Chúng có thể là những con rồng, các loài thủy quái sống dưới nước thỉnh thoảng lên bờ gây họa cho con người... Dù tin hay không, tin tức hay lời đồn về chúng luôn được dư luận chú ý, ngay cả giới khoa học cũng quan tâm.

Chúng cũng là đề tài ưa chuộng của các hãng phim lớn. Những bộ phim viễn tưởng cực kỳ ăn khách như mực khổng lồ Kraken, Godzilla, King Kong, quái vật Alien... luôn mang lại doanh thu và lợi khủng cho ngành điện ảnh.

Báo chí thế giới thỉnh thoảng lại đăng tin, bài phóng sự điều tra về những con thủy quái sống ở các hồ lớn rải rác khắp các châu lục. Thực hư về chúng ra sao? 

Mời bạn theo dõi loạt bài Thủy quái có thật không? trên tuoitre.vn.

Kỳ I: Những con thủy quái nổi tiếng Bắc Mỹ và châu Âu

Tại khu vực Bắc Mỹ, theo lời kể của cư dân địa phương, có đến 18 cái hồ ở Mỹ và Canada là nơi cư trú của những con thủy quái. Nổi tiếng nhất là thủy quái Champ, được đặt theo tên hồ nước nơi nó sống là hồ Champlain ở bang Vermont (Mỹ) giáp giới tỉnh Quebec của Canada.

Bộ tộc da đỏ Abenaki sống ở vùng hồ này có nhiều truyền thuyết về thủy quái Champ từ rất lâu trước khi người châu Âu đến định cư ở đây. 

Những năm đầu thế kỷ 17, các thổ dân Abenaki khi dẫn đường cho giới chức quân sự Pháp thám hiểm nơi này đã cảnh báo rằng họ phải hết sức cẩn thận không được kinh động con thủy quái đang sống dưới hồ.

Đã có nhiều ghi nhận khá chi tiết, ảnh chụp, video về sự hiện diện của Champ. Các nhân chứng đã thấy Champ kể rằng nó dài khoảng 10m-24m, thân dài như rắn, có các vây giống mái chèo và có cái đầu giống như đầu ngựa hay chó.

Những năm 1980, nhiều vụ xuất hiện của Champ được nhiều người chứng kiến. Bẵng đi một thời gian khá lâu, người ta không thấy nó xuất hiện nữa, mãi cho đến 2005 và 2009 có người mới quay những đoạn video ngắn về một sinh vật lớn bơi dưới nước mà nhiều người cho rằng đó là Champ.

Một trong những bức ảnh chụp về thủy quái Champ - Ảnh: CBS.News

Các loài khủng long tiền sử Plesiosaur - Ảnh: Wiki

Một số nhà nghiên cứu cho rằng, theo các ảnh chụp, video và mô tả của các nhân chứng, Champ có thể thuộc loài Xà đầu long Plesiosaur, một loài khủng long sống dưới nước thời tiền sử. Một số thủy quái ở các hồ khác trên thế giới cũng có hình dạng tương tự.

Còn ở châu Âu cũng có nhiều hồ nước rất nổi tiếng vì thủy quái xuất hiện. Nhiều con, theo truyền thuyết dân gian, đã xuất hiện từ những thế kỷ trước chứ không phải chỉ mới đây.

Ảnh chụp thuỷ quái Selma ở hồ Seljord, Na Uy - Ảnh: Reviews

Ở Na Uy có hồ Seljord, hạt Telemark với con thủy quái Selma mang hình dạng rắn khổng lồ dài 10-15m, lưng có bướu. Con thủy quái này xuất hiện từ năm 1750, đến nay đã có 500 vụ xuất hiện của nó được nhiều người chứng kiến. 

Năm 1999, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã đến hồ rà quét bằng máy định vị thủy âm (sonar) và thiết bị lặn điều khiển từ xa ROV. Tuy cuộc tìm kiếm không mang lại kết quả, nhưng họ phải thừa nhận rằng "có điều gì đó rất bất thường dưới hồ này".

Xứ Iceland băng giá thì có con trùn biển khổng lồ Lagarfljot ở hồ Lagarfljot, nó xuất hiện từ năm 1345. Các nhân chứng mô tả nó dài khoảng 60m, lưng có các bướu, thình thoảng nó lên bờ nằm cuộn lại như rắn. 

Lần cuối cùng người ta thấy nó xuất hiện là vào năm 2012, một người nông dân địa phương tên Hjortur Kjerulf đã quay được đoạn video ngằn về một con vật to lớn dạng rắn đang bơi dưới hồ. 

Biển cảnh báo có rắn biển dưới hồ Lagarfljot, Iceland - Ảnh: Guide.to.Iceland)

Một ủy ban do hội đồng thị chính hạt Fljotsdalsherad lập nên để tìm hiểu về sự tồn tại của thủy quái Lagarfljot đã trao tặng cho ông này giải thưởng trị giá 3.300 euro vì cho rằng Kjerulf đã giúp chứng minh Lagarfljot là có thật.

Ở Ý thì có con thủy quái Lariosauro sống ở cái hồ có phong cảnh đẹp tuyệt vời và sâu vào hàng nhất châu Âu là hồ Como, vùng Lombardy. 

