Nhà thơ Trương Minh Nhật tại tòa - Ảnh: TUYẾT MAI

Theo đơn khởi kiện, ông Trương Minh Nhật cho rằng ông là tác giả, đồng thời là chủ sở hữu của bài thơ Gánh mẹ. Tuy nhiên khi bộ phim Lật mặt 4 - Nhà có khách do Công ty Lý Hải Production (Công ty Lý Hải) sản xuất được công chiếu, ông Nhật phát hiện bài thơ Gánh mẹ của ông được sử dụng làm nhạc phim trong bộ phim này với thông tin người sáng tác là Quách Beem mà ông không hề hay biết. 

Theo ông Nhật, Công ty Lý Hải sử dụng bài thơ Gánh mẹ của ông trong phim Lật mặt 4 mà không xin phép, không trả tiền cũng như không nêu tên ông là tác giả là sử dụng trái phép, xâm phạm đến quyền nhân thân và quyền tài sản của ông.

Từ đó, ông Nhật khởi kiện Công ty TNHH Lý Hải và ông Đoàn Đông Đức, yêu cầu công ty đảm bảo quyền nhân thân của ông với bài thơ Gánh mẹ; bồi thường thiệt hại là 825 triệu đồng; thỏa thuận với ông và thực hiện nghĩa vụ trả tiền cho việc sử dụng bài thơ Gánh mẹ trong phim Lật mặt 4 sau ngày khởi kiện; xin lỗi, cải chính công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Đối với ông Đoàn Đông Đức, ông Nhật yêu cầu phải tạm ngưng việc khai thác bài thơ Gánh mẹ của ông trên mọi phương tiện, nền tảng; bồi thường thiệt hại 550 triệu đồng; buộc ông Đức phải đảm bảo quyền nhân thân của ông với bài thơ Gánh mẹ, khắc phục, sửa chữa thông tin sai lệch trong hồ sơ đăng ký quyền tác giả tại Cục Bản quyền tác giả. 

Tại phiên tòa hôm nay, ông Đoàn Đông Đức vắng mặt và đã có lời khai không đồng ý với yêu cầu của nguyên đơn. 

Phía Công ty Lý Hải cũng khẳng định không đồng ý với yêu cầu của nguyên đơn. Bởi trong phim Lật mặt 4, Công ty Lý Hải không sử dụng bài thơ mà chỉ sử dụng tác phẩm âm nhạc của ông Đoàn Đông Đức và khi sử dụng đã ký hợp đồng dịch vụ với ông Đức. Trong khi ngày 26-3-2019 ông Đức đăng ký bản quyền tại Cục Sở hữu trí tuệ. Đến ngày 24-4-2019 được cấp giấy chứng nhận sở hữu trí tuệ.

Tại tòa, ông Trương Minh Nhật cho rằng ông sáng tác bài thơ Gánh mẹ vào khoảng tháng 2-2014, khi mẹ ông nhập viện và ông là người trực tiếp chăm nuôi mẹ. Ông ghi nhớ trong đầu ý thơ và ghi lại bằng tay bản nháp 4 câu thơ đầu. Sau đó, ngày 13-6-2014, sau 4 tháng ông đăng toàn bộ bài thơ lên Facebook.

Ông Nhật chia sẻ mẹ ông làm nghề gánh hàng rong tại Sài Gòn trước năm 1975. Gánh mẹ trước hết là gánh hàng rong của mẹ, bà gánh ông trên quang gánh đi bán hàng. Sâu xa, gánh mẹ là gánh tất cả tình yêu thương, nhọc nhằn, tình yêu thương của mẹ. 

Luật sư Phan Vũ Tuấn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Nhật, cho rằng bài thơ được sáng tác vào năm 2014 xuất phát từ lòng kính yêu mẹ, ông ghi nháp 2 câu thơ trên trang bìa của y lệnh. Ngày 13-6-2014, ông Nhật đăng toàn bộ bài thơ lên Facebook và được nhiều người chia sẻ. Quyền tác giả được phát sinh từ khi tác phẩm được sáng tạo.

Luật sư cũng cho rằng ông Nhật đã chứng minh được hoàn cảnh sáng tác bài thơ này và ông Đức chưa bao giờ thừa nhận lời bài hát này là của ông. Ông Đức đã lấy lời thơ của ông Nhật để làm bài hát Gánh mẹ, sau đó gặp ông Nhật để làm bài Gánh mẹ 2, lời thơ do ông Nhật chấp bút.

Tháng 9-2019, ông Nhật phát hiện bài thơ Gánh mẹ được phổ nhạc, tháng sau ông Nhật yêu cầu ông Đức đến gặp mình. Tại đây, ông Đức đã xin lỗi ông Nhật vì sử dụng bài thơ mà chưa xin phép. Ông Nhật yêu cầu đính chính thông tin mình mới là tác giả của bài thơ. Nhưng sau buổi gặp mặt, phía ông Đức tắt máy.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Lý Hải, cho rằng phía nguyên đơn không có bằng chứng phim Lật mặt 4 sử dụng bài thơ Gánh mẹ, mà chỉ sử dụng âm nhạc của ông Đoàn Đông Đức. Khi Công ty Lý Hải ký hợp đồng sử dụng ca khúc với Quách Beam, không có bất kỳ tranh chấp quyền tác giả nào liên quan đến ca khúc này.

Nguyên đơn cũng không yêu cầu xác định mình là tác giả hay đồng tác giả của ca khúc Gánh mẹ và cũng không chứng minh được thiệt hại do bị xâm phạm.

Đại diện Công ty Lý Hải cho rằng công ty này chỉ sử dụng bài hát Gánh mẹ chứ không sử dụng lời thơ Gánh mẹ. Giữa thơ và nhạc thể hiện rất khác nhau, thơ thể hiện bằng chữ còn nhạc thể hiện bằng nốt nhạc. 

Phiên tòa tạm dừng, đến chiều 25-4 đại diện Viện KSND TP.HCM sẽ phát biểu quan điểm giải quyết vụ án.

Vụ kiện bài thơ 'Gánh mẹ': Có chứng cứ bất ngờ, tòa triệu tập vợ chồng Quách Beem

TTO - Sáng 21-10, tại phiên tòa xử tranh chấp bài thơ 'Gánh mẹ', nguyên đơn Trương Minh Nhật đưa ra chứng cứ mới là biên bản nhận lỗi được cho là từ vợ chồng nhạc sĩ Quách Beem.