẳn so với polypropylene, một loại nhựa thường được sử dụng để làm sạch vết dầu loang.

Thảm tóc của MoT từng được sử dụng trong các sự cố tràn dầu lớn, bao gồm sự cố phát nổ và chìm của giàn khoan sâu nhất thế giới Deepwater Horizon năm 2010 cách bờ Louisiana (Mỹ) 80km và sự cố giàn khoan Cosco Busan ở California (Mỹ) năm 2007.

Làm phân bón nông nghiệp và vật liệu che phủ

Ông Stuart Weiss, nhà sinh thái học bảo tồn tại Creekside Science, một phòng thí nghiệm độc lập ở California, giải thích: Tóc chứa rất nhiều protein, có hàm lượng nitơ tương đối cao, đồng thời nó cũng là vật liệu hạn chế thoát nước.

Ông Weiss cũng cho biết tóc giải phóng chất dinh dưỡng chậm hơn so với lượng phân bón thương mại tương đương, điều này rất quan trọng để ngăn lượng nitơ dư thừa ngấm vào nguồn nước.

Một loạt thí nghiệm được tiến hành đã chứng minh tóc rất hữu ích cho việc trồng các loại thảo mộc như húng quế, cây xô thơm và bạc hà; rau diếp; cũng như cúc vạn thọ, cây đinh lăng và các loại cây cảnh khác.

“Nếu sử dụng thảm tóc phủ trên mặt đất trồng trọt, nước sẽ được sử dụng ít hơn 48% và tăng năng suất trái cây lên 32% nhờ hàm lượng nitơ”, ông Mattia Carenini, người đứng đầu MoT Chile, cho biết về kết quả nghiên cứu.

Tóc tái chế cũng đóng một vai trò trong việc khôi phục đất và cảnh quan biển bị hư hại.

Tổ chức từ thiện Seawilding có trụ sở tại Scotland hiện đang thử nghiệm tóc như một phương tiện để gieo cỏ biển. Vương quốc Anh ước tính đã mất 44% diện tích đồng cỏ biển - một môi trường sống quan trọng của biển và là bể chứa carbon khổng lồ - kể từ năm 1936.

Trên đất liền, tóc tái chế đang được dùng phủ đất trồng cỏ của Presidio, một công viên quốc gia nhìn ra cầu Cổng Vàng ở San Francisco.

Trung bình độ che phủ của cỏ bản địa ở các ô có thảm tóc là 75% so với dưới 10% ở các ô đối chứng phủ bằng rơm.

Tặng tóc cho bệnh nhân ung thư

TTO - "Cái răng, cái tóc là góc con người". Với phụ nữ, mái tóc chính là vẻ đẹp, mang lại sự tự tin. Thế nhưng với bệnh nhân ung thư vú phải điều trị bằng hóa chất, họ phải đau đớn từ bỏ đi mái tóc dài dù chẳng hề mong muốn.