Giải pháp của Cục Cảnh sát giao thông:

Kiểm soát từ bến bãi, kho hàng

Theo Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an, việc xử lý xe quá tải cần thực hiện nghiêm ngay tại các bến bãi, kho hàng... và doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm, thanh tra giao thông phải kiểm soát, kiểm tra tại các khu vực này. Lực lượng cảnh sát giao thông chỉ tuần tra, kiểm soát trên đường nên khi phát hiện xe vi phạm việc hạ tải gặp rất nhiều khó khăn.

"Nếu kiểm soát, xử lý tốt ngay từ các bến, bãi... thì sẽ không dẫn đến việc phải hạ tải trên đường. Từ đó cũng tránh việc lái xe chây ỳ, chống đối, mâu thuẫn với lực lượng chức năng khi bị phát hiện vi phạm", vị đại diện của cục giải thích.

Cảnh sát giao thông cũng cần huy động lực lượng, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ tiến hành tuần tra, kiểm soát thường xuyên 24/24 giờ trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ trọng điểm, các tuyến đường thường xuyên có xe chở quá tải hoạt động.

Đặc biệt là các tuyến vận tải hàng hóa từ các cảng, bến, bãi, nhà ga, địa bàn khu vực khai thác khoáng sản, mỏ cát, đá, nhà máy sản xuất ximăng, gạch, thép...

DANH TRỌNG

21.214

Đó là số trường hợp vi phạm nồng độ cồn trong tổng số 181.220 vi phạm về trật tự an toàn giao thông tại TP.HCM tính từ ngày 15-12-2021 đến 9-6-2022.

Thạc sĩ Lưu Đức Quang (giảng viên ĐH Kinh tế - luật, ĐH Quốc gia TP.HCM):

Luật cho phép tịch thu xe chở quá tải

Luật xử lý vi phạm hành chính cho phép xử phạt tịch thu tang vật phương tiện vi phạm với lỗi cố ý. Đối với các chủ xe, việc cơi nới, chở quá tải là lỗi cố ý, là cơ sở để điều chỉnh quy định theo hướng tịch thu xe vi phạm.

Tuy nhiên, với lỗi lái xe khi sử dụng chất kích thích (ma túy, rượu bia) mà tịch thu xe vi phạm là chưa phù hợp bởi lẽ người lái xe vi phạm không phải lúc nào cũng đồng thời là chủ sở hữu xe (xe thuê, mượn...), trong khi quy định nhằm vào điều chỉnh hành vi vi phạm.

Cần sửa quy định pháp luật theo hướng xử lý hình sự đối với người lái xe sử dụng chất kích thích, vi phạm nồng độ cồn (tương ứng với tỉ lệ cao nồng độ cồn trong máu) mà không nhất thiết phải chờ đến khi xảy ra tai nạn gây hậu quả. Cụ thể có thể xem xét xử phạt hình sự với hình phạt cảnh cáo, phạt tiền được quy định trong Bộ luật hình sự.

Tiếc thay với hình phạt tiền, phạt cảnh cáo theo Bộ luật hình sự gần như không thấy các cơ quan tố tụng áp dụng. Trong khi 2 hình phạt này hoàn toàn có thể áp dụng để phạt người vi phạm giao thông. Dù chỉ là phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền nhưng phạt hình sự đủ để răn đe người vi phạm.

Khi phạt hình sự thì hình phạt sẽ được ghi vào trong lý lịch tư pháp, được xem là có án tích. Khi có án hình sự thì người vi phạm còn có thể bị cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp... nơi làm việc xem xét sa thải. Khi có án tích, nếu tái phạm người vi phạm sẽ bị chuyển từ hình phạt tiền, cảnh cáo sang hình phạt tù.

THÁI AN ghi

Đại biểu Quốc hội Lê Tất Hiếu (người đã chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể):

Nên tìm công thức "định lượng thiệt hại"

Tôi cho rằng việc tịch thu xe quá tải trên 20% là không khả thi, bởi vướng các quy định pháp luật. Nếu ban hành nghị định có nội dung tịch thu xe quá tải thì chỉ có thể tịch thu xe của những người chủ sở hữu điều khiển xe vi phạm.

Song, hiện nay đa số các xe quá tải đều thuộc quyền sở hữu của người khác, còn những người lái xe vi phạm chỉ là người được thuê.

Do đó, không thể thực hiện xử lý tịch thu tài sản không phải của lái xe được. Vì vậy, thời gian tới, Bộ Giao thông vận tải phải nghiên cứu rất kỹ vấn đề này để vừa có biện pháp xử lý mạnh mẽ, răn đe nhưng phải phù hợp với các quy định pháp luật.

Trong thời gian tới, Bộ Giao thông vận tải có thể giao các nhà khoa học, kinh tế giao thông tính toán, đưa ra một công thức để tính ra định lượng về thiệt hại vật chất do xe quá tải gây ra đối với công trình giao thông làm căn cứ cho xử lý hình sự. Đồng thời, chỉ cần xử lý hình sự xe quá tải một vài vụ sẽ tạo tính răn đe rất mạnh.

THÀNH CHUNG ghi

Luật sư Hà Hải (phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM):

Phải phối hợp nhiều biện pháp

Quan trọng là điều chỉnh hành vi, ý thức của người điều khiển phương tiện, còn tịch thu chỉ là giải pháp phụ...

Ví dụ ở Mỹ, lái xe say xỉn có thể bị cảnh sát bắt giam, treo bằng lái. Thông tin người vi phạm sẽ kết nối với bên bảo hiểm, ngân hàng. Từ đó phía bảo hiểm sẽ tăng mức bán bảo hiểm lên rất nhiều lần, thậm chí từ chối bán bảo hiểm, khiến người vi phạm không thể tiếp tục lái xe, còn ngân hàng xem xét về việc cho cá nhân đó vay.

Cơ quan chức năng cần nghiên cứu đồng bộ quy định về bảo hiểm theo hướng hạn chế, tăng mức tiền để mua bảo hiểm phương tiện đối với người vi phạm giao thông. Hạn chế việc cho thuê xe đối với người có lịch sử vi phạm giao thông...

Hiện nay Chính phủ đang đẩy mạnh chuyển đổi số. Cơ sở dữ liệu dân cư kết nối với dữ liệu xử lý vi phạm hành chính, kết nối chia sẻ đến các cơ quan, đơn vị liên quan như bảo hiểm, ngân hàng... sẽ tạo cơ sở số để quản lý trật tự xã hội, ngăn ngừa hiệu quả vi phạm giao thông nói riêng.

THÁI AN ghi

TTO - Rất nhiều bạn đọc tiếp tục phản hồi về việc xử nặng lái xe có nồng độ cồn. Tuổi Trẻ trích đăng hai ý kiến về vấn đề này.