Nhiều công trình, dự án đang chậm tiến độ nên cần thiết xây dựng cơ chế thưởng để đẩy nhanh dự án - Ảnh: T.PHÙNG

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có tờ trình gửi Chính phủ về việc ban hành nghị định quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với gói thầu xây lắp thuộc các dự án giao thông trong chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.

Với mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000km đường bộ cao tốc; hoàn thành giai đoạn 1 Cảng hàng không quốc tế Long Thành; phát triển cảng biển, đường thủy nội địa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; triển khai nghiên cứu xây dựng một số đoạn đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam... 

Do đó việc ưu tiên bố trí nguồn lực và xây dựng cơ chế chính sách để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án giao thông là rất quan trọng và cấp bách.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công, việc thưởng hợp đồng chưa thể thực hiện được do chưa có quy định về nguồn tiền thưởng trong tổng mức đầu tư xây dựng, nên chủ đầu tư không có cơ sở để sử dụng vốn đầu tư công cho việc thưởng hợp đồng.

Thực tế này dẫn đến chưa khuyến khích được nhà thầu chủ động, sáng tạo đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng thi công đối với các dự án đầu tư xây dựng. Trong khi đó, thời gian qua tiến độ triển khai dự án giao thông quy mô lớn còn chậm, gây ra một số hệ lụy như: 

Chậm đưa công trình vào khai thác sử dụng, gây ách tắc và mất an toàn giao thông; nhiều dự án phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng vốn.

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng bên cạnh sự nỗ lực trong chỉ đạo điều hành, cần có cơ chế chính sách khuyến khích nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thực hiện các gói thầu thực hiện các công trình, dự án trọng điểm ngành giao thông, đặc biệt là dự án xây dựng đường cao tốc, quốc lộ.

Theo đó, nghị định sẽ khuyến khích nhà thầu nâng cao tinh thần trách nhiệm, hỗ trợ một phần chi phí cho nhà thầu khi thực hiện các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ các dự án. 

Việc thực hiện cơ chế thưởng sẽ đảm bảo công khai, minh bạch, tạo động lực các chủ thể liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện gói thầu, không phát sinh thủ tục hành chính, không làm tăng tổng mức đầu tư.

Các dự án được hưởng chế độ thưởng sẽ bao gồm dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc, quốc lộ trong chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải (trừ các dự án ODA). 

Các gói thầu xây lắp sẽ được áp dụng cơ chế thưởng, chứ không áp dụng cho các gói thầu tư vấn, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đền bù, tái định cư.

Cũng theo phụ lục danh mục dự án được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng trong tờ trình, dự kiến sẽ có 15 dự án, công trình lớn có thể được áp dụng chế độ thưởng. 

Đơn cử như dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025; dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 3 TP.HCM; dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu; dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng…

Nguồn tiền thưởng hợp đồng được lấy từ số tiền dư sau đấu thầu (bao gồm cả chỉ định thầu) và chi phí tiết kiệm trong quá trình thực hiện gói thầu. 

Tiền thưởng được áp dụng trong trường hợp rút ngắn thời gian thực hiện hợp đồng, số tiền thưởng sẽ được xác định trên cơ sở tỉ lệ thời gian rút ngắn, hệ số khuyến khích, hoặc áp dụng giải pháp, công nghệ mới, điều chỉnh biện pháp thi công.

Phương pháp tính tiền thưởng sẽ hướng tới mục tiêu là xây dựng công thức để làm quy ước tính thưởng, dễ áp dụng, thuận lợi cho công tác kiểm tra, giám sát. 

Khuyến khích các nhà thầu làm tốt hơn, nhanh hơn sẽ được thưởng nhiều hơn nếu như rút ngắn thời gian thực hiện gói thầu và khuyến khích sáng tạo, nâng cao trách nhiệm.

Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin ý kiến Chính phủ về phạm vi điều chỉnh của nghị định áp dụng cơ chế thưởng, liên quan tới loại gói thầu xây lắp và danh mục dự án; nguồn tiền thưởng hợp đồng và phương pháp tính số tiền thưởng.

Dự án giao thông trọng điểm: Làm nhanh có thưởng

TTO - Với nhiều dự án, công trình giao thông đang có nguy cơ chậm tiến độ, chế độ thưởng cho nhà đầu tư - nhà thầu gấp rút hoàn thành dự án được xem là cơ chế khuyến khích.