Với cơ chế điều hành mới, tỉ giá sẽ biến động linh hoạt từng ngày - Ảnh: Quang Định

Trao đổi với báo chí chiều 4-1, ông Bùi Quốc Dũng, vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), khẳng định cơ chế tỉ giá mới linh hoạt hơn, giúp cung cầu ngoại tệ tốt hơn.

Theo đó, tỉ giá sẽ có lên có xuống theo diễn biến của thị trường cả trong nước và quốc tế, đồng thời NHNN cũng sẵn sàng can thiệp để thị trường ổn định.

* Tỉ giá trung tâm sẽ được tính dựa theo cơ sở nào?

- Vào 8g sáng hằng ngày, NHNN sẽ công bố tỉ giá trung tâm của hôm đó. Tỉ giá trung tâm được xác định trên hai yếu tố là diễn biến tỉ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng trong nước và diễn biến tỉ giá trên thị trường quốc tế.

Cụ thể đối với giá trong nước, NHNN sẽ lấy tỉ giá bình quân gia quyền có trọng số (bình quân giá và lượng giao dịch) của các ngân hàng phiên hôm trước để tránh hiện tượng các ngân hàng thương mại lớn làm giá vào cuối ngày.

Còn đối với thị trường quốc tế, NHNN sẽ lấy giá giao dịch gần nhất lúc 7g sáng của 8 đồng tiền các nước và vùng lãnh thổ có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với VN gồm USD, baht, euro, nhân dân tệ, đôla Singapore, yen Nhật, won Hàn Quốc, Đài tệ. Ngoài ra, NHNN còn dựa trên các cân đối kinh tế vĩ mô, tiền tệ và phù hợp với mục tiêu chính sách tiền tệ.

* Nếu tỉ giá tăng quá mức, ảnh hưởng đến mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ sẽ được xử lý như thế nào?

- Pháp lệnh ngoại hối quy định rõ chế độ tỉ giá của VN được quy định thả nổi có quản lý, phù hợp với mục tiêu chính sách vĩ mô và tiền tệ. Với cách thức điều hành này cho phép tỉ giá linh hoạt hơn, cập nhật hơn với thị trường thế giới. NHNN cũng sẽ có biện pháp và cách thức quản lý, điều hành cơ chế này để ổn định thị trường ngoại hối.

Cũng phải nói rằng việc định hướng tỉ giá là khó nhất đối với chúng tôi khi xây dựng cơ chế mới. Không chỉ để tỉ giá lên xuống mà còn làm sao quản lý hiệu quả. Để làm được việc này, chúng tôi sử dụng công cụ phái sinh.

Theo đó, NHNN cho phép các ngân hàng mua kỳ hạn ba tháng để cân bằng trạng thái ngoại tệ với giá bán cao hơn giá của ngày 31-12-2015 là 1%, tương ứng 22.700 đồng/USD. Thay vì đưa ra biên độ “cứng”, cách này giúp thị trường ngầm hiểu vùng mục tiêu của tỉ giá đến cuối tháng 3 khoảng 1%.

Nếu trạng thái ngoại tệ bị âm 5%, tổ chức tín dụng yên tâm rằng có thể mua ngoại tệ của NHNN thay vì phải lao ra thị trường mua như trước. Trường hợp thị trường có giá thấp hơn của NHNN, tổ chức tín dụng được hủy hợp đồng đã ký mua ngoại tệ với ngân hàng.

Ông Bùi Quốc Dũng - Ảnh : L.Thanh

* Doanh nghiệp sẽ có lợi gì khi tỉ giá được điều hành theo cách thức mới?

- Cơ chế tỉ giá mới biến động linh hoạt hơn, giúp cung cầu ngoại tệ thông suốt hơn, việc mua bán ngoại tệ dễ dàng hơn. Ngoài ra, vì tỉ giá tăng giảm hằng ngày nên mức biến động mỗi lần sẽ đỡ mạnh hơn. Chẳng hạn với tỉ giá được cố định thời gian dài như trước, doanh nghiệp có thể bị thua lỗ khi tỉ giá được điều chỉnh tăng 1-2%. Trong khi đó với cách điều hành mới này, mức độ thay đổi nhỏ hơn rất nhiều.

Chưa kể cơ chế tỉ giá này phối hợp với bán kỳ hạn giữa NHNN và tổ chức tín dụng sẽ thúc đẩy và khuyến khích các thành viên phát triển thị trường ngoại hối phái sinh.