Đây là vấn đề rất được nhiều người quan tâm. Tuổi Trẻ ghi nhận các ý kiến đóng góp về việc này.

* Đại biểu Quốc hội TRƯƠNG XUÂN CỪ (Hà Nội):

Xã sẽ tương đương huyện nhỏ

Cấp xã mới trong thời gian tới có thể được sáp nhập từ nhiều xã hiện tại. Khi đó các xã sẽ tương đương các "huyện nhỏ".

Dự kiến khi bỏ cấp huyện sẽ có 1/3 công việc được chuyển lên cấp tỉnh và 2/3 sẽ chuyển xuống cấp xã.

Vai trò của cấp xã sau này sẽ rất quan trọng và đây là cấp gần dân nhất, vừa làm chức năng của cấp xã, vừa làm chức năng của cấp huyện, trực tiếp giải quyết các công việc hằng ngày của nhân dân.

Do vậy vấn đề đặt ra là cơ cấu lại tổ chức bộ máy cấp xã một cách khoa học, hiệu quả. Đồng thời nâng cao năng lực, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã để đáp ứng yêu cầu mới. Khi xã "to" thì cán bộ phải giỏi.

Khi sáp nhập các xã lại với nhau sẽ có một đội ngũ cán bộ đông đảo để lựa chọn. Hiện nay nhiều cán bộ công chức cấp xã đã đạt chuẩn, với trình độ đại học trở lên.

Do đó có thể tiến hành sàng lọc, lựa chọn những cán bộ đảm bảo tiêu chuẩn, phù hợp, đáp ứng với yêu cầu để giữ lại, tiếp tục cơ cấu vào bộ máy mới. Đồng thời có cơ chế, chính sách bồi dưỡng, đào tạo để đảm bảo đạt chuẩn.

* Đại biểu Quốc hội NGUYỄN THỊ VIỆT NGA (phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Hải Dương):

Cán bộ xã phải sử dụng tốt công nghệ

Khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp cơ sở - cấp xã) cần phải thay đổi, không có sự phân biệt giữa cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh.

Việc xóa bỏ phân biệt, tạo sự liên thông sẽ giúp thu hút người tài, có trình độ, chuyên môn vào làm việc ở cấp xã.

Cùng với đó sẽ phải tổ chức sắp xếp lại bộ máy cấp xã mới theo hướng tăng cường cán bộ, công chức chuyên môn của cấp huyện và cấp tỉnh về cấp xã. Việc này để có đầy đủ cán bộ chuyên môn tham gia gánh vác công việc, nâng cao chất lượng cấp cơ sở lên.

Ngoài ra điều kiện làm việc của cán bộ, công chức cấp xã cũng cần phải được đầu tư, nâng cấp, cải thiện, để cán bộ công chức cấp cơ sở có thể ứng dụng, sử dụng tốt các công nghệ khoa học, kỹ thuật, thông tin, kể cả trí tuệ nhân tạo (AI).

Để làm được việc này cũng phải cải tiến, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin của cấp xã, nhất là hiện nay người dân có thể sử dụng tính năng của chính quyền điện tử, nộp hồ sơ giao dịch một cửa...

* TS TRẦN ANH TUẤN (nguyên thứ trưởng Bộ Nội vụ):

Ai làm tốt giữ lại

Khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bỏ cấp huyện, cần phải đánh giá, phân loại lại đội ngũ cán bộ, công chức của toàn bộ hệ thống các cơ quan hành chính cấp tỉnh và cấp cơ sở (cấp xã).

Những ai làm việc được phải giữ lại và bố trí vào các vị trí việc làm phù hợp. Những ai không phù hợp với mô hình của bộ máy mới và yêu cầu, nhiệm vụ mới thì giải quyết chế độ, chính sách theo quy định của Chính phủ.

Kèm theo đó, sửa Luật Cán bộ, công chức để làm cơ sở pháp lý xây dựng chế độ công vụ mới theo vị trí việc làm, năng động, trách nhiệm, minh bạch, thực tài và hiệu quả với nhiều nội dung tiến bộ.

Thay thế chế độ tuyển dụng "suốt đời biên chế" bằng chế độ công chức hợp đồng theo vị trí việc làm. Bỏ quy định nơi này tuyển dụng cho nơi khác sử dụng để thay bằng nguyên tắc "ai dùng người đó tuyển" và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.

