Phóng to

Nếu không cực kỳ cẩn trọng với cách sử dụng tiền làm phần thưởng, người chủ doanh nghiệp sẽ khiến nhân viên hiểu rằng họ đang đi làm chỉ vì tiền - Ảnh: Business Hub

CNBC cho rằng dù mọi người đều thích được thưởng tiền mặt nhưng đó không phải là cách hiệu quả nhất để động viên nhân viên. Bởi các doanh nghiệp hiện đại không còn cách tiếp cận cổ điển "Củ cà rốt và Cây gậy" trong quản trị nhân sự.

"Nếu không cực kỳ cẩn trọng với cách sử dụng tiền làm phần thưởng, bạn sẽ khiến nhân viên hiểu rằng họ đang đi làm chỉ vì tiền", theo nhận định của nhà tâm lý Edward Deci chuyên nghiên cứu về động lực con người tại Đại học University of Rochester.

Một số chuyên gia hoàn toàn không tán thành việc khen thưởng bằng tiền, nhất là khi các nhân viên biết về phần thưởng đó trước khi họ hoàn thành nhiệm vụ. Ông Deci cho rằng: "Chúng ta cần trả công cho mọi người một cách công bằng, nhưng khi chúng ta cố gắng dùng tiền để khích lệ họ làm việc thì điều đó có thể "phản" lại chúng ta".

Những chuyên gia khác tin rằng tiền có thể là phương cách khích lệ nhân viên, với điều kiện là không làm tổn thương đến tính chủ động trong công việc của họ.

"Tiền là động lực lớn cho mọi người", giáo sư Quản trị kinh doanh Ian Larkin tại trường Harvard Business School nói. "Nhưng nói tiền là thứ duy nhất doanh nghiệp nên dùng để thúc đẩy nhân viên thì thật ngớ ngẩn. Các công ty có lẽ nên cân nhắc thật kỹ khi dùng cách đó và xem xét một chút đến các kiểu động viên khác nữa".

Chẳng hạn như:

1. Tạo điều kiện cho nhân viên có được cảm giác "tự chủ". Nhân viên sẽ cảm thấy được khích lệ khi có sự tự chủ và tôn trọng. Khi tiền được đưa ra làm "mồi nhử", nó có thể làm suy yếu sức mạnh của một con người. Trong một số trường hợp, ông Deci nói rằng nhân viên cảm thấy bị kiểm soát và mất tính chủ động. Một công ty - chấp nhận đổi những giờ làm việc mệt mỏi của nhân viên bằng một ít tiền thưởng hàng quý - có thể thu hút người lao động, nhưng họ sẽ làm việc với chất lượng thấp hơn.

Thay vào đó, hãy cho nhân viên sự tự do hợp lý, lắng nghe họ và trao cho họ cơ hội để theo đuổi mục tiêu của họ. Tạo ra một môi trường làm việc thoải mái và tích cực, để chủ doanh nghiệp không cần sử dụng "mồi" mới có thể kéo nhân viên đến văn phòng và ở lại làm việc lâu hơn.

2. Sử dụng nhiều phần thưởng mang tính cá nhân. Cũng như bạn cần phải điều chỉnh cách quản lý đối với từng nhân viên, phong cách động viên cũng cần phải linh hoạt như vậy, bằng cách cân nhắc giá trị, nhiệm vụ và mục tiêu của từng nhân viên. Chuyên gia Larkin nói: "Phần thưởng bằng tiền không phải lúc nào cũng tối ưu". Có những nhân viên cần được sếp trò chuyện, thấu hiểu nhu cầu và cho họ cơ hội để phát triển hay làm chủ.

Hãy nhớ rằng, phần thưởng chỉ là những thứ "cộng thêm", không phải là tất cả. Nhà quản lý đừng để bị rơi vào cái "bẫy" suy nghĩ rằng tiền thưởng có thể đem lại tất cả. Quản trị nhân lực quan trọng hơn cách thiết kế ra một chương trình khuyến mãi".

3. Tập trung vào biện pháp cũng như kết quả cuối cùng. Nếu đi làm với mục tiêu chính là lấy thưởng, nhân viên sẽ bắt đầu làm việc theo kiểu "ăn xổi". Nhưng nếu thưởng chỉ là công cụ động viên, nhân viên sẽ cố gắng đơn giản hóa chuyện thưởng.

Với vai trò lãnh đạo, bạn hãy đặt trọng tâm vào những mục tiêu lớn hơn, như sứ mệnh của công ty hay quan tâm đến cách các nhân viên tiếp cận mục tiêu của họ. Hãy thưởng cho người đem lại giá trị lớn nhất cho bạn và phải rõ ràng bạn thưởng cho những điều bạn muốn củng cố và đẩy mạnh.