Cách tính toán đi theo đường sông là phi khoa học

Ông Bùi Pháp cho rằng khoảng cách từ hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A cách khu Ramsar Bàu Sấu lần lượt là 50km và 60km, trong khi báo chí lại nói 11km. Đánh giá về ý kiến ông Bùi Pháp, tiến sĩ Vũ Ngọc Long - đại diện Mạng lưới sông ngòi Việt Nam (VRN) khu vực phía Nam, người từng đi nghiên cứu thực địa tại các khu vực này - cho biết: “Nói 11km là nói cho tròn chứ thật ra khoảng cách từ khu Ramsar Bàu Sấu đến nơi xây dựng hai thủy điện Đồng Nai 6 và 6A thậm chí còn gần hơn. Khoảng cách ở đây phải được tính theo đường chim bay chứ không phải đi vòng vèo để đưa ra con số cao gấp nhiều lần rồi cho rằng hai công trình trên sẽ ít ảnh hưởng đến khu Ramsar quý giá như vậy. Cách tính như vậy là phi khoa học”.

Khi đưa ra các con số nhiều tỉ đồng cho công tác đền bù, hỗ trợ, giảm thiểu tác động và phục hồi môi trường để thuyết phục dư luận, ông Bùi Pháp quên mất rằng các khoản chi trên là điều khoản bắt buộc nếu hai dự án được triển khai, còn bản chất của việc đền bù giải phóng mặt bằng cho 372ha rừng lẫn di dời 80 hộ người dân tộc sinh sống ở khu vực này chỉ gói gọn trong con số 16 tỉ đồng. Nghĩa là mỗi mét vuông rừng nguyên sinh được Đức Long Gia Lai “mua” với giá... không bằng ly trà đá.

Cả vú lấp miệng em

“Một số bộ phận, một số lợi ích riêng đã cấu kết với một số nhà báo, tờ báo đưa thông tin không chính xác...”. Nhận định của ông Bùi Pháp, chủ tịch hội đồng quản trị Tập đoàn Đức Long Gia Lai, đã gây chấn động dư luận.

Theo ông Bùi Pháp, một trong các đơn vị phản đối thủy điện là UBND tỉnh Đồng Nai, bởi đơn vị này chưa nắm đầy đủ thông tin. Tuy nhiên, luận điểm này có vấn đề bởi Đồng Nai là đơn vị tổ chức hội thảo khoa học để lấy ý kiến đánh giá về thủy điện Đồng Nai 6 và 6A trước khi gửi văn bản đề nghị Chính phủ xem xét dừng dự án lần thứ nhất. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai và các sở, ban ngành liên quan cũng từng có cuộc làm việc trực tiếp với Tập đoàn Đức Long Gia Lai trước khi ra văn bản đề nghị dừng thủy điện lần thứ hai. Qua hai lần làm việc có tổ chức như vậy mà chủ đầu tư vẫn cho rằng thiếu thông tin.

Việc ông Bùi Pháp phát ngôn gây sốc như vậy không phải là lần đầu. Trong cuộc làm việc với đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai vào ngày 10-10 diễn ra tại Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh này, ông Bùi Pháp đã làm sững sờ giới báo chí tham dự khi nói: “Báo chí đăng lung tung. Báo chí muốn viết về dự án thì chỉ cần gặp Đức Long Gia Lai, cần tài liệu của ban ngành nào Đức Long Gia Lai sẽ cung cấp để không gây hiểu lầm”. Ngay lập tức đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Dương Trung Quốc có mặt tại buổi làm việc phản bác ý kiến này vì: “Báo chí có quyền tìm hiểu thông tin từ bất kỳ nguồn nào miễn đúng pháp luật và báo chí thực hiện công việc ấy một cách khách quan”. Ông Dương Trung Quốc cũng nhắc nhở báo chí rằng trong việc bảo vệ luận chứng, chủ đầu tư sẽ nói theo hướng có lợi cho mình.

Mặt khác, khi phát biểu trước báo giới, ông Bùi Pháp từng nói rằng dự án của mình được sự đồng thuận của các địa phương, bộ ngành song thực tế đều cho thấy ngược lại. Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Phó bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Vũ Công Tiến, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thành Trí... và rất nhiều nhà khoa học ở các lĩnh vực như bảo tồn đa dạng sinh học, khảo cổ, bảo vệ nguồn nước... đều lên tiếng bất lợi cho dự án của Đức Long Gia Lai.

Không phải tự nhiên mà những lãnh đạo các địa phương, bộ ngành lại không ủng hộ xây thủy điện giữa rừng nguyên sinh. Vì họ còn nghĩ đến sinh mạng, tài sản và sự yên ổn của hàng triệu cư dân dưới hạ nguồn thủy điện cũng như các giá trị quý báu của vườn quốc gia Cát Tiên.

Ông Võ Văn Chánh, phó giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh Đồng Nai, từng có ý kiến: “Chúng tôi phản đối thủy điện dù không phải là tỉnh nằm trong vùng dự án vì chúng tôi không thể không nghĩ cho hàng triệu người dân Đồng Nai và các tỉnh dưới hạ nguồn được”.

Liệu ông Bùi Pháp có đưa “một số bộ phận”, “một số nhóm lợi ích riêng” nào đó ra trước công luận hay chí ít là thông báo cho Bộ Thông tin - truyền thông để tìm cách xử lý hay không? Càng không rõ những người dân lên tiếng phản đối hai dự án thủy điện “ăn” rừng nguyên sinh của ông có bị quy là nhóm lợi ích hay nhóm đặc quyền đặc lợi hay không?

Nếu không, chỉ có thể hiểu ông chủ tịch hội đồng quản trị Tập đoàn Đức Long Gia Lai đang dùng chiêu “cả vú lấp miệng em”.