* Luật sư TRƯƠNG THỊ HÒA (ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM):

Cán bộ xã sẽ đảm đương công việc rất lớn

Việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy là cơ hội để chúng ta sàng lọc, lựa chọn được đội ngũ cán bộ có tâm có tầm, đáp ứng nhiệm vụ mới.

Đội ngũ mới sẽ mang một năng lượng mới để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nhất là đội ngũ cán bộ cơ sở, đây là những cán bộ gần dân, sát dân nhất và sắp tới sẽ đảm đương khối lượng công việc rất lớn khi bỏ cấp huyện.

Trước hết những cán bộ được chọn phải thiết tha, yêu thích công việc, cảm thấy tự hào khi làm cán bộ nhà nước, được phục vụ và gắn bó với nhân dân. Đi đôi với đạo đức công vụ là năng lực nhưng năng lực phải phù hợp với tình hình mới.

Bên cạnh có chuyên môn nghiệp vụ sâu, nắm rõ trách nhiệm quyền hạn, cán bộ ngày nay phải biết ứng dụng công nghệ và trình độ ngoại ngữ.

Một yếu tố quan trọng nhất là cán bộ phải dám nghĩ dám làm. Muốn làm được điều đó thì hệ thống pháp luật phải phù hợp, tổ chức phải là "bà đỡ" cho những tư duy sáng tạo vì lợi ích quốc gia và dân tộc.

Các quy định pháp luật phải rõ ràng, cơ chế phải thông thoáng và cán bộ phải được bảo vệ. Bên cạnh đó cán bộ phải được đối xử công bằng, được trọng dụng khi làm tốt và phải được tổ chức tin tưởng giao nhiệm vụ.

* Ông ĐỖ PHÚ TRẦN TÌNH (viện trưởng Viện Phát triển chính sách Đại học Quốc gia TP.HCM):

Mạnh dạn đưa ra khỏi hệ thống những cán bộ không đáp ứng yêu cầu

Khi các nhiệm vụ từ cấp huyện về cấp xã thì đồng thời bố trí cán bộ cấp huyện về xã để cùng làm, cùng đào tạo cho nhau.

Về dài hạn phải đào tạo được đội ngũ cán bộ cấp xã đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ, vị trí công việc mới. Nội dung đào tạo, bồi dưỡng phải bảo đảm trang bị đủ kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ theo yêu cầu mới, đáp ứng tiêu chuẩn cho từng đối tượng, vị trí công tác để giúp cán bộ giải quyết tốt các vấn đề mới đặt ra.

Bên cạnh đó phải triển khai nhanh chóng và mạnh mẽ chính quyền số, người dân không phải đi làm thủ tục trực tiếp mà thông qua các dịch vụ trực tuyến.

Cuối cùng, nếu cán bộ đã được cho đi đào tạo và đào tạo lại mà vẫn không đáp ứng yêu cầu của công việc mới thì cơ quan quản lý nên mạnh dạn sắp xếp vị trí công việc khác hoặc động viên, khuyến khích cán bộ thôi việc. Tất nhiên phải có các chính sách hỗ trợ phù hợp đảm bảo hài hòa lợi ích các bên.

* Ông LÊ DUY TRUNG (người dân ở Đà Nẵng):

Phải chọn được cán bộ có tinh thần phục vụ

Người dân chúng tôi hết sức ủng hộ và mong cơ quan thẩm quyền phải chọn lựa được những cán bộ tinh túy nhất sau khi tinh gọn bộ máy. Trong số những cán bộ hiện tại chúng ta chọn ra những cán bộ tốt nhất, phù hợp nhất trong tình hình mới để phục vụ cho sự phát triển của đất nước, của xã hội. Đây là nhiệm vụ không dễ trong bối cảnh bộn bề công việc nhưng lại là việc hệ trọng.

Cán bộ xã là những người trực tiếp gần dân, sâu sát và va chạm hằng ngày với đời sống của dân. Vì thế làm sao chọn được những cán bộ vừa có trình độ chuyên môn đáp ứng được việc giải quyết công việc cho dân, vừa thấm nhuần tinh thần "quản lý" sang "phục vụ" người dân.

‘Siêu’ xã phường hơn 100.000 dân ở TP.HCM đã vận hành ra sao?

Với dự kiến số lượng cấp xã cả nước còn khoảng 2.500, mỗi xã sẽ có khoảng 40.000 dân, nhiều xã sẽ hơn 100.000 dân. Tại TP.HCM, từ lâu nhiều xã phường có dân số hơn 100.000 dân. Các xã phường này vận hành ra sao?