Một ngư dân nhìn thấy nó lần đầu tiên vào năm 1949. Đến năm 1957, một thợ lặn cho biết đã nhìn thấy một con vật rất kỳ quái, có cái đầu giống cá sấu và bốn chân như loài bò sát ở độ sâu 100m. 

Vào năm 1830, các nhà khảo cổ Ý tìm thấy ở vùng gần bờ hồ bộ xương hóa thạch của một con vật có cái đầu nhỏ, cổ ngắn, thân có 4 cái vây bơi và một đuôi dài, họ đặt tên cho con vật này là Lariosaurus. Nhiều người tin rằng Lariosauro là hậu duệ của con vật tiền sử này.

Bộ xương hoá thạch Lariosaurus tìm được ở ven hồ Como, Ý - Ảnh: ItalyMagazine

Tại nước Nga, nổi tiếng nhất là con thủy quái Brosno sống ở cái hồ cùng tên thuộc địa phận vùng Andreapol, cách thủ đô Moscow 250km. Theo truyền thuyết của dân địa phương, con thủy quái có dạng mình rắn đầu rồng, có màu phát sáng lóng lánh. 

Nó được nói là xuất hiện lần đầu vào thế kỷ 13. Khi đó, Khả Hãn Batu Khan (cháu của Thành Cát Tư Hãn) dẫn đoàn quân viễn chinh Mông Cổ xâm lăng nước Nga. Lúc quân Mông dừng chân đóng trại bên bờ hồ Brosno, con quái vật này đã từ dưới nước xông lên bờ và nuốt sống rất nhiều binh lính và ngựa chiến. 

Quá kinh hoàng, cả đoàn quân Mông Cổ phải rút lui trong hoảng loạn và bỏ dở cuộc xâm lăng. Truyền thuyết cũng kể rằng, sau đó, có những ngư dân đang đánh cá trên mặt hồ bị nó từ dưới nước trồi lên nuốt sống.

Theo lời đồn, nó còn xuất hiện vào thời Thế chiến thứ II, một số máy bay của Đức Quốc Xã bị lực lượng phòng không Liên Xô bắn hỏng máy phải đáp khẩn cấp xuống mặt hồ, con thủy quái đã trồi lên và ăn thịt các phi công Đức.

Tranh vẽ dân gian mô tả thủy quái hồ Brosno ở Nga - Ảnh: Prosv.ru

Thỉnh thoảng nó còn xông lên bờ tấn công làng mạc của ngư dân sống quanh hồ cũng như khu vực sông Volga kế cận. Có tin đồn rằng nó đã làm lật một số thuyền đang đánh cá trên hồ và là thủ phạm của nhiều vụ mất tích bí ẩn của cư dân nơi đây. 

Năm 1996, thông tấn xã Itar-Tass tường thuật rằng người dân sống quanh bờ hồ rất kinh sợ con quái vật mà họ gọi là Brosnya, đến mức họ phải gia cố nhà cửa thật chắc chắn để đề phòng bị nó tấn công. 

Hồ Brosno ở Nga và ảnh chụp thuỷ quái Brosnya - Ảnh: Prosv.ru

Cùng năm này, một gia đình du khách từ Moscow đến đã tình cờ chụp được bức ảnh về nó, khi đứa bé trai 7 tuổi của gia đình này thấy "một con rồng rất lớn" đang lội dưới hồ.

Mùa hè năm 2002, các chuyên gia thuộc Hiệp hội Nghiên cứu khu vực Komsomolsk đã đến hồ. Họ tiến hành thả thiết bị thu âm thanh và chất nổ xuống hồ để thu tiếng dội và đã nhận được những kết quả lạ thường không thể giải thích.

Có một phát hiện khá thú vị là trong hồ có nhiều loài cá chỉ sống ở nước mặn như cá tuyết và cá pecca. 

Người ta cho rằng vì đáy hồ có hệ thống hang động nên có thể có đường ngầm thông ra biển. Nhờ thế nên các loài cá này (và có thể cả con thủy quái) có thể từ hồ bơi ra biển hoặc ngược lại.

Tuy thế, những người không tin vào sự tồn tại của Brosnya cho rằng đến nay vẫn chưa có bức ảnh nào chụp con vật một cách đủ rõ ràng để giới chuyên môn phân tích. Họ cho rằng đó chỉ là những con cá chó đã sống cả trăm năm nên có kích thước cực lớn thỉnh thoảng xuất hiện mà thôi.

Một số nước châu Âu khác cũng có những cái hồ mà cư dân địa phương tin rằng có thủy quái. Khu vực Nam Mỹ thì có thủy quái Nahuelito ở hồ Nahuel Huapi thuộc Argentina, ở Colombia có thủy quái Muyso ở hồ Tota. 

Còn ở châu Phi, có nhiều vùng hồ, thác mà cư dân địa phương thấy có thủy quái thỉnh thoảng xuất hiện, nổi tiếng nhất là con Inkanyamba sống ở vùng thác Howick của Nam Phi. 

Nhưng những con thủy quái ở các khu vực trên rất ít người chứng kiến khi chúng xuất hiện, hầu như không có bức ảnh nào chụp về chúng nên không gây nhiều chú ý.